Biologie van Dieren Samenvatting Deeltoets 1
Epitheelweefsel
De basisstructuur en plaatsen van voorkomen van de diverse vormen en varianten van
epitheelweefsel globaal kunnen beschrijven.
Epitheelweefsel bedekt de buitenkant van het lichaam, organen en holtes. Zo komen epitheelweefsel
voor op de huid, bloedvaten, longen, luchtpijp, verteringssysteem, nieren en oviduct. Ze kunnen uit
één of meer lagen bestaan, deze cellen zijn afkomstig van zowel ectoderm (huid), mesoderm
(peritoneum & mesenterium) en endoderm (darm). Ze zijn verbonden door cell junctions.
Epitheelcellen zijn gepolariseerd, ze hebben een apicaal oppervlak (extracellulair) en een basaal
oppervlak (oppervlak waar cellen aanhechten). Er zijn verschillende vormen van epitheelcellen:
• Gelaagd plat epitheel (squamous): meerdere lagen en snelle regeneratie. Cellen delen zich
aan het basale oppervlak, bevindt zich op oppervlakten waar schuring is.
• Simpel plat epitheel: enkellaags platte cellen die als functie uitwisseling door middel van
diffusie hebben. In bloedvaten en luchtzakjes.
• Cuboïd epitheel (cuboidal): vierkante cellen gespecialiseerd voor secretie, zoals in nieren en
andere klieren.
• Simpel kolomepitheel (columnar/cilindric): cel langer dan breed. Zorgen voor secretie van
bijvoorbeeld slijm en actieve absorptie van stoffen. In de darmen.
• Pseudogelaagd kolomepitheel met ciliën: enkele laag cellen die verschillen in zowel hoogte
als positie van de celkern. Deze cellen liggen allemaal op de basale laag Zijn te vinden in
luchtpijp en oviduct.
Zie hieronder nog exacte plaatsen van epitheel met functie.
Kennis hebben van de verscheidenheid aan functies die door het epitheel/de epitheelcellen
kunnen worden uitgevoerd.
De functies van epitheel met locaties zijn:
Huid: meerlaagig voor bescherming (plat epitheel).
Bloedvaten en longen: enkellaags voor uitwisseling (plat epitheel)
Verteringsstelsel: enkellaags voor absorptie, secretie, oppervlaktevergroting via microvilli
(kolomepitheel)
Nieren: enkellaags voor absorptie, filtratie, oppervlaktevergroting via microvilli
(kolom/cuboïdeepitheel)
Luchtpijp en oviduct: trilhaarcellen voor transport.
,De structuur en de functie van tight junctions, desmosomen en gap junctions kunnen beschrijven.
Tight junctions hebben een ondoordringbare connectie met elkaar waardoor extracellulaire ruimten
afgesloten worden. Ze zitten tussen epitheelcellen op plekken waar geen stoffen moeten lekken,
zoals in de darmen.
Desmosomen zorgen voor een verankering tussen epitheelcellen. Dit is bijvoorbeeld nodig voor
binding epitheelcellen met het basale lamina. Ze zijn vooral belangrijk tussen hartcellen en
halscellen.
Gap junctions zijn kanalen tussen cellen die zorgen voor uitwisseling van ionen en andere kleine
moleculen, deze zijn te vinden tussen zenuwcellen.
De processen kunnen beschrijven die plaatsvinden in meerlagig plat verhoornend epitheel.
Mitotisch actieve cellen (stratum basale) delen zich en duwen de andere cellen omhoog. Deze cellen
komen daardoor onder hoge druk te staan en gaan veel keratine produceren (stratum spinosum).
Hierdoor zullen deze cellen zich vullen met keratine (stratum granulosum) en in een overgang van
levend naar dood (stratum licidum) komen en de hoornlaag (stratum corneum) vormen.
De embryonale ontwikkeling van exocriene klieren en van endocriene klieren kunnen beschrijven.
Exocriene klieren ontstaan doordat cellen de klier vormen met een
excretieholte. De onderste cellen in de holte worden kliercellen.
De producten worden extracellulair uitgescheiden.
Endocriene klieren groeien ook vanuit het epitheel, maar wanneer
ze een bloedvat raken laten ze los van het epitheel en gaan ze op
het bloedvat liggen. De stoffen worden aan het bloed afgegeven.
, Steunweefsel
De basisstructuur, plaatsen van voorkomen en
functies van de diverse vormen en varianten van
steunweefsel globaal kunnen begrijpen.
Al het steunweefsel wordt embryonaal gevormd uit
Mesenchym.
Ze bestaan uit drie typen vezels:
• Collageen: sterk/flexibel.
• Reticulair: verbinden steunweefsels aan
aangrenzend weefsel.
• Elastisch: maken weefsels elastisch.
Soorten steunweefsels (connective tissue):
• Loose connective tissue: bindt epitheel aan onderliggende weefsels en zorgt dat organen op
hun plek blijven zitten. Dit komt voor in de huid en bestaat uit alle drie de vezels.
• Fibrous connective tissue: veel collageen, vooral in pezen en ligamenten (gewrichtsband).
• Bot: osteoblast geeft matrix van collageen af. In deze matrix zorgen calcium, magnesium en
fosfaationen in combinatie met collageen voor hard materiaal.
Er zijn twee typen:
Compact bot: bestaande uit lamella met osteonen (schijf waar bloedvat doorheen komt) en
is goed doorbloed via canaliculi met ertussen osteocyten die stoffen secreren.
Sponzig bot: bestaande uit trabecula. Het zijn matrixen met osteocyten, waartussen de
osteoblasten liggen en osteclasten die het weghalen (zie later samenvatting). Dit zorgt ervoor
dat botten lichtgewicht blijven.
• Adipose tissue (vet): gespecialiseerd loose connective tissue voor de opslag van vet. Elke cel
bevat een droplet waarin vet kan worden opgeslagen.
• Bloed: bevat extracellulaire matrix (plasma) bestaande uit water, zouten en eiwitten. De
eiwitten zijn erythrocytes (rode bloedcel, O2), leukocyten (witte bloedcel, afweer) en
platelets (bloedplaatjes, stolling).
• Cartilage (kraakbeen): collagene vezels ingebed in een eiwit-carbohydraatcomplex genaamd
chondroitin sulfaat. Er zijn ook drie vormen van. Hyaline: veel collageen, stevig/flexibel (zit in
neus, tussen gewrichten, ribben en borstbeen). Elastisch: weinig collageen, veel elastisch en
in oor en epiglottus (strotklep). Vlezig: veel collageen zit in tussenwervelschijven en
meniscus. Helemaal niet doorbloed.
Steunweefsel verbindt, ondersteund, beschermd, isoleert, transporteert.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thomvd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.