Met deze geschiedenis samenvattingen van VWO slaag je zeker! (Gemaakt door toekomstig geschiedenisstudent) (H7 en 8)
11 views 3 purchases
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Deze samenvattingen per hoofdstuk zijn gemaakt door een toekomstig geschiedenisstudent - ik ga volgend jaar het vak studeren - en zijn kort en bondig. De belangrijkste informatie uit de hoofdstukken 7 en 8 van Geschiedenis werkplaats VWO zijn kort en bondig, met makkelijke taal, beschreven in deze ...
Kenmerkende aspecten:
Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving; godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
De wetenschappelijke revolutie uit de 17e eeuw werd gevolgd door een algemene revolutie in het
denken de verlichting
- Ontwikkelde mensen meenden dat de wetenschap en verstand de mensheid hielpen om
vanuit de ‘duisternis’ naar het ‘licht’ te komen
- Duisternis onwetendheid, domheid, intolerantie
- Licht kennis, inzicht, verdraagzaamheid
Er ontstond optimisme over de mogelijkheid om met het verstand, de rede alles te begrijpen
rationalisme
Rationalisme: toepassing van het verstand
Rationalisme leidde tot algehele vooruitgang, niet alleen in de wetenschap en techniek maar ook
op terreinen als het recht, politiek en menselijk geluk
- Vrijheid was een voorwaarde voor vooruitgang
De verlichting begon eind 17e eeuw in Engeland en Nederland
- Daar bestond veel vrijheid
- Daar verschenen boeken die in andere landen verboden waren
In de 18e eeuw sloeg de beweging over naar Duitsland, Frankrijk en Amerika
In de hele westerse wereld raakte de verlichting in de mode bij ontwikkelde mensen
- Zelfs vorsten deden er aan mee
- Overal ontstonden verlichte leesclubs en andere verenigingen waarin mensen
discussieerden, ideeën uitwisselden of samen onderzoek deden (genootschap)
Parijs centrum van de verlichting
- Rijke dames stelden hun huis open voor verlichte denkers
Belangrijk onderdeel van de verlichting was de kritiek op godsdienstige intolerantie volgens
verlichte denkers bewezen godsdienstoorlogen tot welke ellende godsdienstig fanatisme leidde
Atheïst: iemand die niet in God gelooft
Deïst: iemand die aanneemt dat God de wereld ooit heeft gemaakt, maar zich er niet meer mee
bemoeit
- Alles op aarde verliep sinds de schepping volgens vaste natuurwetten
- Deïsten geloven niet in wonderen dan zou God tegen eigen natuurwetten ingaan
In de 18e eeuw waren de samenlevingen vol ongelijkheid adel en geestelijkheid hadden allerlei
voorrechten
- Sommige verlichte denkers vonden dat best (Bijv. Voltaire)
,Maar volgens anderen waren de bestaande sociale verhoudingen in strijd met de rede
- Alle mensen hadden verstand gekregen en dus moesten ze ook gelijke rechten hebben
Na 1760 meenden steeds meer verlichte denkers dat verschillen die niet gebaseerd waren op
prestaties moesten verdwijnen
Verlichte denkers ontwikkelden ook nieuwe politieke ideeën met rationalisme en optimisme
vroegen ze zich af hoe de politieke situatie kon worden verbeterd
John Locke
Stelde dat koningen en regeringen hun soevereiniteit niet hebben ontvangen van God, maar
van de burgers
Die hebben het grootste deel van hun rechten aan de overheid overgedragen zodat de
overheid kan zorgen voor veiligheid
Het was taak van de overheid mensenrechten te beschermen
- Mensenrechten: rechten van alle mensen
- Bijvoorbeeld: recht op het leven, vrijheid en bezit
In een rechtsstaat stond de overheid niet boven de wet, maar moest ze zich net als iedere
burger aan houden
De burgers mogen bestuurders vervangen als die niet meer hun instemming hebben
Rousseau
Soevereiniteit was afkomstig van het volk en dat de regering, het parlement en de rechters
het gezag moeten uitoefenen in de naam van het volk (volkssoevereiniteit)
- Volkssoevereiniteit: het idee dat het volk de hoogste macht heeft
- de ‘algemene wil’ was belangrijker dan de wil en belangen van de individuen
Afgevaardigden van het volk moesten in een volksvergadering op grond van de algemene wil
besluiten nemen waaraan de individuen zich moesten onderwerpen
Montesquieu
Verafschuwde het depotisme (één persoon of groep heeft alle macht), dat leidt volgens hem
onvermijdelijk tot machtsmisbruik en onderdrukking
Rationalist en optimist
De wetgevende macht, rechterlijke macht en uitvoerende macht moest van elkaar
gescheiden worden
- Wetgevende macht deel van overheid dat wetten maakt (parlement
- Uitvoerende macht deel van overheid dat wetten uitvoert (regering)
- Rechterlijke macht deel van de overheid dat rechtspreekt (rechters)
Trias politica, de gescheiden machten zouden elkaar in evenwicht houden
Adam Smith
Schotste econoom, vader van moderne economische wetenschap
Mensen streven altijd hun eigen voordeel na, dat is natuurlijk gedrag en hoeft niet nadelig te
zijn voor anderen
Als alle mensen ruimte krijgen hun eigenbelang na te streven, werkt het eigenbelang als een
onzichtbare hand die steeds meer welvaart voor iedereen brengt
Wet van vraag en aanbod
Tegenstander van mercantilisme overheid moest wel zorgen voor eerlijke spelregels, maar
niet bemoeien met de economie
,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmabesselink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.32. You're not tied to anything after your purchase.
