Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
China van keizerrijk tot kapitalisme
Kort en bondige samenvatting van het eerste hoofdstuk van historische context. Zelf ga ik volgend jaar geschiedenis studeren en haal altijd achten op mijn toetsen.
China van keizerrijk tot kapitalisme (1842 – 2001)
Paragraaf 3.1 Het Chinese keizerrijk (1842 – 1911)
Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht (1842 – 1911)?
In 1842 bestond het keizerrijk al meer dan 2000 jaar terwijl Europa na de val van het
Romeinse rijk uiteengevallen was in chaos, was in China het centrale gezag van de keizer
bewaard gebleven en was de landbouwstedelijke samenleving blijven bestaan
- Wel waren er in China invasies en opstanden geweest en perioden van verdeeldheid,
maar die waren telkens gevolgd door lange perioden van stabiliteit en eenheid
Het bestuur van China was gebaseerd op de ideologie van Confucius (Kong Fuzi die
omstreeks 500 v.C. had geleefd)
Confucianisme: het streven naar harmonie en orde en het vermijden van chaos
Iedereen moest zich houden aan traditionele deugden als plichtsbetrachting, beleefdheid en
eerbied voor ouderen
- Vrouwen moesten gehoorzaam zijn aan hun man en voorouders moesten worden
vereerd
- Ondergeschikten moesten hun meerderen zonder vragen gehoorzamen terwijl
meerderen goed en rechtvaardig voor hun ondergeschikten moesten zijn
Bovenaan de hiërarchie stond de keizer, die regeerde met het hemels mandaat, en werd
geholpen door een groot ambtenarenapparaat mandarijnen (staatsambtenaren)
- Ze hadden Confucius grondig bestudeerd, ze werden toegelaten tot het
ambtenarenkorps na een rigide examen
In de 19e eeuw regeerde de dynastie van Qing (die was voortgekomen uit Mantsjoe-
veroveraars) ze waren een etnische minderheid die slechts 2% van de bevolking
uitmaakte
- Meeste Chinezen tot de grote bevolkingsgroep van Han-Chinezen
China was het welvarendste rijk op aarde de Chinezen zagen hun land als centrum van
alle beschaving en meenden niets van de buitenwereld te kunnen leren
Vanaf de 19e eeuw verloor China zijn positie als regionale grootmacht door politieke crises,
hongersnoden en corruptie
- Het verval van het keizerrijk was zo ernstig dat China aan het eind van de eeuw werd
gezien als de ‘zieke man van Azië) tientallen Chinezen waren aan opium verslaafd
De keizer had de Britse koning in 1793 geschreven dat hij geen handel wilde omdat China
alles wat Britten te bieden zelf al bezat in werkelijkheid kochten de Chinezen honderden
tonnen opium
- Hoewel China de import verbood, lieten corrupte ambtenaren het tegen betaling toe
Corruptie was een belangrijke oorzaak van de Chinese problemen
- Van ambtenaren en bestuurders werd verwacht dat ze als vaders voor de bevolking
zorgden, maar ze persten de onderdanen af
- Het centrale gezag werd door de hebzucht en machtswellust van de bestuurders
ernstig verzwakt
, China kreeg in de 19e eeuw ook te maken met het moderne imperialisme Britten
verhandelden thee met zilver, maar verkochten ook steeds meer opium voor zilver. In de
jaren 1830 ging er meer zilver uit dan binnen in China
In 1839 greep de keizer in hij liet in Kanton ruim 1 miljoen kilo opium van Britse
handelaren in beslag nemen en verbranden de Britse regering reageerde woedend en
stuurde oorlogsschepen
- Die Chinese kust bombardeerden en Chinese schepen tot zinken brachten
- De Britten veroverden met groot gemak forten en kustplaatsen
- Eerste Opiumoorlog (1839 – 1842)
De Eerste Opiumoorlog maakte duidelijk dat de verhoudingen in de wereld door de
wetenschappelijke revolutie en de industriële revolutie grondig veranderd waren De
Chinezen waren kansloos tegen de technologisch en organisatorisch superieure Britten
- De oorlog eindigde in 1842 met het Verdrag van Nanking waarin werd bepaald dat
de Britten in 5 havensteden handel mochten drijven
- Ook moest China de Britse handelaren compenseren voor de vernietigde opium en
stond China Hongkong af
Na de Britten sloten ook andere westerse landen met China soortgelijke ongelijke verdragen
af terwijl de westerse landen steeds meer rechten opeisten, probeerden de Chinezen
onder de afspraken uit te komen dit leidde in 1856 tot de Tweede Opiumoorlog met
Frankrijk en Engeland
- Opnieuw was China kansloos de opiumhandel werd volledig vrijgegeven
Ook andere imperialistische mogendheden (Duitsland, Nederland, Rusland, VS) verwierven
handelsrechten in de verdraghavens waar hun onderdanen exterritoriale rechten hadden
- Buitenlanders leefden in concessies, aparte gebieden waarin ze onder de rechtspraak
van hun moederland vielen
- Hele stadsdelen kwamen in westerse handen en kregen een westerse uitstraling
De vernederde buitenlandse aanwezigheid en invloed leidden in China tot woede onder het
volk en tastte het ontzag voor de keizer aan
- China kreeg te maken met hongersnood als gevolg van overbevolking (430 miljoen)
De onvrede en wanhoop onder boeren leidden in 1851 tot de Taipingopstand de
opstandelingen kwamen uit Zuid-Chinese bevolkingsgroepen die de Han-Chinezen opriepen
zich tegen de Qin-dynastie te keren
- Ze predikten een Chinese versie van het christendom
- Op het hoogtepunt hadden de Taiping een derde van China in handen
Tegelijk met deze opstand begon in het noorden een andere volkopstand de Nianopstand
- Ook zij kregen grote gebieden in handen
Met grote moeite sloeg de Chinese regering de Taipingopstand pas neer in 1864 en de
Nianopstand in 1868, met Franse en Britse hulp
- 10 miljoen mensen waren omgekomen door wapengeweld, grote delen van het land
waren verwoest en nog 10-20 miljoen mensen kwamen om door hongersnoden en
epidemieën die het gevolg waren van de verwoestingen
In reactie op de opstanden en de toenemende invloed probeerden hervormers aan het hof
en in de provincies China vanaf 1860 te moderniseren Zelfversterkingsbeweging
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmabesselink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.11. You're not tied to anything after your purchase.
