Deze samenvatting van het boek Aanvankelijk en technisch lezen is bruikbaar voor taaltentamens van de PABO. Het is ook bruikbaar bij de landelijke kennisbasis toets van taal. De samenvatting is van het gehele boek en bevat 33 pagina's. Het bestaat uit de volgende hoofdstukken:
- Hoofdstuk 1: Onder...
Samenvatting taalonderwijs: Aanvankelijk en technisch lezen – Henk
Huizenga
Hoofdstuk 1: Onderwijs in lezen
Lezen in het leven
Functioneel analfabeet: mensen die wel een beetje kunnen lezen, maar onvoldoende om zich in het
dagelijks leven te kunnen redden. Er is een onderscheid in 2 vormen van lezen:
- Lezen als ondersteunende taalactiviteit: heeft als doel om de leesvaardigheid te vergroten.
- Lezen als functionele taalactiviteit: heeft als doel het toepassen van de leesvaardigheid.
Lezen is niet alleen belangrijk voor schoolsucces en maatschappelijke redzaamheid, het heeft ook als
belangrijke functie: leesplezier.
Lezen in de basisschool
De 3 vormen van leesonderwijs
1. Technisch lezen
Technisch lezen is de vaardigheid om geschreven taal om te zetten in gesproken taal. Het hardop of
in je hoofd voorlezen bijvoorbeeld en dit noem je decoderen. Het Nederlands heeft een Alfabetisch
schriftsysteem, dat wil zeggen dat elke spraakklank in principe wordt weergegeven door één teken.
Het is de efficiëntste manier om de gesproken taal weer te geven, maar het kan toch problemen
geven bij lezen en schrijven.
- De eerste is het herkennen van spraakklanken in een woord. We gebruiken voor de spelling
van woorden niet alle spraakklanken die de Nederlandse taal kent. Bv: deur en neus, beide
‘eu’, maar de klank is anders. Het verschil in klank is niet groot genoeg om er een andere
notatie van te maken. ‘o’ en ‘oo’ wordt dan wel weer onderscheidt in gemaakt, omdat de
klank daar veel meer in verschilt. Betekenisonderscheidende spraakklanken zijn fonemen.
- De tweede is dat er niet genoeg letters zijn om alle fonemen weer te geven. We kennen 36
fonemen en van de 26 letters, gebruiken we er maar 23 (totaal - q, x en c). Het is opgelost
door fonemen weer te geven door combinaties van letters te maken (ee, oe, ie, etc.). Een
letter of een lettercombinatie die een foneem weergeeft, heet een grafeem.
- Het derde is dat de koppeling tussen grafemen en fonemen niet eenduidig is. Sommige
fonemen kunnen door meer dan één grafeem worden weergegeven (vergeten = e
achtereenvolgens verklanken als ‘e’, ‘ee’ en ‘u’) en omgekeerd kan een bepaald grafeem
verwijzen naar twee verschillende fonemen (den = grafeem ‘d’ staat voor foneem ‘d’, maar
bad = grafeem ‘d’ staat voor foneem ‘t’). Om deze moeilijkheid te voorkomen in het begin
van het leren lezen, wordt er alleen gebruik gemaakt van klankzuivere woorden.
Technisch lezen is niet alleen decoderen of verklanken, maar de nadruk kan ook liggen op de
natuurlijke manier van lezen van de tekst. Waarbij gebruik wordt gemaakt van expressie en emotie.
Dit noemen we ook wel voordrachtslezen of expressief lezen.
2. Begrijpend en studerend lezen
Begrijpend lezen is het achterhalen van de betekenis van een tekst. Begrijpend lezen kan uiteraard
niet zonder technisch lezen. Daarom wordt in methoden voor technisch lezen ook altijd aandacht
besteed aan het begrijpend lezen. Studerend lezen gaat nog een stapje verder: de lezer moet de
inhoud van de tekst kunnen vastleggen in een schema of samenvatting =toepassing begrijpend lezen.
3. Belevend lezen
Bij belevend lezen staat de emotionele betrokkenheid van de lezer bij een tekst centraal. Het wordt
ook wel leesbevordering genoemd en er bestaan geen aparte methoden voor.
Jorieke Metsemakers -1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joriekemetsemakers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
