Recente ontwikkelingen in risicogedrag (SOWPWSP100)
All documents for this subject (11)
Seller
Follow
femke35
Reviews received
Content preview
1
HC1: Trends in middelengebruik, overgewicht en verslavend gedrag
Wat wordt in deze cursus verstaan onder risicogedrag? Met name de adolescentie is een periode
waarin risicovolle activiteiten toenemen. Waarmee komen jongeren in het nieuws?
- Schermtijd
- Vechtpartijen
- Xtc-lijst
- Overgewicht
- Comazuipen
In de cursus ligt de focus op alcohol, roken, drugs, agressie, ongezond eten en schermgebruik. Het
gaat om de recente ontwikkelingen in risicogedrag, dus in de colleges zal terugkomen wat de impact
van corona is op middelengebruik.
Alcohol: De mentaliteit is in de loop der tijd veranderd en de prevalentie van alcoholgebruik onder
jongeren is eerst sterk afgenomen maar daarna gestabiliseerd:
De cijfers zijn t/m 2019. 2020-2021 is lastig te vinden. In 2020 lijkt het alcoholgebruik wat te zijn
gestegen (NJI). Wat zijn redenen voor de afname in alcoholgebruik?
- Alcohol werd duurder (gulden euro)
- Verhoging leeftijdsgrens
- Meer campagnes vanuit overheid om alcoholgebruik te ontmoedigen
- Bewustwording van de negatieve gevolgen van alcohol (van ouders, maar ook jongeren zelf)
- Nieuwsberichten, bijvoorbeeld over comazuipen
- Andere factoren?
En wat zijn redenen voor de stagnatie in de daling van alcoholgebruik?
- De bodem is bereikt? Alcohol wordt nog steeds normaal gevonden, vooral bij 18+. Rokers
moeten buiten staan (wordt ze moeilijk gemaakt), alcohol niet
- Niet iedereen is gevoelig voor de campagnes
- Verandering in norm
- Prijs/beschikbaarheid (jongeren meer geld?)
, 2
- Reclame en zichtbaarheid: in series fles champagne open knallen als er iets te vieren is
zegt iets over de norm
Roken: De trends zijn hetzelfde: eerst een daling en nu een stabilisatie. Het verhogen van de prijs is
één van de meest effectieve maatregelen (bijvoorbeeld Australië) blijkt uit wetenschappelijk
onderzoek. Kabinet onderzoekt daarom mogelijkheden om roken nóg duurder te maken. Wat is er
veranderd in de regelgeving?
- Verbod op tabaksreclame (2002)
- Rookverbod in de trein 2003)
- Rookvrije werkplek (2004)
- Rookverbod horeca (2008)
- Leeftijdsgrens van 16 naar 18 (2013)
- Prijs in 10 jaar verdubbeld
Bovenste lijn = nooit rokers. Een stijging in nooit
rokers is een daling in rokers. Het aantal nooit-
rokers leek sinds 2014 ieder jaar toe te nemen,
maar 2021 laat een daling zien. NJI suggereert
dat dat met de coronacrisis te maken kan
hebben.
Nationaal Preventie Akkoord: Maatregelen
vanuit de overheid om NL’ers gezonder te
maken. Op verschillende gebieden doelen,
bijvoorbeeld een rookvrij generatie in 2040: 0
rokers in de groep tot 18 jaar en maximaal 5%
rokers onder volwassenen. Er zijn ook doelen voor alcohol, bijvoorbeeld onder de 18 drinkt maximaal
25% alcohol en is maximaal 5% probleemdrinker.
Het Preventie Akkoord is nu vier jaar onderweg. Je hoopt dat de grafieken naar beneden afbuigen en
niet dat er een stijging te zien is. Het lukt nog niet goed om het roken terug te dringen onder
jongeren. Het is belangrijk om te begrijpen waarom jongeren roken, alleen dan kun je het aanpakken
en voorkomen. Daarin is nog veel werk te doen.
Hoofdboodschap artikelen: Roken wordt gezien als een leefstijl, terwijl alcohol/drugs wel als
verslaving worden gezien. Roken wordt hiermee anders aangepakt dan andere verslavingen. Je ziet
het aantal rokers is kleiner dan drinkers, maar het aantal verslaafden onder rokers is heel groot, in
tegenstelling tot de drinkers. Bijna iedereen die rookt is verslaafd aan nicotine. Je hebt hulp nodig om
te stoppen.
Cannabis: cannabis is de verzamelnaam van hasj en
wiet, beide afkomstig van de wietplant. Wiet komt van
de groenbruine toppen van de plant en voor hasj wordt
de hars van de bloemtoppen gebruikt. Vooral de hasj
bevat veel THC, een van de belangrijkste werkzame
stoffen in hasj en wiet. Wiet (of marihuana) is daardoor
vaak minder sterk en goedkoper dan hasj. Wiet is
bruin/groen gedroogd plantmateriaal en hasj is een
bruine, kleverige plak of reep. Na roken en drinken is
het het meest gebruikte middel in NL. Werkzame
stoffen:
- THC: roesopwekkend
- CBD: rustgevend, ontspannend
, 3
De verhoudingen zijn niet altijd hetzelfde. THC kan hoger zijn dan CBD en andersom. In medicinale
cannabis is CBD hoger, in recreatief THC. Cannabis heeft invloed op slaap, emotionele beleving,
eetlust, het verwerken van informatie, reactievermogen en high voelen. Het kan ook:
- Negatieve psychische gevolgen hebben voor mensen die daar gevoelig voor zijn.
- Schade aan de luchtwegen brengen (o.a. door het hoge
teergehalte)
- Bij spacecake een overdosering veroorzaken (werkt na min.
een uur)
- Hallucinaties, angst en paniek veroorzaken (bij een hoge
dosering)
- Verslavend werken
Ook bij cannabis zie dezelfde trend. Hier is wel de vraag of er niet
een lichte stijging te detecteren is. Gaat weer om jongeren (deze
grafiek). Vooral onder studenten komt cannabis meer voor dan
jongere scholieren. Dit is een iets andere verdeling dan bij roken en
alcohol. Bijna een derde van de mbo- en hbo- studenten van 16 tot
18 jaar gaf in 2019 aan ooit cannabis te hebben gebruikt. In de
afgelopen maand was dat 8%. Meer jongens dan meisjes hebben
ooit in hun leven of in de afgelopen maand cannabis gebruikt.
Samenvatting: Tot 2017 dalende trends in het gebruik van alcohol, sigaretten en cannabis. Hierna lijkt
de prevalentie te stagneren of zelfs iets toe te nemen. Wat is hierbij de impact van corona is een
belangrijke vraag. Het alcoholgebruik van studenten tijdens de eerst lockdown in het voorjaar van
2020 ging gemiddeld zien omlaag. Er zijn grote longitudinale studies tijdens coronaperiode gedaan:
“healthy student project”. Onderzoek naar verschillende factoren: middelengebruik, maar ook
werkdruk etc.
In het nieuws de rijen voor de coffeeshops: teken voor cannabisgebruik toegenomen. “Straks kan ik
niet meer aan mijn cannabis komen!”
, 4
Longitudinaal onderzoek onder scholieren. Begonnen in eerste en tweede jaar. Daarna coronacrisis.
Twee cohorten: tijdens coronapandemie in derde en vierde klas. Derdeklassers voorjaar 2019
vergeleken met derdeklassers voorjaar 2020 om andere factoren (normale ontwikkeling) uit te
sluiten. Bijzonder: er is een toename van alcoholgebruik te zien. Waarom? Is geen goed antwoord op.
Jongeren waren veel thuis en misschien mochten ze thuis drinken. Ook minder sporten logisch
want sportclubs waren dicht.
Overgewicht: 15,9% van de jongeren heeft
overgewicht. De trends zijn nogal hakkelig: geen
vloeiende lijn omhoog of omlaag. Er lijkt een
toename te zien bij 12-17 jarigen in obesitas.
Als je inzoomt op 2018 tot 2021 (NJI) dan zie je
voor de 4-12 jarigen een toename, maar de
andere lijnen lopen door elkaar heen (12-16 en
16-20). Dit kan te maken hebben met corona,
maar hoe je het moet verklaren is lastig. Als je
2018 vergelijkt met 2020 en 2021 (volgende blz)
dan zie je wel duidelijk dat het percentage
overgewicht in 2018 lager was dan in de latere
jaren. Dat is geen goed nieuws. Ook hier is de
invloed van de coronapandemie nog niet
duidelijk.
Eetgedrag: Ontbijt, fruit en groente worden
gezien als een maat voor een gezond eetpatroon. Veel
kinderen komen niet aan de voorgeschreven hoeveelheid
groente en fruit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femke35. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.