Gesproken taal
Woordenschat:
o Actieve woordenschat: woorden die je zelf gebruikt
o Passieve woordenschat: woorden die je begrijpt
Opgebouwd uit klankeenheden (fonemen)
o ba, oe, nu,…
Segmentatie:
o afzonderlijke woorden herkennen in gesproken zin
o doet beroep op analytisch vermogen
Spreken vergt veel van persoon na CVA
Sommige personen mijden gesprek
Geschreven taal
Opgebouwd uit grafemen: visuele tekens
o Grote diversiteit: handschrift, gedrukte letters, steno, tekens,…
Letters schrijven: hersenen moeten over geheugensporen van verschillende
lettervormen beschikken en die omzetten in motorische patronen
Letters typen: hersenen moeten letters kennen en hun positie op het toetsenbord
iemand na een CVA kan bv wel typen maar niet schrijven omdat dit op andere processen
is gebaseerd
,stoornissen
Afasie:
o verworven taalstoornis veroorzaakt door een hersenletsel
o Begrijpen en/of gebruiken van gesproken en/of geschreven taal is verstoord:
spreken, schrijven, lezen en begrijpen
o Denken verloopt in principe normaal maar kan gedachten niet in woorden
omzetten
o Verbale communicatie verloopt ernstig gestoord
o Non-verbale communicatie is meestal goed (expressie, gebaren, intonatie, …)
o Leidt vaak tot sociaal isolement
o ondanks revalidatie wordt zelden het taalniveau van voor ziekte bereikt
bij 2/3 bij laesies van de taal dominante linker hemisfeer
Dysartrie
o Motorische spraakstoornis: articulatie, uitspraak
o Verminderde spraakverstaanbaarheid, vnl door articulatie
Vb bij verlamming tong, ataxie (coördinatie van bewegingen)
o Spreekt grammaticaal correct
vb bij ZvP: zachte en monotone spraak
o Lezen, schrijven en begrijpen zijn niet gestoord
o Komt frequent voor
o Localisatie: ergens in motorisch systeem
Agrafie/dysgrafie
o Stoornis in het schrijven
Alexie/dyslexie
o Stoornissen in de geschreven taal: letter- en woordherkenning verloopt
moeizaam
, belangrijke klinische kenmerken van de vier meest voorkomende
afasiesyndromen
Geen twee personen met afasie vertonen dezelfde problemen
Wel relatie tussen localisatie van de hersenschade en de taalstoornissen
Traditioneel worden vier afasietypes onderscheiden
Elk afasietype houdt een andere manier van benaderen in
Binnen elk afasietype zijn verschillende ernstgraden mogelijk
Afasie van Broca
Hersenschade in achterste deel van linkerfrontaalkwab = motorisch spraakcentrum
80% van personen met Broca-afasie hebben hemiplegie en kenmerken van apraxie
Hoofdkenmerken:
o Niet vloeiend spreken
o Vrij goed taalbegrip
Vb: fiets…gevallen…ziekenwagen geboekt…reis…euh…Spanje.
Spreekt weinig
Spreekt niet vloeiend, veel pauzes
Heeft kleinde woordenschat, ernstige woordvindingsproblemen
Gebruikt weinig of foutieve grammatica, sommigen spreken in telegramstijl
Persoon is zich goed bewust van probleem, vertoont veel frustratiegedrag en grotere
kans depressie
Persoon aanmoedigen om zich te uiten
Zelfde problemen bij het schrijven
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jyttevanwemmel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.