Pictografisch: geeft woorden weer door middel van tekeningen en afbeeldingen. (bijv. in het
verkeer)
Logografisch: voor elk woord is er een plaatje om het woord weer te geven. (Chinese taal)
Alfabetisch: spraakklanken weergegeven door tekens. (het alfabet)
Foneem= een spraakklank die betekenisverschil tussen klankgroepen veroorzaakt.
Grafeem= een letter of lettercombinatie
Ieder foneem wordt door een apart foneem weergegeven (p-e-t)
In Nederland zijn 34 fonemen en 36 grafemen.
De koppeling tussen fonemen en grafemen is niet eenduidig. Voor een foneem zijn soms
meerdere grafemen te gebruiken.
Er zijn 4 hoofdregels in het Nederlandse spellingsysteem:
Ieder foneem krijgt een grafeem
Woorden die op deze wijze geschreven kunnen worden, noemen we klankzuivere woorden.
(je schrijft wat je hoort, struik/kat/vaas)
In het basisprincipe van het Nederlands. Als we kinderen leren spellen moeten ze eerst dit
principe onder de knie krijgen. => moeilijkheid: uitzonderingen, zijn vaak gekoppeld aan
andere spellingregels.
Morfologisch principe
Als we bij spelling uitgaan van de vorm, in plaats van de klank is het morfologisch principe.
Beginsel van de vormovereenkomst
Woorden zijn vaak opgebouwd uit kleinere elementen die elk een eigen betekenis hebben,
betekenis dragende elementen = morfemen. (on/wijs. On=niet/wijs=verstandig)
Gebonden morfemen => altijd aan een bestaand woord gebonden (on, be, ver, ge, is, heid)
Vrije morfemen => een woord, zelfstandig. (-fiets, -tas)
Kast-deur-tje (tje=gebonden morfeem, de rest vrije morfemen)
Morfologisch principe is op te splitsen in 2 regels:
, 1. De regel van gelijk vormigheid > houdt in dat we een woord of achtervoegsel steeds op
dezelfde manier schrijven. (je moet vergelijken hoe het morfeem in een ander woord klinkt)
hond-honden, je hoort de ‘d’ duidelijk in het meervoud. Huis-huizen
2. De regel van overeenkomst > houdt in dat woorden die op dezelfde manier zijn gevormd ook
op dezelfde manier worden geschreven. Je moet een woord vergelijken met een ander
woord maar ook met een andere betekenis. de opbouw van een woord wordt in de
spelling duidelijk. > hij vindt, want het is ook hij werkt
^--- Kinderen vinden dit lastig, ze hebben geleerd op hun gehoor af te gaan, nu moeten ze dit
soms loslaten om een regel toe te passen.
Etymologisch principe
Houdt in dat de vroegere vorm de schrijfwijze van het woord bepaald. Ook voor
leenwoorden. > de betekenis van het woord bepaald de spelling. Hei/hij, wij/wei
Syllabisch principe
Is gebaseerd op klankstukken die de spreker als 1 groep gebruikt. >> dit is anders dan een
lettergreep. Een lettergreep is een visuele verdeling van een woord.
Syllabe = klankgroep
Lettergreep = om woorden makkelijker te lezen
Syllabes> ba/kur/tju lettergrepen> bak/ker/tje morfemen>bak ker tje
Syllabisch principe heeft 2 regels:
1. De verenkelingsregel: als een klankstuk eindigt op een lange klank, dan schrijven we een
korte klank. Aap, aapen > apen
2. De verdubbelingsregel: korte klank -> medeklinker dubbel. Map>mappen
^---- lastig voor kinderen. Ze moeten verschillende abstracte handelingen verrichten:
- woord verdelen in klankstukken
- spraakklanken herkennen (korte/lange klank)
- regel toepassen
College2
Fonologie= spraakklanken of fonemen
Morfologie= vormleer van woorden
Syntaxis= zinsopbouw
Semantiek= betekenis
Tekstlinguïstiek= opbouw van taalgebruik
Orthografie= lettertekens die klanken weergeven in schrift
Pragmatiek= het gebruik van taal in communicatieve situaties.
De versmeltingstheorie van Ehri: van elk woord is in het mentale lexicon bepaalde informatie op
een bepaalde manier vastgelegd.
Mentale lexicon maakt deel uit van ons langer termijn geheugen waar alle woorden die we
onthouden worden opgeslagen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nina27. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.59. You're not tied to anything after your purchase.