MEDISCHE KENNIS AMPUTATIES
DEFINITIES
• Amputatie: verwijderen van een deel van het lichaam
• Stomp: deel van het lidmaat dat blijft na de amputatie
DOEL
• Wegnemen van symptomen
• Verbeteren van de functie
• Verbeteren van QOL
• Save life!
STATISTIEKEN
• 80 % van de patiënten >65j
• 80-90% van de amputaties worden veroorzaakt door PVD
• Lower extremity amputation (LEA) = 87% van alle amputaties in de US and Europe
• ↑↑ complicaties voor LEA met 50% mortaliteit binnen de 5 jaar
OORZAKEN VAN EEN AMPUTATIE
• Progressieve aandoening van de bloedvaten ( 72% ): vaak een gevolg van diabetes
• Traumatisch ( 7 % )
• Gangreen/infectie
• Congenitale afwijkingen
• Chronische osteomyelitis
• Maligne tumor
BLOEDVATEN
• Vaak door diabetis
• Ulceraties door lokaal zuurstoftekort
• Amputatierisico 4 x hoger bij diabetici
TRAUMATISCH
• Volledige amputatie door het ongeval
• Gedeeltelijk door ongeval maar niet te redden
• Verkeersongeval
• Industrie ao ongeval
• Oorlog
1
9.2 Leerpad V-revalidatie
,GANGREEN
• Droog gangreen of necrose
o Dood weefsel
o Bloedvaten verstopping
o Bevriezing
o Demarcatiezone
• Nat gangreen of koudvuur
o Dood weefsel
o Infectie
• Amputatie in verschillende fasen
• Start : guillotine amputatie - verwijderen van dood en geïnfecteerd weefsel
• Infectiebehandeling met antibiotica
• Na infectiecontrole en algemene stabilisatie, definitieve amputatie
CONGENITALIE AFWIJKINGEN
• Aanwezig bij de geboorte
• Al dan niet erfelijk
• Morfogenese: anatomische vorming van het individu
• Genotype: genetisch potentiaal = gen-informatie
• Fenotype: uiteindelijke resultaat = gen-uiting
• Oorzaken
o Genetisch: oorzaak ligt in het genetisch materiaal
▪ Al dan niet erfelijk !
o Exogeen: oorzaak ligt buiten de foetus
▪ Een teratogeen = elke stof die een malformatie kan veroorzaken
o Combinatie
o Ongekend
• Teratogeen
o Medicatie en chemische stoffen ( bv. Thalidomide = Softenon, slaapmiddel en tegen
ochtendmisselijkheid, jaren 60 )
o Ioniserende stralen
o Infectie
o Moederpathologie : alcohol, diabetes, …
• Dwarse deficiënties
o Door vroegtijdig insult op de “arm bud”
• Amnionstrengen
o Congenitaal constrictiesyndroom
OSTEOMYELITIS
• Infectie van het bot
o Inflammatie = ontsteking met ontstekingcellen
o Infectie = aanwezigheid van een bacterie
o Behandeling
▪ Debridement = chirurgisch uitkuisen
▪ Antibiotica
o Chronisch = blijft aanwezig ondanks behandeling
▪ Pijn , functieverlies
▪ Sepsis = bacterie in de bloedbaan
2
9.2 Leerpad V-revalidatie
,MALIGNE TUMOR
• Zeldzaam
• Jonge leeftijd : 10 – 25 j
• Tumor = Osteosarcoom
• Ewing sarcoom
• Chemo- en radiotherapie
• Chirurgie
o Lidmaatsparend
o Amputatie
NIVEAU VAN AMPUTATIE
• Bepaald door 3 factoren:
o Pathologie
o Bloedvoorziening
o Functioneel naar gebruik van prothese
• Lengte van het lidmaat
• Behoud van gewrichten
• Actieve flexie - extensie
NA DE INGREEP
• Pijncontrole
• Veranderd gevoel
• Wondzorg
• Aanvaarden van ander lichaam
• Rouwproces
3
9.2 Leerpad V-revalidatie
, PIJN
• Reden:
o Incisie
o Inflammatie
o Druk
o Hematoom
o Spierspasmen
• Aanpak:
o Medicatie
o Aanpassing van de positie
o Evacuatie hematoom
GEVOELSVERANDERING
FANTOOMPIJN
• 60-80% van alle amputaties
• Voosheid, branderig, tinteling, krampen, gevoel dat het lidmaat er nog is, crushed, gevoel van
gekke positie
• Niet pharmacologisch:
o Activiteiten
o Afleiding
o TENS = transcutane elektrische neurostimulatie
o Spiegel therapie
• Pharmacologisch:
o Opioids, NSAIDS
o Beta blockers
o Anticonvulsants
o TCA
WONDZORG NA AMPUTATIE
• Doel : niet gevoelige stomp met gezonde huid voor de prothese
• Hoogstand de eerste 24-48 uur
• Steriele wondzorg
• Wikkelen met lichte compressie elke 4-6 uur
• controle van kleur , temperatuur drainage
AANVAARDING
• Aanmoedigen van patiënt om deel te nemen aan de zorg, te kijken en te voelen
• Info ivm extra zorgmogelijkheden , hulpmiddelen
• Snel haalbare functies herstarten
ROUWPROCES
• Normaal onderdeel van de aanvaarding
• Luisteren
• Ondersteuning en aanvaardingsgevoel
• Aanmoedigen om gevoelens te uiten en familie en mantelzorg hierbij betrekken
• Helpen om doelstelling te zetten
4
9.2 Leerpad V-revalidatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jyttevanwemmel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.