Summary
Samenvatting Crisis
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van Crisis. Ik heb de toets afgerond met een 8,7.
[Show more]
Seller
Follow
maartjebleeker1
Reviews received
Content preview
Samenvatting Crisis: ‘Crisisbeheersing’Geschiedenis van rampenbestrijding:
Crisisbeheersing is een relatief nieuwe term, voorheen rampenbestrijding.
Rampenbestrijding (1947): ‘bescherming van bevolking tegen (gevolgen van)
oorlogsgeweld’. Grote bemoeienis van de rijksoverheid op het gebied van crisisbeheersing.
Na de 2e Wereldoorlog (eind jaren 60) kreeg de bestrijding van rampen een ander accent.
1975: nieuwe visie op rampenbestrijding, ‘nota Hulpverlening bij ongevallen en rampen’.
Eerst geen politieke belangstelling, na een explosie bij DSM (7 november 1975) wel, men
zag in dat het noodzakelijk was dat voorbereiding op dit soort ‘ramp’-situaties door
gemeenten wettelijk moest zijn vastgelegd.
1977: ontwerp voor de Wet rampenplannen ingediend.
Vier jaar later (1981) invoering Wet rampenplannen.
Begin jaren 80: project Reorganisatie Rampenbestrijding. Uitgangspunt was
dat rampenbestrijding primair een lokale verantwoordelijkheid moest zijn.
Van rampenbestrijding naar crisisbeheersing:
Complexiteit van de samenleving zorgt voor nieuwe ramptypen: meer ‘moderne crisis’ (pandemie,
overstromingen, terreurdreiging etc.) in plaats van alleen ‘klassieke rampen’ (brand, treinongeval etc.). Deze
nieuwe vormen vragen om een ander soort aanpak, partners en strategie. Behoefte aan grotere
organisatieschaal dan gemeentelijk: meeste gemeenten zijn te klein om alle taken o.g.v.
rampenbestrijding/crisisbeheersing te vervullen + meer behoefte aan multidisciplinaire samenwerking
(overheid moet immers kunnen samenwerken). uniforme hulpverleningsniveaus binnen
samenwerkingsgebieden zijn nodig. Veiligheidsregio’s (2010: Wet veiligheidsregio’s, van lokaal naar
regionaal).
Van lokaal naar regionaal:
Sinds Wet rampenplannen (1981): zwaartepunt van rampenbestrijding bij gemeenten (lokaal).
Werden wel gestimuleerd om samen te werken en voor een gezamenlijke organisatie van
brandweer en geneeskundige hulpverlening te zorgen (nog niet formeel vastgelegd).
1985: Brandweerwet 1985 en de Wet rampen en ongevallen (Wrzo).
1991: Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wghor).
2010: invoering Wet Veiligheidsregio’s (Wvr), verplicht gemeenten om in regionaal verband
een veiligheidsregio te vormen (regionale samenwerking door gemeenten formeel).
o Vervangt de Brandweerwet, de Wrzo en de Wghor.
Afgelopen jaren: Bovenregionale aanpak (meer betrokkenheid rijksoverheid) bleek
noodzakelijk door diverse crisis zoals terroristische aanslagen (New York 2001, Madrid
2004, Londen 2005) en dierziekten (MKZ en Q-koorts)).
o Aanleiding tot herziening van het ‘handboek Voorbereiding Rampenbestrijding’
(2003). Niet meer alleen rampenbestrijding, maar vooral ‘crisisbeheersing’
wetsvoorstel beleidsplan Crisisbeheersing (2004-2007).
‘De verbreding van klassieke rampen naar moderne crisis.
1
,Wetsvoorstel beleidsplan Crisisbeheersing 2004-2007:
Naar aanleiding van terroristische aanslag in Madrid, samengevat wordt in het voorstel geregeld:
2
,Wet Veiligheidsregio’s (Wvr):
Sinds 2010: Vormt de basis voor de wijze waarop tegenwoordig in Nederland de regionale
crisisbeheersing is georganiseerd (verplicht gemeenten om in regionaal verband een
veiligheidsregio te vormen). Betreft onder andere:
Het beheer van 25 veiligheidsregio’s met brandweerkorpsen, meldkamerfuncties en
ambulancevoorzieningen.
De bijzondere rol van de voorzitter van de veiligheidsregio (burgemeester van
grootste gemeente in het betreffende gebied).
Formele vastlegging van de verbreding van het begrip ramp naar crisis.
Bestuur van een veiligheidsregio heeft op basis van de Wvr een coördinerende rol bij
de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Ramp (art.1 Wvr):
Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis, waarbij het leven en de gezondheid van veel
personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd
en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is
vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.
Bij een ramp is vooral de fysieke veiligheid in het geding
o Bijv: Bijlmerramp Amsterdam (1995), Nieuwjaarsbrand Volendam (2001).
Crisis (art.1 Wvr):
Een situatie waarin een vitaal belang van de samenleving is aangetast, of dreigt te worden aangetast.
Fysieke veiligheid is ook een vitaal belang, ramp kan dus worden beschouwd als een crisis.
Rampenbestrijding (art.1 Wvr):
Het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding daarop, dat het
gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio treft met het oog op een ramp, het
voorkomen van een ramp en het beperken van de gevolgen van een ramp.
Vooral gebruikt in relatie tot bestrijding van de ‘klassieke rampen’ (brand, explosie, ongeval).
Kan beschouwd worden als vorm van crisisbeheersing.
Crisisbeheersing (art.1 Wvr):
Het geheel van maatregelen en voorzieningen, met inbegrip van de voorbereiding daarop, dat het
gemeentebestuur of het bestuur van een veiligheidsregio in een crisis treft ter handhaving van de
openbare orde, indien van toepassing in samenhang met de maatregelen en voorzieningen die op
basis van een bij of krachtens enige andere wet toegekende bevoegdheid ter zake van een crisis
worden getroffen.
Breder dan rampenbestrijding: gaat over preparatie, repressie en nafase van rampen en
andersoortige ‘moderne’ crises (bijv. infectie- en dierziekten, overstroming,
terreurdreiging).
Risicobeheersing richt zich dus op de
eerste twee schakels van de
veiligheidsketen
Crisisbeheersing richt zich op de
laatste drie schakels. Ook wel
de ‘warme kant’
3
, Indelen van rampen en crisis: domein
Ordenen op basis van de schaal waarop de effecten voelbaar zijn:
1. Transnationaal (bijv. orkaan, pandemie, vulkaanuitbarsting (aswolk))
2. Nationaal: (bijv. Watersnoodramp 1953, Fortuyn 2000, Van Gogh 2004)
o (Zeer ernstige gebeurtenis met consequenties voor het hele land.)
3. Trans- of bovenregionaal (bijv. hoogwatersituaties 1993/1995, Chemie-Pack 2011)
4. Regionaal (bijv. CMI 1996, hagelstorm Zuid-Oost Brabant 2016)
5. Lokaal (bijv. verkeersongevallen, geweldsincidenten)
Indelen rampen en crisis: aard
Indelen van rampen en crisis naar wijze van manifesteren:
Plotsklaps (sudden impact, flitsramp)
Langzame ontwikkeling (slow onset)
Indelen van rampen en crisis: verwachte gevolgen of effecten
Indelen naar effect: ernst en waarschijnlijkheid.
Uitgangspunten voor crisisbeheersing:
1. Crisismanagement is niet gelijk aan crisisplanning
Een goede planning garandeert geen goed management: de werkelijkheid is
altijd anders dan de geoefende versie (improvisatie en veerkracht is belangrijk!)
2. Stem hulpverlening af op (zelf)redzaamheid van burgers
Rapport Bevolkingszorg 2.0: hulpverleners moeten aansluiten op
(zelf)redzaamheid van burgers rol van de overheid en professionele hulp dus
vooral gericht op groepen die verminderd zelfredzaam zijn.
3. Wat je zelden doet, doe je zelden goed
Bij evaluaties na een crisis moet rekening worden gehouden met de ‘unieke situatie’.
Tijdens crisissituaties moet ieder zoveel mogelijk doen wat hij of zij regulier ook doet.
Niet te veel personen in crisismanagement (minder mensen, dus meer ervaring).
4. Schoenmaker blijf bij je leest
Organisaties moeten zich in crisissituaties richten op hun kernactiviteiten.
5. Het ‘opperbevel’ kent zijn grenzen
De burgemeester heeft alleen opperbevel over mensen en diensten die direct bij de
incidentenbestrijding en hulpverlening betrokken zijn (en
proportionaliteitsbeginsel).
6. Crisismanagement is goed netwerkmanagement
‘Kennen en gekend worden’, bekendheid met organisaties die bij crisis een rol spelen
draagt bij aan de effectiviteit van de crisisbeheersing (samenwerken etc.).
7. Crisisbeheersing is voor een belangrijk deel crisiscommunicatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maartjebleeker1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now