Summary
Samenvatting Financieel Management & Investeringsanalyse - Master Bedrijfskunde () - 19/20 MEE BEHAALD
- Course
- Institution
Deze samenvatting omvat alle hoorcolleges, werkcolleges en de geziene gastcolleges. Veel succes!
[Show more]
2 reviews
By: SanneFr • 9 months ago
By: blakelenoir • 8 months ago
top
Seller
Follow
MerelVnmm
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING FINANCIEEL MANAGEMENTALGEMEEN WAARDERINGSPRINCIPE: DISCOUNTED CASH FLOW (DCF)........................................... 3
HOOFDSTUK 3: WAARDERING VAN OBLIGATIES (‘BONDS’) ............................................................ 5
3.1 TERMINOLOGIE ............................................................................................................................. 5
3.2 TOEPASSING ALGEMENE FORMULE .............................................................................................. 5
3.3 LOOPTIJD EN PRIJZEN .................................................................................................................... 7
3.4 WAT MET INFLATIE? ...................................................................................................................... 8
3.5 RENDEMENTSCURVE (YIELD CURVE) ............................................................................................. 8
HOOFDSTUK 4: WAARDERING VAN AANDELEN ........................................................................... 11
4.1 HET VERHANDELEN VAN AANDELEN........................................................................................... 11
4.2 HET WAARDEREN VAN AANDELEN.............................................................................................. 11
4.3 ENKELE BEDENKINGEN OVER GROEIVOETEN .............................................................................. 14
HOOFDSTUK 6: INVESTERINGSBESLISSINGEN NEMEN MET DE NET PRESENT VALUE (NPV) RULE ... 17
6.1 CASHFLOWPROCES IN EEN ONDERNEMING ............................................................................... 17
6.2 HOE INVESTERINGTERINGSPROJECTEN WORDEN GEWAARDEERD ............................................ 18
6.3 CONCEPT 1: NETTO CASHFLOW (TELLER) BEREKENEN ............................................................... 18
6.4 KASSTROOMTABEL ...................................................................................................................... 20
6.5 CONCEPT 2: EQUIVALENT ANNUAL CASHFLOW (EAC) ................................................................ 22
GASTLEZING: PENSIOENFONDSEN ............................................................................................... 25
1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 25
2. PIJLER 1: WETTELIJK PENSIOEN ..................................................................................................... 25
3. PIJLER 2: AANVULLEND PENSIOEN ................................................................................................ 26
4. PIJLER 3: INDIVIDUEEL PENSIOENSPAREN ..................................................................................... 26
5. PENSIOENFONDSEN....................................................................................................................... 26
6. AANVULLENDE PENSIOENEN IN BELGIË ........................................................................................ 28
7. TOEKOMSTIGE UITDAGINGEN ....................................................................................................... 28
HOOFDSTUK 7: INLEIDING TOT RISICO EN RENDEMENT ............................................................... 29
7.1 INLEIDING .................................................................................................................................... 29
7.2 PORTFOLIO-RISICO METEN.......................................................................................................... 30
7.3 PORTEFEUILLERISICO BEREKENEN............................................................................................... 31
7.3.1 VERWACHT RENDEMENT VAN 2 ACTIVA IN EEN PORTEFEUILLE ......................................... 31
7.3.2 VARIANTIE VAN 2 ACTIVA IN EEN PORTEFEUILLE ................................................................ 31
7.4 SOORTEN RISICO’S ....................................................................................................................... 34
7.4.1 MARKTRISICO METEN........................................................................................................... 34
7.5 SAMENGEVAT .............................................................................................................................. 36
Samenvatting Merel Van Mullem 1
,HOOFDSTUK 8: PORTFOLIO THEORY & CAPITAL ASSET PRICING MODEL ....................................... 37
8.1 PORTFOLIO THEORY – HARRY MARKOWITZ................................................................................ 37
8.2 CAPITAL ASSET PRICING MODEL (CAPM) .................................................................................... 40
8.3 ALTERNATIEVE THEORIEËN ......................................................................................................... 42
HOOFDSTUK 9: RISICO EN COST OF CAPITAL ................................................................................ 43
9.1 HERHALING UIT HOOFDSTUK 7 ................................................................................................... 43
9.2 GRAFISCHE VOORSTELLING VAN REGRESSIE............................................................................... 43
9.3 COST OF CAPITAL ......................................................................................................................... 44
GASTLEZING: VASTGOEDFINANCIËRING ...................................................................................... 47
1.1 INLEIDING .................................................................................................................................... 47
1.2 WAARDE VAN VASTGOED BEPALEN: VALUATION METHODS ..................................................... 47
1.2.1 DISCOUNTED CASHFLOW METHOD (DCF)............................................................................ 47
1.2.2 DIRECT CAPITALIZATION METHOD (CAP RATE) .................................................................... 50
1.3 REAL ESTATE MARKET (VASTGOEDMARKT) ................................................................................ 51
1.3.1 SUBMARKTEN IN DE VASTGOEDMARKT............................................................................... 51
1.3.2 VIERKWADRANTENMODEL................................................................................................... 53
1.3.3 IMPACT VAN EXTERNE SCHOKKEN IN HET VIERKWADRANTENMODEL ............................... 55
1.4 BUSINESS CASE: VALUATION OF THE FINANCE TOWER .............................................................. 58
GASTLEZING: EEN SOLIDE BELEGGINGSFILOSOFIE OPBOUWEN .................................................... 61
1.1 INLEIDING .................................................................................................................................... 61
1.2 FINANCIËLE GESCHIEDENIS ......................................................................................................... 61
1.3 DE EFFICIËNTE MARKTHYPOTHESE ............................................................................................. 64
1.4 HET DISTRIBUEREN VAN RENDEMENTEN ................................................................................... 64
1.5 UITDAGINGEN VOOR DE EFFICIËNTE MARKTHYPOTHESE........................................................... 66
1.5.1 BEHAVIORAL FINANCE .......................................................................................................... 66
1.5.2 THE WISDOM & FOOLISHNESS OF CROWDS ........................................................................ 67
Samenvatting Merel Van Mullem 2
,ALGEMEEN WAARDERINGSPRINCIPE: DISCOUNTED CASH FLOW (DCF)
“De waarde van een actief (marktwaarde) is de prijs die u bereid bent ervoor te betalen, gegeven (I)
uw verwachtingen van de toekomstige cashflows en (II) uw vereist verwacht rendement"
2 standpunten:
1. Individueel standpunt (individuele waarde): maximale prijs wat 1 iemand wil betalen
▪ Individuele verschillen omtrent verwachtingen van de toekomst (zie verder)
2. Marktstandpunt (marktwaarde): maximale prijs wat markt wil betalen
▪ Gemiddelde van individuele waarderingen
One-period case
= je koopt iets vandaag aan en houdt dit 1 jaar aan, waarna je het terug verkoopt
𝑤𝑖𝑛𝑠𝑡
𝑟𝑒𝑛𝑑𝑒𝑚𝑒𝑛𝑡 (𝑟𝑒𝑡𝑢𝑟𝑛, 𝑟) =
𝑔𝑒ï𝑛𝑣𝑒𝑠𝑡𝑒𝑒𝑟𝑑 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎𝑎𝑙
CF1 = cashflow/opbrengst in periode 1
(𝐶𝐹1 + 𝑃1) − 𝑃0 P1 = verkoopprijs
𝑟 (∗) =
𝑃0 P0 = aankoopprijs
𝐶𝐹1 + 𝑃1
𝑃0 (∗∗) =
1+𝑟
* r = vereist minimumrendement
Indien hier niet aan wordt voldaan, koop je het product niet
** P0 = de prijs die je vandaag bereid bent te betalen, afhankelijk van 2 zaken:
1. Teller: hoe zie je de toekomstige cashflows/opbrengsten?
2. Noemer: wat is je minimumrendement die je wil ontvangen?
Multiple-period case
= je koopt iets vandaag aan en houdt dit langer dan 1 jaar aan
Deze algemene formule kan worden toegepast op:
1. Obligaties (H3)
2. Aandelen (H4)
3. Investeringsprojecten (H6)
Samenvatting Merel Van Mullem 3
,Enkele vragen:
A) “Hoe bepaal je de tellers? Hoe bepaal je de toekomst? Wat zijn de verwachte CF en eindwaarde?”
Antwoord: er is fundamentele analyse, marktonderzoek nodig om dit te bepalen
B) “Hoe bepaal je de noemers? Hoe bepaal je het vereist rendement?”
Antwoord: r = rf + risk premium
• Rf: risk free rate (risicovrije rentevoet)
▪ Rendement dat je vandaag krijgt wanneer je GEEN risico neemt (vb. spaarboekje)
▪ Vereist rendement is MINIMAAL de rf (en dus liever hoger)
• Risk premium (risicopremie)
▪ Rendement dat je ontvangt bij het aanvaarden van een bepaald risico
▪ Afhankelijk van het risico van de tellers (tellers zijn niet 100% zeker)
▪ Hoger verwacht rendement als compensatie voor het nemen van risico
▪ Vereist rendement is MINIMAAL de risk premium (en dus liever hoger)
▪ Afhankelijk van inschatting risico van de cashflows
Hoger risico cashflows = hogere risicopremie
Lager risico cashflows = lagere risicopremie
Waarde van activa = afhankelijk van (I) de verwachtingen van de toekomstige cashflows en de
eindwaarde en (II) het verwacht rendement (afhankelijk van risicovrije rentevoet + risicopremie)
C) “Wat is het verschil tussen individuele waardering en marktwaardering?”
Antwoord: zie eerder
D) “Wat is prijsvolatiliteit en prijsbubbels binnen de waardering van activa?”
Antwoord:
Prijsvolatiliteit = prijzen stijgen en dalen
• Er komt iets nieuws in de markt waardoor de formule wijzigt
• Prijsveranderingen kun je slechts toewijzen aan 2 zaken: tellers of noemers
Prijsbubbel/marktbubbel = een irrationeel hoge prijs
• Teller: te rooskleurig toekomstperspectief
Noemer: onderschatting van het risico
• Tot punt dat markt inziet dat er is misrekend: herziening tellers naar ↓ en noemers naar↑
• Voorbeeld: je denkt dat je veel geld gaat verdienen met bitcoins in de toekomst (teller) EN
het risico schat je te laag in (noemer) → dubbel irrationeel prijsverhogend effect
Samenvatting Merel Van Mullem 4
, HOOFDSTUK 3: WAARDERING VAN OBLIGATIES (‘BONDS’)
3.1 TERMINOLOGIE
Er zijn 3 manieren om aan geld te geraken:
1. Uitgeven van obligaties
2. Uitgeven van aandelen
3. Lening bij de bank
Obligatie = een grote lening die een onderneming (of overheid) uitgeeft bij het grote publiek
• Verschillende investeerders kunnen een klein deel van de lening geven aan het bedrijf
• Investeerder geeft een lening aan het bedrijf
• Bedrijf betaalt de hoofdsom terug + meerdere interestbetalingen
Terminologie:
• Obligatie = effect dat de emittent verplicht tot het doen van betalingen aan obligatiehouder
Staat vast • Face value/par value/principal value = betaling van nominale waarde/hoofdsom op vervaldag
& wijzigt • Coupon = interestbetalingen aan obligatiehouder (berekend op de face value)
niet meer • Coupon rate = jaarlijkse interestbetaling als % (berekend op de face value)
3.2 TOEPASSING ALGEMENE FORMULE
Prijs/waarde van een obligatie = de constante waarde alle gegenereerde cashflows (PV)
verdisconteerd tegen het vereist verwachte rendement (of discontovoet)
PV (*) = present value
Cpn (**) = couponbetalingen
* PV = de huidige/actuele waarde van toekomstige cashflows
** In het laatste jaar: laatste couponbetaling + face/par value
Ratings van obligaties
• Hebben een invloed op de prijs
• Voorbeeld: van een tripple A (= laag default risico)naar een dubbel A (= hoger default risico)
Hierdoor zal de prijs dalen: noemer wijzigt → rf blijft hetzelfde, risicopremie wijzigt
MAAR hierachter zit natuurlijk ook het spel van vraag en aanbod
Samenvatting Merel Van Mullem 5
,Belangrijk!!
Bij berekeningen van de constante waarde: couponrente (teller) ≠ discontovoet (noemer)
Oefening
In oktober 2014 koopt u in Frankrijk voor 100 euro aan obligaties die elk jaar een coupon van 4,25%
betalen. Als de obligatie in 2018 vervalt en het vereiste verwachte rendement (of discontovoet)
0,15% bedraagt, wat is dan de waarde/prijs van de obligatie?
Gegevens: Face value = €100
Coupon rate = 4,25%
Discount rate = 0,15%
Werk in de noemer ALTIJD in decimalen, niet in %
4,25 4,25 4,25 104,25
Oplossing: PV = + + + (1,0015)^4
1,0015 (1,0015)² (1,0015)³
= €116,34
R heeft verschillende namen: Discount rate = Yield to maturity (YTM) = Required Expected Return
• Verwachte rendement gegeven de huidige koers en verwachte betalingen
• Rendement van de obligatie TOT de vervaldag: je ontvangt het rendement zoals het er staat
Per annum (p.a.) = ‘on a yearly basis’
• In de Verenigde Staten: vaak halfjaarlijkse couponbetalingen (ipv jaarlijks)
• Coupon rate & discount rate delen door 2 → halfjaarlijkse coupon rate & discount rate
Oefening
In november 2014 koopt u een Amerikaanse staatsobligatie met een nominale waarde van $1000 en
een looptijd van 3 jaar. De obligatie heeft een couponrente van 4,25% per jaar, halfjaarlijks betaald.
Als beleggers een verwacht rendement van 0,965% per jaar eisen. Wat is de prijs van de obligatie?
Gegevens: Face value = $1.000
Coupon rate = 4,25%
Discount rate = 0,965%
21,25 21,25 21,25 21,25 21,25 1021,25
Oplossing: PV = 1,004825 + (1,004825)²
+ (1,004825)³
+ (1,004825)^4
+ (1,004825)^5
+ (1,004825)^6
= $1.096,90
Samenvatting Merel Van Mullem 6
,3.3 LOOPTIJD EN PRIJZEN
Y-as: prijs (PV, P0)
X-as: r (discount rate, required expected return, YTM)
Grafiek: relatie tussen prijs en wijzigingen in required expected return (r)
R kan variëren door 2 redenen:
1. Rf wijzigt
2. Risicopremie wijzigt
Als noemers stijgen, daalt de prijs
Als noemers dalen, stijgt de prijs
Blauwe en oranje lijn = prijzen voor obligaties op verschillende niveaus van r
Beide obligaties zijn identiek (coupon rate, face value, risico, …) MAAR andere looptijd
Conclusie: langlopende obligaties
▪ Gevoeliger voor wijzigingen in r
Oorzaak: cashflows zwaarder verdisconteerd (tegen hogere macht in formule)
▪ Hogere interest-rate-risk
▪ Hogere gevoeligheid voor stijgende interesten
Verwacht rendement wordt op 2 manieren gegenereerd:
1. Tussentijdse couponbetalingen
2. Verschil tussen wat je betaalt (aankoopprijs) en wat je er voor terugkrijgt (verkoopprijs)
De YTM vat deze beide samen, coupon rate (teller) is slechts 1 deel van het verhaal
Discount rate = coupon rate, dan is prijs = face value
Discount rate > coupon rate, dan is prijs < face value
• Tussentijdse couponbetalingen zijn niet voldoende om verwacht rendement te geven
• Oplossing = coupon rate verhogen: aankoopprijs < verkoopprijs (face value)
Discount rate < coupon rate, dan is prijs > face value
• Het verwacht rendement is lager dan wat je tussentijds ontvangt van de coupon rate
• Oplossing = coupon rate verlagen: aankoopprijs > verkoopprijs (face value)
Samenvatting Merel Van Mullem 7
,3.4 WAT MET INFLATIE?
Inflatie = stijging van de (consumptie)prijzen
↔ deflatie = daling van de (consumptie)prijzen
Bij inflatie: reële rentevoet < nominale rentevoet
• Reële rentevoet
▪ Rendement op een financieel intrestvoet ZONDER de inflatie in rekening te brengen
▪ Een % dat zegt hoeveel meer je volgend jaar kan consumeren/kopen
• Nominale rentevoet
▪ Rendement op een financieel intrestvoet MET inflatie
▪ Een % dat zegt hoeveel meer geld je volgend jaar ontvangt
Van nominale intrestvoet naar reële intrestvoet (en omgekeerd):
Voorbeeld: de nominale interestvoet bedraagt 10%, maar de inflatierente is ook 10% (= de prijzen
stijgen dat jaar met 10%) → reële rente = 0%: je kunt niet meer producten consumeren
Voorbeeld: als u belegt in iets dat jaarlijks 10% rente oplevert en de inflatie is 6%, wat is dan uw reële
rente? → reële rente = 1,10/1,06 = 3,774%: je kunt voor bijna 4% meer producten consumeren
3.5 RENDEMENTSCURVE (YIELD CURVE)
Y-as: YTM, r, yield
X-as: looptijden van obligaties
Grafiek: YTM (verwacht rendement) voor identieke obligaties met verschillende looptijden
In een normale situatie: stijgende/normale yield-curve → YTM is hoger bij langlopende obligaties
• Voorspelt toekomstige inflatie
• Langlopende obligaties hebben een hoger verwacht rendement dan kortlopende obligaties
• Oorzaak: investeerders calculeren vooraf een bepaalde inflatie in
▪ Coupon rate ligt vast bij aanvang MAAR indien verwachting van inflatie wil
investeerder slechts een langlopende obligatie kopen indien compensatie via hoger
verwacht rendement → indekken tegen toekomstige inflatie
MAAR inverted yield-curve (dalend) → YTM is hoger bij kortlopende obligaties
• Voorspelt toekomstige deflatie/recessie
• Langlopende obligaties hebben een lager verwacht rendement dan kortlopende obligaties
Samenvatting Merel Van Mullem 8
,Negatieve yields (to maturity)
• Investeerders kopen obligaties met een negatief verwacht rendement
• Uitgevers van de obligaties verdienen geld (ipv verliezen) bij het lenen van geld
• 4 redenen:
1) Obligaties
▪ Men MOET verplicht (overheids)obligaties kopen om juridische redenen
▪ Deel van activa beleggen in overheidsobligaties, ookal is yield negatief
▪ Bij verzekeringsmaatschappijen, banken, pensioenfondsen, etc.
2) Valutaspeculatie
▪ Bij obligaties in vreemde munten
▪ Er wordt verwacht dat waarde van vreemde valuta gaat stijgen
▪ Omgerekend in € ontvang je uiteindelijk toch een positief rendement
3) Safe haven
▪ In tijden van onzekerheid: mogelijks veel geld verliezen op obligaties
▪ Liever met zekerheid weinig verlies, dan potentieel veel verlies
4) Stijgende prijzen
▪ Je koopt de obligatie en wilt deze tussentijds terug verkopen (met winst)
▪ Je verwacht dat YTM nog meer zal dalen: prijs obligatie stijgt
Belangrijk! De coupon en face value wijzigen NIET tijdens de looptijd van obligaties
Wat fluctueert wel voortdurend?
1. Prijs
2. Yield = rendement gerealiseerd op de obligaties
→ Past zich aan aan gelijkaardige obligaties in de markt
Beide bewegen op een tegengestelde manier
Als yield stijgt: prijs daalt
Als yield daalt: prijs stijgt
Voorbeeld: Bekaert
• Rendement (yield): 2,46%
• Couponintrestvoet: 2,75%
• Rendement < couponintrestvoet
Oorzaak: de prijs ligt hoger dan de face value (€1.018,75 > €1.000)
Stel: de yield stijgt naar 2,60% na 1 jaar → gevolg: prijs daalt onder €1.018,75
Samenvatting Merel Van Mullem 9
, Samenvatting Merel Van Mullem 10
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MerelVnmm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now