Class notes
Aantekeningen colleges Republiek
- Course
- Institution
- Book
Aantekeningen colleges Republiek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
geschiedenisstudent1548
Content preview
1.1 Het ontstaan van nieuwe verhoudingen, 1609-1619De student kan de bestuurlijke situatie in de Republiek rondom 1609 beschrijven.
De student kan de maatschappelijke verhoudingen in de Republiek omstreeks 1609
verwoorden.
De student kan de religieuze ontwikkelingen in de Republiek aan het begin van de 17de
eeuw verwoorden.
De student kan de veranderende verhoudingen tussen 1609 en 1619 verklaren.
De student is zich bewust van het belang van standplaatsgebondenheid in de conflicten in de
Republiek.
Leereenheid 1.1
1. Formuleer waarom de politieke en kerkelijke verhoudingen in 1609 scheef waren.
Maak die scheve verhoudingen vervolgens visueel duidelijk (bijv. in een schema).
De opstandelingen waren aan de macht, dan kreeg je een soort middengroep met onderaan
de koningsgezinde.
Binnen de kerk namen de calvinisten de boventoon (vanaf 1609 waren zij de enige die nog
erediensten mochten houden). Sommige gematigde konden het calvinisme binnen treden en
op die manier gematigde ideeën verspreiden.
Opstandelingen (+Calvinisten, calvinisten waren wel in de minderheid)
Gematigde/middengroep
Koningsgezinde
2. Leg uit hoe het staatsrecht in 1609 gebaseerd was op:
- De Pacificatie van Gent
- De Unie van Utrecht à kreeg belangrijke staatrechtelijke betekenis
- Plakkaat van Verlatinge
- Het Bestandstraktaat
3. Beschrijf duidelijk het verschil tussen Arminius en Gomarus op,
- religieus gebied
- verhouding t.o.v. de overheid
4. Leg uit wat de motieven waren van de achterban van Arminius en Gomarus op,
- politiek gebied
- militair gebied (bestand)
- economisch gebied
5. Omschrijf duidelijk de verschillen tussen Van Oldenbarnevelt en Maurits op
- politiek – militair gebied
- religieus gebied
- economisch gebied
Pagina 1 van 34
,Aantekeningen Groeneveld
Predestinatie Gomarus: Er staat vast waar je heen gaat (hel/hemel), alleen de juiste krijgen
het christelijke geloof, tijdens je leven achter komen en naar handelen.
Predestinatie Arminius: Ondanks zondeval is de mens vrij in het maken van keuzes die
keuzes beslissen waar je heen gaat.
Kwestie: hoe streng moeten we ons houden aan de uitspraken. Voor het creëren van
eenheid ging de een deel dat van Arminius ondertekenen. Mensen ondertekende het alleen
met het idee dat het de huidige opvatting is.
Ze wilde een soort vergadering oprichten om recht te spreken en te overleggen over kerk
dingetjes, synode, niemand voelde daar iets voor.
Men vond dat alle ambtenaren lid moesten zijn van de openbare calvinistische kerk, kwam
weinig voor omdat er minderheid aan calvinisten was.
Arminianen POV (verwoord door ds. Johannes Uytenbogaert omdat Arminius al dood was);
1. De kerk heeft het gezag over de staat,
2. De staat en kerk heeft hun eigen gezag terreinen,
3. De staat heeft macht over de kerk.
Kerk en staat kunnen naast elkaar bestaan; collateraliteit. Vonden Gomaristisen niet leuk
staat moest namelijk de christelijke weten uitvoeren en controleren.
Johan van Oldenbarnevelt: “Staat benoemd niet alleen de predikanten maar ook
ouderlingen en diakenen stellen de kerkorde op controleren personen grijpen zo nodig in
leerstellige aangelegenheden en inzake de prediking in”.
Veel politieke problemen rond 1609; zeeland wil bijvoorbeeld minder legerkosten betalen
(ook al leed dit tot minder politiek gezag).
Toen Arminius aftrad bij de Leidse universiteit, bleek zijn opvolger, Vorstius, niet echt lekker
in de leer te zijn. Zorgde voor meer politieke strijd.
Maurits: legerleider, ontving daarmee ook veel aanzien. Kon in de praktijk zien hoe het ging
en dit terugkoppelen aan Van Oldenbarnevelt. Economisch? Winst van oorlogen. Religieus
onbekend.
Van Oldenbarnevelt: politiek (juridisch) leider. Economisch: staatsinkomen, juridische
uitspraken. Religieus: onbekend.
Utrecht als voorbeeld; geestelijke en adel gelijk verdeeld.
In het begin nog veel overleg over kerkelijke kwesties; godsdienstgesprekken.
Pagina 2 van 34
,Algemene vragen
Om de kern te bepalen van een hoofdstuk is het belangrijk dat je altijd de volgende drie
vragen beantwoordt:
→ Hoe hebben de auteurs het hoofdstuk opgebouwd (structuur)?
→ Welke centrale vraag(en) willen de auteurs in het hoofdstuk beantwoorden (doel)?
→ Welke vaktaal/begrippen staan in het hoofdstuk? ([bij]namen, begrippen)
Pagina 3 van 34
, Aantekeningen
Waarom 12-jarig bestand:
Maurits was stadhouder, mooie overwinning in Breda (turfschip). Rennenberg stadhouder in
het noorden, steunde (stiekem) Filips. Kwam eigenlijk uit het zuiden en had daar dus veel
contacten. Wordt vervangen door Willem Lodewijk.
Maurits bouwde aanzien op. Stond onder aanzien van Van Oldenbarnevelt (voorzitter staten-
generaal, land jurist). Maurits wilde meer macht/ aanzien, niet langer onder Van
Oldenbarnevelt staan.
Bestandsjaren:
Onderliggende problemen kwamen naar boven, geen gemeenschappelijke vijand meer. Zelfs
zo erg dat de Engelse koning (Jacobus I) dacht dat er een burgeroorlog zou komen.
Zeven Verengde Nederlanden (sinds 1588 Republiek)
1. Holland
2. Zeeland
3. Utrecht
4. Gelre
5. Overijssel
6. Friesland
7. Groningen
- Drenthe hoorde hier niet bij
Spanje
Aartshertog Albertus van Oostenrijk bestuurd het zuidelijke deel van de Nederlanden
namens Spanje
- Landvoogd
- Begint onder Filips II (1598-1621)
Akte van Afstand (1598): Filips II vind zijn zoon Filips III ongeschikt en geeft de zuidelijke
Nederlanden aan Albertus. Filips II zijn lievelingsdochter wordt uitgehuwelijkt aan Albertus,
Isabella
Spaanse rijk: Zuid-Amerika tot Napels (Italië) Doel: Albertus moest nieuwe tak van de
Habsburgers worden. Noordelijke Nederlanden zaten in diezelfde erfenis.
Hertog van Lerna: Spaanse bestuur en legeraanvoerder in zuidelijke Nederlanden
Hoe worden de zeven verenigde Nederlanden bestuurd?
1. Staten-Generaal
2. Gewesten met eigen zelfstandigheid: godsdienst kwestie mocht bepaald worden door
elk gewest. Holland en Zeeland zwaar calvinistisch en onderdrukken andere geloven.
3. Lokaal bestuur
Pagina 4 van 34
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller geschiedenisstudent1548. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now