Beknopte samenvatting van het boek Human Development (The Human Development Teaching & Learning Group) voor de cursus OWP van de bachelor Psychologie. Handig als je niet de tijd hebt om alle onderzoeken volledig door te lezen en alleen de begrippen en theorieën die op het tentamen terugkomen wil s...
Levensloopontwikkeling: alle manieren waarop de mens veranderd van geboorte tot de
dood
Levensloop perspectief: naar ontwikkeling kijken op basis van de principes: (Paul Bates):
- Ontwikkeling gaat levenslang door
- Ontwikkeling is multi-directioneel en multi-dimensioneel iemand kan zich in
verschillende domeinen ontwikkelen op verschillende manieren
- Ontwikkeling heeft winst en verlies
- Ontwikkeling is plastisch potentie om aan te passen
- Ontwikkeling wordt voor een deel bepaald door historische en culturele contexten
- Ontwikkeling is multipel realiseerbaar verschillende oorzaken zorgen voor
ontwikkeling
- Studie van ontwikkeling is multidisciplinair
Drie ontwikkelingssystemen (Paul Bates): factoren die invloed hebben op de ontwikkeling
1. Normatieve leeftijdsgebonden invloeden
- Sociale leeftijdsgebonden ervaringen: beginnen met school
- Biologische leeftijdsgebonden ervaringen: puberteit doorgaan
2. Normatieve invloeden gebonden aan geschiedenis:
- Cohort: groep mensen die ongeveer in dezelfde periode in een bepaalde samenleving
is geboren (babyboomers) tot welke cohort je behoort, beïnvloed je ontwikkeling
3. Niet-normatieve invloeden (georganiseerde gebeurtenissen):
- Bijv immigratie, verlies ouder, ongeluk beïnvloed ontwikkeling, maar in een niet
voorspelbaar patroon
Domeinen van ontwikkeling:
Fysieke ontwikkeling: ontwikkeling lichaam
Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling van de geest
Psychosociale ontwikkeling: ontwikkeling van de positie te midden van andere mensen
Contextuele perspectieven: stellen dat maatschappelijke invloeden de ontwikkeling van een mens
beïnvloeden
Sociaal economische status (manier om families te identificeren op basis van hun gedeelde
hoeveelheid scholing, inkomen, en beroep)
Armoede (hoeveelheid inkomen dat gebaseerd is op drempelwaardes)
Cultuur (totaal aan gedeelde taal, kennis, objecten, en gedrag)
- Etnocentrisme: geloof dat je eigen cultuur de beste is
- Culturele relativiteit: waardering voor cultuurverschillen
Lifespan: maximum leeftijd onder optimale condities
Life expectancy: gemiddelde jaren dat iemand geboren in een bepaalde tijdsperiode zal
leven
Verschillende manieren om naar leeftijd te kijken:
Chronische leeftijd: aantal jaren sinds geboorte
Biologische leeftijd: hoe snel het lichaam veroudert
, Psychologische leeftijd: hoe oud iemand zich voelt en gedraagt ten opzichte van
leeftijdgenoten
Sociale leeftijd: sociale mijlpalen die gehaald zijn
Leeftijdsperioden van ontwikkeling:
Prenatale: van conceptie tot geboorte
-
Infancy & dreumes: geboorte tot 2 jaar
Vroege kindertijd: van 2 tot 6
Midden & late kindertijd: van 6 tot begin puberteit
Adolescentie: puberteit tot 18
Jongvolwassen: 18 tot 25
Vroege volwassenheid: 25 tot 45
Late volwassenheid: vanaf 65
Een metatheorie is een geheel van aannames over een onderwerp
Metatheorie van ontwikkeling: set aannames mensen hebben over de natuur van de mens
en de betekenis van ontwikkeling
Assumpties over ontwikkeling:
1. Assumptie van menselijke natuur: of mensen geboren zijn als blanke pagina en of mensen in
de kern goed of slecht kunnen zijn
2. Oorzaken van ontwikkeling: nature of nurture
3. Rol van de individu: zijn mensen passief of actief in de ontwikkeling
4. Stabiliteit vs verandering: of bepaalde eigenschappen vroeg in het leven permanente
effecten hebben en mensen kunnen veranderen door het leven heen
5. Continuïteit vs discontinuïteit: is ontwikkeling een langzaam groeiend proces of meer van
abrupte verandering?
- Stage theories/discontinue ontwikkeling: ontwikkeling komt door verschillende fases
die verschillen van elkaar
- Continue ontwikkeling: ontwikkeling als een langzaam, geleidelijk proces
(zie telefoon)
6. Universaliteit vs context specificatie: of er universele manieren van ontwikkeling is, of dat
het gebonden is aan de context waarin iemand leeft
4 leidende metatheorieën binnen de ontwikkelingswetenschap:
1. Rijpingstheorie: mens als plant met een genetische basis groeien we tot een globale
versie van onszelf, we kunnen wel verschillende kanten op groeien
2. Mechanistische theorie: mens als machine we bestaan uit verschillende delen die los van
elkaar onderzocht kunnen worden. Oorzaken van ontwikkeling worden buiten de mens
gezocht (behaviorisme)
3. Organistische theorie: mens als vlinder ontwikkelen via fasen, net zoals vlinder. Gaat
altijd in dezelfde richting (vlinder wordt geen rups meer)
4. Contextuele theorie: mens als tennisspeler ontwikkeling door samenspel tussen onszelf
en omgeving
- Uitgangspunt ontwikkelingspsychologie
Historische ontwikkelingstheorieën:
, Preformationisme: geloof dat kinderen kleine volwassenen zijn. Omgeving speelt geen rol in
de ontwikkeling
- Tabula rasna (mens als plant) van John Locke ging hier tegenin
Psychosociale theorie van Erikson: elke periode van je leven heeft een unieke uitdaging, als
je die haalt, ga je naar het volgende stadium
Learning theorie (behaviorisme): het is niet mogelijk om de geest te bestuderen, dus kijk je
naar gedrag
Social learning theorie: leren door te kijken naar anderen
- Reciprocal determinisme: er is wisselwerking tussen de omgeving en de individu
Cognitieve theorie: hoe we mentale processen of cognities veranderen over tijd
- Jean Piaget: stadia van cognitieve ontwikkeling:
o Sensorimotor (geboorte tot 2): kinderen zien de wereld door zintuigen
o Preoperational (2 tot 7): kinderen kunnen de wereld representeren door taal
en mentale inbeelding. Ook zien ze de wereld vanuit andere perspectieven
o Concrete operational (7 tot 11): kinderen gaan logisch denken
o Formele operational (11 tot volwassenheid): systematisch denken, abstracte
concepten bedenken, etieke en wetenschappelijke redeneringen begrijpen
Ecologische systeem theorie: je wordt beinvloed door factoren uit verschillende systemen.
Factoren in een systeem dichterbij je hebben een grotere invloed dan factoren in een
systeem die verder van je af staan
(zie telefoon)
CHAPTER 2: ONDERZOEKSMETHODEN IN ONTWIKKELINGSWETENSCHAP
Deductief: beginnen met vraag of hypothese, testen met onderzoek
Inductief: beginnen met onderzoek, daarna vraag
Collaboratief: verschillende onderzoeken met elkaar vergelijken
Descriptieve ontwerpen: ontwerpen voor wanneer data verzameld moet worden
Verklarende ontwerpen: hoe en waar
Optimalisatie: hoe moet iets zijn?
Cross-sectioneel design: verzamelt informatie op 1 tijdmoment over 2 groepen van mensen
met verschillende leeftijden
- Goed je krijgt info over een grote range leeftijdsgroepen in een korte tijd, en je
krijgt info hoe die groepen verschillen
- Slecht geeft geen info hoe mensen veranderen, welke paden mensen nemen, hoe
eerdere gebeurtenissen effect hebben.
- Cohort effecten: effecten op je ontwikkeling door de tijd waarin je bent opgegroeid
o Wat lijkt op leeftijdsverschillen kunnen ook cohort of generatie verschillen zijn
Longitudinale design: onderzoekt 1 groep mensen op verschillende punten in tijd
- Goed geeft informatie hoe mensen veranderen en ontwikkelen
- Slecht je weet niet precies waar die verandering door komt
o Wat lijkt op leeftijden veranderingen, kunnen historische veranderingen zijn
Sequentiële design: mix van cross-sectioneel en longitudinaal
Experimentele ontwerpen: 1 groep krijgt een factor, de andere groep niet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lotte-aarts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
