KA:
- Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
Isaac Newton = Engelse wetenschapper die zwaartekracht heeft uitgevonden (werd gezien als
grootste genie ooit).
De wetenschappelijke revolutie uit de 17e eeuw (systematisch onderzoeken: 1. Waarnemen, 2.
Experimenteren, 3. Concluderen (zie 6.4)) leidt tot een algemene revolutie in het denken; de
Verlichting.
Wetenschap en verstand hielpen de mensheid om vanuit ‘de duisternis’ (= onwetendheid,
domheid, intolerantie) naar ‘het licht’ (= kennis, inzicht, verdraagzaamheid) te komen.
Ontstaan van optimisme over de mogelijkheid om met het verstand alles te begrijpen en te
verbeteren.
Rationalisme = toepassing van het verstand (de rede)
Zou leiden tot algehele vooruitgang in wetenschap en techniek, maar ook in de politiek en
het menselijk geluk.
Vrijheid was een must voor de verlichting.
Iedereen moet vrij zijn om zelf te denken, op onderzoek uit te gaan en gedachtes uit te
wisselen.
In de hele westerse wereld werd de verlichting populair bij ontwikkelde mensen. Er ontstonden
verlichte verenigingen en leesclubs.
Parijs werd het belangrijkste centrum van de verlichting.
De encyclopedie ontstond; verlichte mensen wilden de mensheid vooruit helpen door kennis uit de
hele wereld toegankelijk te maken -> met kennis was rationalisme beter toepasbaar
Godsdienst
Door de verlichting was er kritiek op godsdienstige intolerantie. De verlichte Pruisische koning
Frederik de Grote vond dat alle religies gelijke rechten moesten hebben. Ze konden namelijk niet
bewijzen dat de een gelijk had en de ander niet.
Atheïst = iemand die niet in een god gelooft
Deïst = iemand die aanneemt dat God de wereld heeft gemaakt, maar zich er niet meer mee bemoeit
Bekende deïst: verlichte Franse schrijver Voltaire:
Alles op aarde verliep sinds de schepping volgens vaste natuurwetten. Wonderen bestonden
niet. God zou dan namelijk tegen zijn eigen natuurwetten ingaan.
Sociale verhoudingen
In de 18e eeuw waren de samenlevingen vol ongelijkheid. Daar waren verschillende meningen over;
- Voltaire vond het bijvoorbeeld prima. Sommigen verdienden geen verlichting en konden zich
beter laten leiden door het gezag van bijvoorbeeld hun adellijke heer of de kerk.
- Volgens anderen waren de sociale verhoudingen in strijd met het rationalisme. Alle mensen
hadden verstand gekregen en moesten dus allemaal gelijke rechten hebben. Na 1760 vonden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gkuijpers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.91. You're not tied to anything after your purchase.