Samenvatting geschiedenis - HC 2. De Verlichting in theorie en praktijk
18 views 1 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Samenvatting van geschiedenis over de tweede historische context: De verlichting in theorie en praktijk. Inclusief kenmerkende aspecten en belangrijke personen.
HC 2. De Verlichting in theorie en praktijk
2.1 Verlichte denkbeelden (1650-1789)
Kenmerkende aspecten:
23) Het streven van vorsten naar absolute macht.
26) De wetenschappelijke revolutie.
27) Rationeel optimisme en het ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
28) Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur met eigentijdse
verlichte vorm te geven (verlicht absolutisme).
Oorzaken wetenschappelijke revolutie:
(= periode in de 17e eeuw waarin klassiek-religieuze ideeën plaats maakten voor modern-
wetenschappelijke ideeën)
Ontdekkingsreizen
Vergrootten de kennis van de wereld buiten Europa.
Ambachtelijke technieken
Europeanen kregen de natuur beter onder controle.
Humanistische tekstanalyse
Doordat humanisten teksten gingen bestuderen uit de Oudheid, ontdekten ze fouten in deze
teksten en gingen ze deze verbeteren. Deze teksten werden gebruikt met het onderwijs en
mensen leerden dat er van je verwacht werd jezelf te ontwikkelen tot een ideaal mens
(homo universalis) = Leonardo da Vinci
Rationalisme
Het gebruiken van het verstand (beredeneren)
Empirisme
Observeren
Door de traditionele christelijke denkbeelden was het denken ondergeschikt aan geloof en traditie.
Mensen geloofden dat ze volkomen afhankelijk waren van God die heerste over mens en natuur, die
ieder zijn plaats in de maatschappij gaf, die voortdurend ingreep in het dagelijks leven, die mensen
strafte en wonderen liet gebeuren. Nieuwe inzichten en ontdekkingen, zoals de natuurwetten van
Newton, leidden tot discussies over de positie van godsdienst in de samenleving.
Belangrijk gevolg: Godsdienst en geweten werden steeds minder als verantwoordelijkheid van
staat of vorst gezien, maar als zaken van het individu.
De wetenschappelijke revolutie zorgde vanaf het eind van de 17 e eeuw voor optimisme over
de mogelijkheden om met het verstand en met onderzoek alles te begrijpen en te verklaren
en om de wereld te verbeteren. Zo ontstond de verlichting; de beweging om het gebruik
van het verstand toe te passen op alle terreinen van de maatschappij.
, Traditionele christelijke Locke Rousseau
opvattingen
Geloof > Staat moet ware > Scheiding kerk en staat
geloof beschermen > Staat mag zich niet met
> Staat moet kerk geloof onderdanen
helpen om naleving van bemoeien omdat ze niet
godsdienstige wetten af konden uitmaken wat het
te dwingen ware geloof is
Samenleving > Mens is van nature > Mens is bij geboorte een > Mens van nature goed,
zondig ‘ongeschreven blad’ maar maatschappij slecht
> Bij opvoeding en > Opvoeding en > Mensen werden slecht
onderwijs nadruk op omstandigheden bepalen door valsheid in de
straffen of het kind later goed of maatschappij
slecht wordt > Ideale opvoeding was
> Ouders en leraren in de natuur, zonder straf
kunnen kinderen beter of dwang en zonder
helpen om hun eigen godsdienstonderwijs
interesses te ontwikkelen
ipv dwingen dingen te
doen die ze niet willen
Politiek > Rechtvaardige > Natuurrechten (rechten > Zie Locke
samenleving is geordend ontleend aan de natuur)
naar Gods wil > Alle mensen zijn vrij en
> Verschillende groepen gelijk geboren en hebben
hebben verschillende recht op leven,
rechten en ieder heeft gezondheid, vrijheid en
een eigen plaats bezit
> God had de koning > Sociaal contract (= alle
soevereiniteit gegeven mensen staan een deel
droit divin (= van hun vrijheid af aan de
goddelijk recht) overheid. In ruil daarvoor
moet de overheid hun
leven, bezit, en vrijheid
beschermen en bij
conflicten als neutrale
rechter optreden)
> Burgers mochten bij
slechte regering een
andere regering
aanstellen
Bestuursvorm > Monarchie > Democratie met > Directe democratie
censuskiesrecht > Kan alleen goed
> Alle mensen zijn van werken zonder grote
nature gelijk sociale verschillen
> Individuen moeten niet > Sociaaleconomische
over elkaar heersen gelijkheid
> Privébezit is bron van
het kwaad
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gkuijpers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
