Summary
Samenvatting Maatschappijwetenschappen Verhouding t/m kernconcept gezag
- Course
- Level
Alles wat je moet weten over het hoofdconcept Verhouding. Let goed op: dit bevat alleen de stof t/m kernconcept gezag!
[Show more]
Seller
Follow
SamenvattingNT
Content preview
Maatschappijwetenschappen – Toetsweek 3Hoofdconcept Verhouding
Verhouding verwijst naar de wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheiden
en tot elkaar verhouden en de manier waarop samenlevingen in sociale zin vorm
geven aan deze verschillen. Het verwijst ook naar onderlinge betrekkingen tussen
staten.
Kernconcept Sociale ongelijkheid
- Sociale ongelijkheid is een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan
niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke
positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde
zaken, van waardering en behandeling.
Hoe pas je dit kernconcept toe
Verschillen tussen mensen hebben consequenties voor:
Maatschappelijke positie
Ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerd zaken. (bezit, vermogen)
Behandeling en waardering.
Altijd dit noemen: verschillen tussen mensen hebben consequenties voor, en dan kiezen uit
maatschappelijke positie, ongelijke verdeling of behandeling en waardering.
Positietoewijzing en positieverwerving
- Bij het verkrijgen van een maatschappelijke positie spelen twee processen in meer of
mindere mate een rol: het proces van positietoewijzing en het proces van
positieverwerving.
- Maatschappelijke positie wordt gevormd door inkomen, macht die je hebt en status
die je hebt.
Positietoewijzing
- Het proces van positietoewijzing verwijst naar maatschappelijke oorzaken waardoor
een persoon of groep op een bepaalde positie terechtkomt.
- Deze maatschappelijke oorzaken werken van buitenaf op de persoon of groep in.
Positieverwerving
- Het proces van positieverwerving verwijst naar het verkrijgen van een
maatschappelijke positie door de eigen bijdrage van een persoon of de groep
waartoe hij behoort. (bijles bijvoorbeeld nemen als je een vak moeilijk vind).
In iedere samenleving is sociale ongelijkheid in een of andere vorm geïnstitutionaliseerd.
Er kunnen kasten, standen of klassen voorkomen die de verhoudingen daarmee ordenen.
Sociale ongelijkheid kan aanleiding geven tot conflicten in de vorm van verzet, opstand,
revolutie en tot emancipatiebewegingen
4 soorten sociale ongelijkheid
1. Ongelijke verdeling van economische hulpbronnen, zoals geld en bezit. Dit kunnen
ook schaarse en hooggewaardeerde consumptiegoederen zijn het inkomen dat
, iemand verdient en het vermogen dat iemand bezit. Opleiding en beroepservaring
worden eveneens tot de economische hulpbronnen gerekend omdat men door
opleiding en ervaring kan werken en geld verdienen.
2. Ongelijke verdeling van sociale hulpbronnen, zoals je netwerk.
3. Ongelijke verdeling van symbolische hulpbronnen, zoals status en aanzien. Terwijl
geld en bezit tastbaar en telbaar zijn, is iemands status niet zo makkelijk in een getal
uit te drukken. Toch hebben verschillen in status en aanzien grote gevolgen voor
waardering en behandeling van personen op grond van hun maatschappelijke positie
en leefstijl.
4. Ongelijke verdeling van politieke hulpbronnen, zoals macht en gezag. Dit kunnen
middelen zijn om een bepaald gedrag van anderen af te dwingen, bijvoorbeeld
fysieke (zoals militaire) of juridische dwangmiddelen.
Wereldwijd veranderen internationale verhoudingen tussen staten door de groeiende
wederzijdse afhankelijkheid, de schaalvergroting en globalisering van de economie en de
groeiende samenwerking tussen staten.
Grote landen of machtsblokken zijn erop uit om door middel van militaire en economische
macht hun invloed in bepaalde regio’s in de wereld verder te vergroten
Als gevolg hiervan barst een geopolitieke machtsstrijd los waarbij niet alleen economische
belangen botsen, maar waarbij ook demografische, historisch-politieke aspecten,
oppervlakte van het land, politieke organisatie en de cultuur van het land een rol spelen.
Globalisering
Globalisering is een voortdurend proces van wereldwijde economische, politieke en
culturele integratie, met als centraal kenmerk een wereldwijde arbeidsdeling, waarbij
productielijnen over de wereld worden gespreid die gedreven worden door de informatie- en
communicatietechnologie en door internationale handel
Theorieën die het gedrag van nationale staten ten opzichte van elkaar verklaren
- Wetenschappelijke theorieën proberen alle vanuit een eigen invalshoek het gedrag
van nationale staten te beschrijven en te verklaren. Opvallend aan de theorieën is,
dat ze soms ook een visie verwoorden over hoe de internationale verhoudingen eruit
zouden moeten zien in de toekomst.
5 verschillende theorieën
- Realistische theorieën
- Liberale theorieën
- Marxistische theorieën
- Sociaal constructivistische theorieën
- Politiek psychologische theorieën
1. Realistische theorieën (conflict)
- Realistische theorieën beschrijven de relatie van het ene tot het andere land als
een machtsstrijd, omdat elke staat een concurrent kan zijn. Om te voorkomen dat een
staat aangevallen wordt, moet deze militair minimaal even sterk zijn of meer macht
hebben om te overleven. Een staat moet voor zijn eigen zelfbescherming nooit
vertrouwen op internationale organisaties en internationaal recht.
Veiligheidsdilemma: Staten moeten zichzelf bewapenen, omdat niemand te vertrouwen is.
, Buurstaten vinden dit principe bedreigend en gaan zich ook bewapenen waardoor anderen
zich weer bedreigd voelen. Zo gaat de bewapening steeds verder. Op het einde van de
bewapeningsronde is het gevoel van veiligheid niet toegenomen maar eerder afgenomen .
2. Liberale theorieën (politieke samenwerking als oplossing)
- Liberale theorieën verwerpen de opvatting van de realistische theorieën dat oorlog
tussen staten een natuurlijk gegeven is . Zij zien een grote mate van onderlinge
afhankelijkheid tussen staten, ook al is de ene staat machtiger dan de andere.
- De soevereiniteit (de hoogste macht) bestaat misschien op papier in formele zin,
maar in de praktijk is een land met handen en voeten gebonden aan internationale
actoren.
Door internationale samenwerking, waarbij de soevereine staten met elkaar politiek en
eventueel militair samenwerken tegen een agressor, kan een gemeenschappelijke vrede en
veiligheid gecreëerd worden.
Militaire macht is niet de enige vorm van macht waardoor internationale verhoudingen
bepaald worden, ook economische, technologische en milieuaspecten zijn van belang
3. Marxistische theorieën (ongelijkheid tussen staten)
- Deze theorieën kijken naar de ongelijke internationale economische betrekkingen
tussen staten en sociale klassen. Hoe ziet de kapitalistische internationale
arbeidsdeling er uit, waarbij arme landen in een afhankelijke positie zitten ten
opzichte van de rijke landen? Er is geen anarchie (realisten) of een orde (liberalen),
maar slechts een hiërarchie. (rijke landen hebben een grotere markt waar ze gebruik
van kunnen maken).
- Conflicten en samenwerking tussen staten zijn alleen te begrijpen door te kijken naar
de economische machtsongelijkheid in het statensysteem en binnen de staten zelf
tussen de bezitters van de productiemiddelen en de niet-bezitters.
- De politieke elite van de rijke landen en van de arme Derde Wereldlanden spelen met
de economische elite onder een hoedje en zijn erop gericht om het kapitaal te laten
groeien. Oorlogen worden gevoerd en verdragen worden gesloten alleen om de
belangen van deze elite te dienen.
4. Sociaal constructivistische theorieën (welke ideologieën heersen binnen staten en
denkbeelden; samenleving)
- Sociaal constructivistische theorieën gaan er vanuit dat machtsverhoudingen
tussen staten geen objectief gegeven zijn die bepaald worden door militair-
economische kenmerken, maar dat de ideeën die politici, burgers en
maatschappelijke organisaties hebben, de verhoudingen beïnvloeden. (ideologie)
Deze ideeën bepalen de identiteit van een staat. Je kunt als staat wel veel willen en kunnen,
maar als het niet als legitiem wordt gezien, dan is de staat machteloos.
- Het gedrag van staten wordt dus bepaald door het beeld wat zij hebben van andere
staten.
5. Politiek psychologische theorieën (karaktereigenschappen van de politici in kwestie,
individuen, karaktereigenschappen. )
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SamenvattingNT. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75619 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now