Summary
Samenvatting geriatrie en klinische gerontologie
- Course
- Institution
Samenvatting van alle slides met notities, gemaakt door twee studenten. Beide door in eerste zit met goed punt.
[Show more]
Seller
Follow
lunadewolf
Reviews received
Content preview
GERIATRIE EN KLINISCHE GERONTOLOGIEKLINISCHE ASPECTEN VAN GERONTOLOGIE EN GERIATRIE
• Gerontologie: studie van het normale verouderen (achteruitgang functies lichaam = slechter
functioneren )
o Welke aspecten van gerontologie dragen bij dat mensen mentaal en fysiek achteruitgaan
• Geriatrie: leer van de ziektes van de oudere mens
“Active ageing: a policy framework” = zegt dat het belangrijk is om dit eens door te nemen
Hier kan je ook terecht voor informatie, zie website. Merck is
farmaceutische firma. Kan je op professionele versie te klikken. Dan
naar medical topics en dan krijg je de verschillende zaken die ze
aanbieden ➔ Geriatrie en dan overzicht van topics die ze beschrijven
➔ voor verdere informatie = zegt enkel die active ageing te lezen (60
pagina’s)
We zien dat de gemiddelde levensverwachting de voorbije eeuw
sterk is toegenomen en dat dit enkel nog maar gaat stijgen.
Levensverwachting voor vrouw op dit moment rond 85 jaar en
blijft stijgen in 2050 tussen 85 – 90 jaar en in 2070 zouden we
tegen 90 jaar moeten uitkomen. Voorspelling afhankelijk van
enkele verwachtingen: geen oorlog, covid verdwijnt,…
Man zien we ook die stijging en we zien verschil tussen man en
vrouw, maar we zien het verschil tussen man en vrouw ook
kleiner worden met de tijd.
Inhoud van de lessen:
1. Geriatrische patiënt
2. Voedingsproblemen
3. Vallen; osteoporose; fracturen; OA
4. Doorligwonden; huidziekten
5. Infecties; incontinentie
6. Cardiovasculaire ziekten
7. Bindweefseldegeneratie
8. Kanker
9. Diabetes mellitus
10. Frailty
1
,GERIATRISCHE PATIËNT
G-dienst (= geriatrische dienst); Zorgprogramma Geriatrische Patiënt = beschrijving van de geriatrische patiënt
Richt zich op geriatrische patiënten van gemiddeld ouder dan 75
jaar. Kunnen ook jonger zijn, maar moeten dan voldoen aan
andere kenmerken (zie vermeld). Atypische klinische beelden:
presenteren zich niet zoals bij jongere mensen; bv geneesmiddel
innemen en wordt niet zo verwerkt als bij jonge mensen.
Nu praten fragiliteit en beperkte homeostase.
“Algemene” veranderingen in organen
We zien een schematische weergave van een
standaardorgaan bij jonge en oude mensen. Het orgaan is
opgebouwd door parenchym cellen (= cellen eigen aan het
orgaan). We zien dat massa van parenchym cellen met
verouderen gaat afnemen, kleur is ook lichtjes anders
omdat de samenstelling van de weefsels anders wordt.
We hebben dan ook de bindweefselcellen = ondersteunende cellen, zijn fibreuze cellen en vezels ook
vetweefsel zit daarbij en extracellulaire matix. Neemt in volume en massa toe en slechtere kwaliteit. Meer vet
en bindweefsel daardoor gaat het orgaan achteruit omdat er minder typisch orgaanfunctionerend weefsel is.
De toename van fibreus weefsel zorgt ook voor meer rigiditeit van de organen.
In organen zitten ook bloedvaten, die nemen af ➔ slechtere doorbloeding. Zenuwvezels en cellen nemen af
waardoor er een minder functioneren en gewaarwording is.
→ Afname van massa, doorbloeding, functie
→ Toename rigiditeit, vetmassa
Fragiliteit & beperkte homeostase
Verandering in organen leidt tot een afname van de
homeostase (homeo = gelijk en stase = blijven).
Mogelijkheid om evenwicht van lichaam te behouden. ➔
bij oudere mensen neemt de mogelijkheid om evenwicht
te behouden af.
→ X – as = leeftijd mensen
→ Y – as: functies van het lichaam (8 functies)
2
,Jong kind heeft lage functie en dan wordt het opgebouwd naar een maximum. Functies bereiken hun maximum
van 100% op verschillende leeftijden. Na de leeftijd van 30 beginnen alle functies ongeveer achteruitgaan.
Eerst is de achteruitgang niet zo sterk tussen 40 en 50 en daarna begint het sterker achteruit te gaan. Sommige
van de functies dalen zo veel (zie cirkel) dat men terecht komt in 50% van maximale capaciteit, dit komt
overeen met wat we zien bij kinderen en jongeren in de ontwikkelingsfase. Nu die 50% zal heel anders bij
kinderen die een kleiner lichaam hebben in vergelijking met de ouderen. Veel functies die lager worden dan
kom je onder de afhankelijkheidsdrempel = geen lijn, maar eerder een band (ligt ongeveer op 50%) ➔ onder
deze lijn moeilijk om zelfstandig te functioneren.
Door acute ziekte kunnen de functies plots zeer snel naar
beneden gaan waardoor je op jongere leeftijd onder die
afhankelijkheidsdrempel gaat ➔ dan kom je ook in dat
geriatrisch profiel terecht.
Normal vs pathologic aging
Dit Plaatje uit werk van de CHO (van 60 pagina’s). Zegt nog eens om
het toch te lezen. In dit plaatje zien we dat de functies gemiddeld
samengebracht tot een lijn ➔ deze worden opgebouwd. Als kinderen
ook onder afhankelijkheidsdrempel en dan komen ze daaruit en dit
stijgt tot 20 – 30 jaar en dan gaat het afnemen.
• Blauwe lijn boven afhankelijkheidsdrempel = normaal of
optimaal verouderen
• Oranje lijn = pathologische verouderen
o Kan zijn door dingen die je fout doet in het leven; bv osteoporose = te weinig belasting tijdens
jonge jaren
o Weinig fysieke activiteit en roken is ook belangrijk
➔ wij willen mensen van die oranje lijn weg te krijgen en op de blauwe lijn te krijgen, zodat ze optimaal
kunnen verouderen. Mensen zo lang mogelijk optimaal te laten verouderen, zodat ze ook op hoogste leeftijd
ook nog onafhankelijk kunnnen verouderen.
In de praktijk lukt dit gedeeltelijk. Hier zien we hoe dat ten gevolge van
verouderingsproces de zelfstandigheid afneemt. Dit wordt weergegeven
als een frailty index en die bestaat als een optelsom van deficits die
mensen vertonen. Studie hieronder zijn er 39 deficits gescoord (meer
willen weten = artikel lezen). Als je score hebt van 39/39 dan heb je een
score van 1. Score van 1 niet mogelijk, gaat tot 0,7.
Als 20 jarige heb je zeer lage score. Tussen 20 en 30 zeer kleine toename
en dan vanaf dan zien we een sterke toename en die toename gaat als
maar sneller. Als je 120 jaar zou worden dan zit je aan 0,7.
Om dit te vermijden moeten we preventieve maatregelen of interventies op jonge leeftijd tijdens groeifasen als
jongen en volwassen en dan ook maatregelen bij oudere personen.
3
, Hier zien we recent artikel van nature: leeftijden in
populatie in Schotland. Men is het aantal ziektes per
patiënt is gaan tellen. Van 0 naar meer naar 8.
Als kind zien we dat het normaal is geen ziekte te
hebben, met enkele uitzonderingen. Bij 85+ zien we
dat het heel uitzonderlijk is om geen aandoeningen
te hebben en er toch minstens 1 aanwezig is.
Je gaat in u leven van normaliteit waarbij je gezond bent naar normaliteit waarbij je als oudere ziektes hebt ➔
is normaal om als oudere persoon meerdere aandoeningen te hebben. Helft van 65+ heeft twee of meer
aandoeningen. Bij behandeling van ouderen belangrijk te weten dat boven het kine probleem bij ouderen ook
nog andere aandoeningen aanwezig zullen zijn.
Dit toont de invloed van opleiding op profielen, 50%
kans op multiple aandoeningen als je enkel lager
secundair onderwijs hebt gevolgd of als je gaat naar een
postgraduaat opleiding. Verschil is ongeveer 10 jaar om
aan die 50 % lijn (= blauwe lijn) te komen van multiple
aandoeningen. Secundair onderwijs komt veel sneller
aan de blauwe lijn.
Opleiding volgen zoals ons zorgt ervoor dat we inzichten krijgen en vertalen naar ons dagelijks gedrag:
voedingsgewoontes, bewegingsgewoontes,… ➔ zorgt ervoor dat we langer in goeie gezondheid zullen blijven,
belangrijk op jonge leeftijd.
Fragiliteit & beperkte homeostase
= door veranderingen in het lichaam, deels op orgaanniveau en deels op rest van het leven
• sarcopenie
• lean body mass
• nierfunctie
• leverfunctie
• verstoord endocrien stelsel
Sarcopenie
Sarco = spier en Penie = tekort; op afbeelding zien we een illustratie bij een 25 jarige en bij 75 jarige. Aan de
hand van doorsnede van de dij via CT scan.
Op doorsnede bij jonger persoon zien we de witte lijn die de huid
weergeeft = opperhuid en lederhuid. Daaronder zien we donkerder
gebied = vetweefsel of onderhuid. In onderhuid zien we vena saphena
(soms varices in te zien). Bovenkant is voorkant en daar zien we dan
lichtgrijze zone = spiermassa, quadriceps. Bot zien we in het midden in
het wit en dan aan achterzijde de hamstrings.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunadewolf. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now