Recht: een verzamelnaam voor alle regels die er bestaan. Recht groeit mee met de maatschappij, het
is veranderlijk.
Eigenrichting
In Nederland heeft alleen de overheid het recht om te straffen (monopolie van rechtshandhaving
m.b.v. dwangmiddelen). Eigenrichting is niet geoorloofd, tenzij het geoorloofde eigenrichting is.
Zelden is het geoorloofd.
Eigenrichting: het recht in eigen hand nemen, voor eigen rechter spelen.
Naleving/sanctie
De regels binnen de samenleving dienen te worden nageleefd: niet-naleven levert vaak een sanctie
op.
Sanctie: een middel om naleving van bijvoorbeeld een voorschrift af te dwingen, of als straf voor een
overtreding. Kan gaan om bv. een bestuursboete of een last onder dwangsom.
Functies van het recht:
- Normatief (vb.: moord, doodslag, discriminatie)
- Geschil oplossend (als er sprake is aan een geschil dan kan het recht helpen)
- Additioneel (
- Instrumenteel (vb.: verkeersregels)
Doel van het recht: het ordenen van de samenleving en het geven van regels om conflicten op te
lossen zodat de orde kan terugkeren.
Belangentegenstellingen: vaak de basis van juridische problemen.
Omschrijving van het recht: het geheel van overheidsregels dat de samenleving ordent.
Rechtbanken, hoven en HR
Lagere en hogere rechters: eigen terrein
Dit wordt georganiseerd door:
- Grondwet en de Wet op de rechterlijke organisatie (Wet RO)
- De rechterlijke macht bestaat uit de zittende magistratuur en de staande magistratuur.
Als een rechter een uitspraak doet noem je dit een vonnis.
Is iemand het niet eens met het vonnis dan kun je hoger op en dan kan je een beroep instellen bij
een gerechtshof. Er zijn in Nederland 4 gerechtshoven en als er een uitspraak volgt van een
gerechtshof dan noem je dat een arrest.
Een arrest wordt gewezen door 3 raadsheren. Ben je het niet eens met het arrest van het
gerechtshof dan kan je in cassatie gaan bij de Hoge Raad. Een arrest van de Hoge Raad wordt
gewezen door 5 raadsheren.
Indeling van het recht: publieksrecht en privaatrecht
Eerst onderscheid in rechtsgebied:
- Publiekrecht: de overheid is altijd betrokken.
- Privaatrecht (ook wel civielrecht of burgerlijk recht genoemd): gaat tussen twee
privatenpartijen.
, Indeling van het recht: materieel recht en formeel recht
Materieel recht: de inhoud
Dit gaat om wat men mag of niet mag, welke rechten en welke verplichtingen men heeft.
Formeel recht: de procedure, procesrecht
Dit gaat om welke rechter, hoe men moet procederen, welke termijnen gelden, etc.
Indeling van het recht: dwingend recht en aanvullend recht
Dwingend recht:
Voorschriften waarvan niet mag worden afgeweken. Wordt hier toch van afgeweken, dan ontstaat er
geen rechtsgevolg (nietig). Bv. artikel 3:40 lid 1 Burgerlijk Wetboek (BW).
Aanvullend recht (regelend recht):
Een rechtsregel waarvan partijen bij overeenkomst mogen afwijken. Is er niets geregeld? Dan geldt
de rechtsregel. Bv. artikel 7:659 BW.
Rechtsbronnen
Het recht is te vinden in (rechtsbronnen):
1. De Wet
2. Jurisprudentie
3. Verdragen
4. Gewoonte (vaste gedragslijn en moreel verplicht de regel te volgen)
Wetgever
Nationale wetgever: regering en Staten-Generaal.
Redeneerwijzen om tot een bepaalde uitleg te komen:
- A-contrario: het staat er niet dus dan is het ook niet zo
- Naar analogie: het staat er misschien niet maar we willen die situatie er toch tussen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisannevandenberg13. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.