Other
Aantekeningen + werkgroepuitwerkingen week 7 inleiding goederenrecht
- Course
- Institution
- Book
Aantekeningen en werkgroepuitwerkingen van week 7 van het vak inleiding goederenrecht. Correctie van docent is dikgedrukt.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
merelarkink
Content preview
WEEK 7Zekerheidsrechten
De zekerheidsrechten pand en hypotheek zijn beperkte rechten die bevoegdheden tot
beschikking inhouden ten aanzien van andermans goederen.
Die beschikkingsbevoegdheden zijn - veel meer dan de bevoegdheden tot gebruik bij de
genotsrechten - dwingendrechtelijk beperkt. Dat is verklaarbaar. Een zekerheidsrecht dient
ertoe een schuldeiser financiële zekerheid te bieden voor het geval zijn schuldenaar in
verzuim is met de nakoming van de verbintenis tot betaling van een geldsom. Hij kan zich in
dat geval verhalen op het met pand of hypotheek bezwaarde goed, buiten rechter om, met
voorrang boven andere schuldeisers. Maar zie de beperkingen van zijn bevoegdheden: hij kan
dat alléén doen bij verzuim van de schuldenaar; als hij zich verhaalt, dan alléén op een
dwingend voorgeschreven openbare manier. Een al van oudsher bestaand verbod (zie Prota,
G. 73) betreft het beding dat de zekerheidsgerechtigde de bevoegdheid heeft zich het in
zekerheid gegeven goed toe te eigenen.
Pand en hypotheek zijn in het Romeinse recht bekend, waarbij voor een pandrecht de zaak uit
de macht van de schuldenaar moest worden gebracht, terwijl bij hypotheek dat niet nodig
was, en een enkele overeenkomst volstond. In de hedendaagse wereld van de zakelijke
zekerheid is het onderscheid tussen openbare en stille zekerheid nog steeds aanwezig, maar
niet meer op dezelfde manier als in het Romeinse recht. Bovendien: pas in de vroegmoderne
tijd - zie de opsomming van zakelijke rechten door Hahn (week 2) werden pand en hypotheek
als zakelijke rechten gesystematiseerd. In het Romeinse recht had de pandhouder een
zakelijke rechtsvordering, en dat was voor de systematische indeling doorslaggevend.
Er zijn meer goederenrechtelijke manieren voor een schuldeiser om zekerheid te
bewerkstelligen - afhankelijk van de precieze situatie. Een zeer veel van oudsher
voorkomende manier doet zich alleen voor bij koopovereenkomsten. Er zijn twee
hoofdverbintenissen: levering van de zaak en de betaling van de koopprijs. Het ligt voor de
hand: de overdracht vindt alleen plaats als aan een voorwaarde wordt voldaan: betaling van
de koopprijs. De eigendom wordt voorbehouden - in de overeenkomst, vaak in de algemene
voorwaarden; zie art. 3:92 BW.
De koper die dat niet heeft gedaan krijgt van oudsher, op grond van een, zoals Prota, G.44
omschrijft, verwarrende tekst - een goederenrechtelijke bescherming. Wij kennen dat nog
onder de naam reclamerecht en de wetgever heeft deze goederenrechtelijke bevoegdheid
opgenomen bij de regels van de koopovereenkomst, in boek 7, bijzondere overeenkomsten;
zie art. 7:39 BW.
Verhaalsrecht
Een schuldeiser kan nakoming van de verbintenis verlangen van zijn schuldenaar. Komt de
schuldenaar niet na, dan kan de schuldeiser verhaal nemen op alle goederen in het vermogen
van de schuldenaar. Zelf kan de schuldeiser dat niet doen, maar alleen door de procedure van
beslag en executie. Beslag maakt dat een beschikkingshandeling `niet tegen de beslaglegger
kan worden ingeroepen (art.453a Rv). Er is bovendien (behalve voor pand en
hypotheekhouders) voor verhaal een veroordelend vonnis nodig, dat ten uitvoer gelegd kan
worden. Dit onderwerp had eenvoudig in het procesrecht geregeld kunnen worden - maar
`verhaalsrecht op goederen en de redenen van voorrang van bepaalde vorderingen’ hoort in
, navolging van ons oude BW 1838, het Italiaanse wetboek, en niet het Duitse en Zwitserse, in
het algemeen deel van het vermogensrecht thuis. Aldus E.M. Meijers in zijn toelichting (TM)
op titel 10 van boek 3 van zijn Ontwerp voor een Nieuw Burgerlijk Wetboek.
Alle schuldeisers hebben in uitgangspunt gelijke rang. Dat wordt problematisch als er te
weinig vermogen is om alle schulden te voldoen - de schuldeisers worden dan in uitgangspunt
in evenredigheid met de omvang van hun vordering voldaan. Die gelijkheid kan alleen op
wettelijke grond worden doorbroken - het is daarmee een gesloten stelsel van voorrang.
Contractuele schuldeisers hebben de mogelijkheid om een voorrangspositie te verkrijgen, en
doen dat vaak ook, door alleen krediet te verstrekken als de schuldenaar ook een
zekerheidsrecht vestigt. Bij andere schuldverhoudingen is het vestigen van een
zekerheidsrecht minder gebruikelijk of onmogelijk. Zo is de werknemer schuldeiser van de
werkgever met betrekking tot de loonvordering, heeft de belastingdienst een vordering tot
betaling van de belastingschuld, en heeft de gelaedeerde een vordering uit onrechtmatige
daad. Er zijn veel meer types vorderingen waarvoor argumenten zijn om die vorderingen
voorrang te geven - door een voorrecht. Voorrecht wordt niet in de wet gedefinieerd (Meijers
vond dat niet nodig), maar het betekent - in navolging van artikel 1180 BW (oud) - een recht
door de wet toegekend aan de ene schuldeiser boven de andere, uit de aard van de schuld.
Het aantal voorrechten is in het huidige recht veel kleiner dan onder het oude BW. Sommige
schuldeisers hebben het voordeel een zaak van de schuldenaar onder zich te hebben. Zij
hebben dan onder voorwaarden (3:290 jo 6:52 BW) een retentierecht. Bij verhaal op die zaak
heeft de retentor voorrang.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelarkink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now