Samenvatting en notities
Algemene psychologie
Romi Couck
Les 1 -> Hoofdstuk 1, Wat is psychologie
Wat is psychologie niet?
- Lekenpsychologie buikgevoel
- Pseudopsychologie Niet wetenschappelijk onderbouwd zoals grafologie
Wat is psychologie wel?
- Wetenschap van het gedrag en de mentale processen
- Extern gedrag wordt bestudeert
- De gedragsevidentie wordt gebruikt om de mentale of interne processen te
begrijpen die aan dat gedrag ten grondslag liggen
We proberen het onmeetbare te meten aan de hand van het meetbare
- We onderzoeken intelligentie aan de hand van een IQ test
Ontwikkeling van de psychologie
- Mogelijk gemaakt door de filosofie en de evolutieleer
Psychologie heeft een lang verleden maar een
korte geschiedenis” – Ebbinghaus (19de eeuw)
• Lang verleden
o Wortels in filosofie
o Nadenken over menselijke geest
• Korte geschiedenis
o Officiële start 1879 met oprichting 1e psychologisch laboratorium
Wundt, Eerste onderzoeksexperimenten
• Waarom zo laat?
o Wetenschappelijke studie van de geest vergde verandering in mensbeeld
o Van immateriële ziel -> naar studieobject
o Van filosofisch nadenken over de werking van de geest -> tot onderzoek van
de geest in de traditie van de natuurwetenschappen
Filosofie
1) 500-400 v.C.
- Het universum is geschapen voor de mens
- De aarde staat in het midden en alles draait daar rond = Geocentrisme
- Plato: Dualisme, de geest staat los van het lichaam
- Mens = enig wezen dat universum en rol van mens in het universum kan begrijpen
via rede (nadenken, intellect)
- Kennis = product van rede, goddelijke ingeving, intuïtie
, 2) T.e.m. 15e eeuw
- Griekse geschriften worden vertaald en omgezet door theologen in de godsdienst
- God (Bijbel) staat garant voor de waarheid
- Kennis = vanuit het geloof de mens proberen te begrijpen via de rede
3) Wetenschappelijke revolutie 16de eeuw
- Bedreigd alle eerdere ideeën
- Wijsheden bleken niet juist
Copernicus ontkracht het geocentrische en kondigt het heliocentrisme aan
Bevestigt door Galileo
- Reformatie, boekdrukkunst, ontdekkingsreizen,
contact met Islamitische en Chinese geleerden,
- Klassieke religieuze ideeën maken plaats voor modern wetenschappelijk denken
- Kennis = product van wetenschappelijke studie = observatie en experimenten
4) Rationalisme 17de eeuw René Descartes
• Waarheid kan enkel achterhaald worden dmv rede
o Je kan aan alles twijfelen, behalve dat je twijfelt ‘Cogito ergo sum’
• Nativisme
o Sommige kennis is aangeboren, kennis breidt zich uit door daarop verder te
bouwen via de rede
• Dualisme
o Lichaam als machine, kan wetenschappelijk onderzocht worden
- Toepassing wetenschappelijk onderzoek op mens, weliswaar enkel op lichaam
- Kennis = product van aangeboren ideeën en via rede afgeleide inzichten
5) Empirisme 17e – 18e eeuw tegen reactie van Hobbes, Locke & Hume
- Aangeboren kennis bestaat niet, we zijn een ‘tabula rasa’ en onze kennis is een
product van ervaringen en associaties
- Geest kan ook wetenschappelijk onderzocht worden
Rationalisme VS empirisme = Nature VS nurture
Evolutietheorie
6) 19de Eeuw, Darwin
- Succesvolle voortplanting bij kenmerken aangepast aan omgeving
- Mens is ook onderhevig aan dit process, net zoals dieren
toch staat de mens op de bovenste trap
- Als mensen product zijn van evolutie, kan men hun gedrag bestuderen op
wetenschappelijke manier, net zoals dieren
,Les 2
- Wundt = grondlegger academische psychologie
Eerste psychologisch labo te Leipzig in 1879
- Voert eerste experimenten op menselijke geest en bewustzijn uit
• Prikkels aanbieden en gedrag uitlokken ipv te wachten tot het gedrag zich aandient
• In welke mate moeten 2 kleuren van elkaar verschillen
om als verschillend gezien te worden?
• Hoelang duurt het om op een geluid te reageren?
• Welke mentale stappen ondernemen we bij het oplossen van een rekensom?
- Leidt introspectieve methode in
o Kijken naar eigen bewustzijn door objectieve, nauwkeurige rapportering
gevoelens, gedachten, herinneringen etc.
o Roept prikkel op en vertelt wat dit bij jou oproept
De psychologische scholen
- Houden zich bezig met de studie van de mens
- Lokken gedrag uit aan de hand van prikkels
- Lossen elementaire vraagstukken op
1) Structuralisme Tichener & Külpe
- Onderzoekt structuur van het bewustzijn a.d.h.v. deelelementen = atomisme
- Afgeleid via introspectie = opdelen van waarnemingen in
deelelementen/bouwstenen
- Vb: proeven van limonade, je krijgt verschillende bouwstenen dus wat is het nut?
Want vandaag en morgen limonade drinken is niet hetzelfde
2) Functionalisme William Jones
- Tegenstructuur op het structuralisme
- Pragmatische benadering
Onderzoek naar functie van bewustzijn, hoe functioneert geest optimaal?
o Bv. intelligentie
• Kunnen verschillen in omgeving verschillen in intelligentie verklaren?
• Kan intelligentie verbeterd worden als omgeving wordt aangepast?
, 3) Gestaltpsychologie Wertheimer, Köhler & Koffka
- Ook tegenreactie op structuralisme
- Focus op perceptie, hoe we sturen vanuit gedrag
“Geheel (gestalt) is meer de dan som der delen” = perceptie opdelen is zinloos
>< atomisme structuralisme
- Ondersteuning via visuele illusies:
Hering en Zöllner illusie
Ook al weten we dat de twee lijnen recht zijn zien
We alsnog de buiging, komt niet door deelelementen
maar door het totaalbeeld
4) Psychoanalyse Freud
- Ons onderbewustzijn stuurt ons
- Genezing = inzicht in onbewuste processen
Kleine Hans
• 5 jaar, fobie voor paarden
• Getuige ongeval met paardenkar
• Oedipuscomplex (3-6 j)
o Begeerte moeder
o Angst paarden = castratieangst door vader
• Oogkleppen = bril
• zwarte snuit = snor
= wijst op belang van onbewuste processen
= bood richtlijnen voor de praktijk met coherente visie op menselijke psyche
Maar
Niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek maar Freuds persoonlijke
interpretaties
5) Behaviorisme Watson & Skinner
- Geïnspireerd door positivisme
- Focussen op meetbare feiten, bewijzen en observatie
- Watson: ‘onderzoek naar bewustzijn is tijdsverlies’
- Interesse hoe een S (stimulus) een R (reactie) uitlokt
- Zuiver nurture perspectief
- Watson beweert van elk gezond kind eender wat te kunne maken of vormen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romic. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.