Criminologie
SAMENVATTING BASISBOEK CRIMINOLOGIE, 3E DRUK
E. SAAS
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Inleiding............................................................................................................................ 3
1.1 Wat is criminologie? ................................................................................................................ 3
1.2 Historisch overzicht ................................................................................................................. 3
1.3 Grondleggers; de eerste theorieën ......................................................................................... 6
Hoofdstuk 2: Aard en omvang van criminaliteit ................................................................................... 7
2.1 Inleiding ................................................................................................................................... 7
2.2 De geregistreerde criminaliteit ............................................................................................... 8
2.3 Op zoek naar verborgen criminaliteit.................................................................................... 10
2.4 Internationale vergelijkingen; hoe (on)veilig is Nederland? ................................................. 14
2.5 Besluit .................................................................................................................................... 14
Hoofdstuk 3: Spanningstheorieën, strain en (sub)cultuur .................................................................... 15
3.1 De anomietheorie van Durkheim ........................................................................................... 15
3.2 Merton en anomie................................................................................................................. 16
3.3 De delinquente subcultuur .................................................................................................... 19
3.4 Kritiek op de delinquente-subcultuurbenadering ................................................................. 21
3.5 De theorie van maatschappelijke kwetsbaarheid ................................................................. 22
Hoofdstuk 4: Sociologische criminologie ............................................................................................ 23
4.1 De Chicago School ................................................................................................................. 23
4.2 Kritiek op de Chicago School en voortzetting van de ecologische criminologie ................... 25
4.3 Controletheorieën ................................................................................................................. 27
Hoofdstuk 5: Biosociale en psychologische criminologie ................................................................... 30
5.1 Lichamelijke en biologische factoren .................................................................................... 30
5.2 Toerekeningsvatbaarheid en tbs ........................................................................................... 32
5.3 Psychologische theorieën ...................................................................................................... 33
5.4 Levensloopcriminologie en desistance.................................................................................. 36
Hoofdstuk 6: Kritische en hedendaagse stromingen in de criminologie ........................................... 38
6.1 Labeling ................................................................................................................................. 38
6.2 Kritische criminologie ............................................................................................................ 40
6.3 Culturele criminologie ........................................................................................................... 42
6.4 Green criminology ................................................................................................................. 42
6.5 Herstelrecht en victimologie ................................................................................................. 43
Hoofdstuk 7: Organisatiecriminaliteit, georganiseerde misdaad en integriteit ................................ 45
7.1 Witteboorden- en organisatiecriminaliteit ........................................................................... 45
7.2 Georganiseerde misdaad....................................................................................................... 48
7.3 Integriteit en rechtshandhaving ............................................................................................ 52
1
,Hoofdstuk 8: Criminaliteit, situationele factoren en de publieke ruimte .......................................... 57
Inleiding ............................................................................................................................................. 57
8.1 Rationele keuzebenadering ................................................................................................... 57
8.2 Gelegenheidstheorie ............................................................................................................. 58
8.3 CPTED .................................................................................................................................... 59
8.5 Broken windows .................................................................................................................... 63
8.6 Probleemgerichte politie-inzet .............................................................................................. 63
Hoofdstuk 9: Onderzoek in de criminologie ....................................................................................... 66
9.1 Soorten van criminologisch onderzoek ................................................................................. 66
9.2 Kwantitatief onderzoek ......................................................................................................... 66
9.3 Kwalitatief onderzoek............................................................................................................ 67
9.4 Enkele belangrijke begrippen in onderzoek .......................................................................... 70
Kernbegrippen ...................................................................................................................................... 72
2
, Hoofdstuk 1:
Inleiding
1.1 Wat is criminologie?
Criminologie is de wetenschap die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken benadert. Daarbij
wordt gebruikgemaakt van kennis uit verschillende disciplines, zoals psychiatrie, geneeskunde,
sociologie, psychologie, rechtswetenschappen, antropologie en politicologie.
Wat is criminaliteit?
Wat we crimineel gedrag noemen, hangt af van de gevolgen die het gedrag heeft voor zowel de
slachtoffers als de samenleving, van de (morele) opvattingen van de machthebbers, van de publieke
opinie, en vaak ook van de context waarin het gedrag plaatsvindt.
Wat als crimineel gedrag wordt gedefinieerd, kan dus ook in de loop van de tijd veranderen.
Bepaalde gedragingen kunnen worden gecriminaliseerd of worden gedecriminaliseerd.
Criminaliseren houdt in dat bepaalde gedragingen in de wet strafbaar worden gesteld, bijvoorbeeld
het hacken van computers.
Decriminaliseren houdt in dat de strafbaarstelling van bepaalde gedragingen uit de wet worden
gehaald, bijvoorbeeld het bordeelverbod, godslastering en majesteitsschennis.
Criminaliteit als sociaal construct
Binnen een samenleving maken de mensen gedragsregels en spreken zij af welk gedragsregels
worden opgenomen in het recht. Soms wordt daarbij bepaald dat men na het overtreden van deze
regels een straf kan krijgen. Dit regel overtredend gedrag noemt men ook wel 'criminaliteit'.
Criminaliteit is dus geen op zichzelf staand natuurkundig verschijnsel, maar wordt in een sociaal
proces door mensen zelf geconstrueerd. Het is daarmee constant aan verandering onderhevig.
1.2 Historisch overzicht
Het startpunt van de criminologie kunnen we situeren in het begin van de negentiende eeuw, met
onderzoekers als Quetelet en Lombroso.
Maar ook veel eerder werd er nagedacht over misdaad en straf. De Griekse filosoof Plato (427-347
v.C.) ziet hebzucht en begeerte, veroorzaakt door het belang dat door de samenleving aan rijkdom
wordt gehecht, als belangrijke oorzaak van misdaad. Of iemand echter daadwerkelijk dergelijke
misdrijven begaat, is volgens Plato afhankelijk van de vraag of het ‘goede’ of het ‘slechte’ deel van
persoonlijkheid de overhand neemt. Plato had een moralistische benadering van criminaliteit. Zijn
leerling Aristoteles (348-322 v.C.) was de eerste die systematische waarnemingen verrichtte op het
gebied van (straf)recht.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller edwin42. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
