Summary
Feniks Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 10 VWO5
- Course
- Level
- Book
Complete samenvatting van Feniks Geschiedenis Hoofdstuk 10, leerjaar VWO 5
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Feniks VWO overzicht van de geschiedenis, ISBN: 9789006464917 Geschiedenis
Seller
Follow
renskejasmijn06
Reviews received
Content preview
H1010.1 Blokvorming in de wereld en in Europa
Blokvorming:
-na de vorming van de VN was het streven om con icten voortaan vreedzaam op te lossen, maar
de ideologieën van het westen en de Sovjet-Unie waren compleet verschillend
-het Westblok (democratisch, kapitalistisch) en het Oostblok (communistisch) ontstonden
-conferentie van Jalta (feb 1945): Stalin, Churchill en Roosevelt spreken af dat Stalin de landen in
Oost-Europa democratisch laat —> na WO2 maakte Stalin deze landen toch satellietstaten van
de Sovjet-Unie en er kwamen alleen maar communisten aan de macht
Het Ijzeren Gordijn:
-Koude Oorlog: oorlog tussen west en oost waarin niet echt gevochten wordt, maar dit wel plots
kon veranderen door de spanningen die hingen
-1947: Truman kondigt het nieuwe beleid aan, waarin elk Europees land dat zich bedreigt voelt
door het communisme Amerikaanse steun kan verwachten —> Trumandoctrine —> Marshallplan
-Marshallplan: Minister Marshall concludeerde dat vooral arme mensen het communisme wel wat
vinden —> Amerika zet miljarden dollars apart voor getro en Europese landen in de oorlog om
hen welvarend te houden —> dit kon later afzetgebied voor Amerikaanse producten worden
-de Sovjetleiders wilde deze hulp niet en dwongen de Oost-Europese landen om de hulp te
weigeren
Sovjetisering van Oost-Europa:
-Oost-Europa werd binnen enkele jaren een totalitaire staat (collectivisering, geen persvrijheid etc)
-1949: Duitsland wordt verdeeld in West-Duitsland en Oost-Duitsland
-om het Westblok te kunnen beschermen werd de NAVO opgericht, als 1 land werd aangevallen,
was dat een aanval op alle landen
-de SU had zijn eigen atoombom ontwikkelt (net zoals de VS), waardoor een wapenwedloop
ontstond
-1955: de Oostbloklanden vormen het Warschaupact als tegenhanger van de NAVO
-1953: Stalin overlijdt —> in 1956 komt Nikita Chroesjtsjov aan de macht, hij had kritiek op Stalin
—> is niet minder hard, na aanleiding van neerslaan Hongaarse Opstand
De Koreaoorlog:
-1 oktober 1949: communistische leider Mao Zedong roept in Beijing de Volksrepubliek China uit
-na 1945 kwam Zuid-Korea onder Amerikaanse invloedssfeer, terwijl het communistische Noord-
Korea onder dictator Kim II-Sung een bondgenoot van Stalin en Mao werd
-1950: Noord-Korea valt Zuid-Korea binnen en veroverd grotendeels van het land
-de veiligheidsraad van de VN nam een resolutie aan, dit kon omdat de vertegenwoordiger van de
Sovjet-Unie afwezig was en dus geen veto kon gebruiken
-er kwam een grote internationale interventie macht met veel soldaten, zij dreven de Noord-
Koreanen terug
-Mao schoot alleen Noord-Korea met een miljoenenleger te hulp
-er werden geen atoomwapens gebruikt (door Truman), aangezien beide partijen hierover
beschikte
-in 1953 was er een wapenstilstand, pas hierna stopte ze met vechten
De Cubacrisis:
-1962: de kans op een atoomoorlog was heel groot
-1959: de communist Fidel Castro is via een revolutie aan de macht gekomen in Cuba
-Fidel ging een bondgenootschap aan met Chroesjtsjov, dit is voordelig omdat Cuba maar 150 km
van de VS a igt, hij besluit in geheim raketten met kernkoppen in Cuba te installeren
-1962: de VS ontdekken via spionagevliegtuigjes deze installatie, president Kennedy zag hierin
een machtsverstoring en blokkeerde de zee rond Cuba en dreigde Cuba te bombarderen als de
raketten niet werden ontmanteld
-Chroesjtsjov negeerde dit, maar liet op het laatste moment toch de Russische schepen
omdraaien en haalde de raketinstallaties weg uit Cuba
-de VS beloofden in ruil hiervoor Cuba nooit aan te vallen, en ze verwijderden de NAVO-raketten
uit Turkije
fl fl ff
, -er kwam een hotline tussen VS en SU, zodat con icten sneller opgelost konden worden
Start van de Europese eenwording:
-landen die gebruik maakten van de Marshallhulp moesten nauw samenwerken van de VS, zodat
ze langzamerhand bestand werden tegen het Oostblok
-1948: de OEES (Organisatie voor Europese Economische Samenwerking) werd opgericht
-1950: de Franse minister Schuman stelde voor om de kolen- en staalproductie in Frankrijk en
West-Duitsland onder gemeenschappelijk bestuur te plaatsen, om con icten te voorkomen
-1951: de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal) werd opgericht, Frankrijk, West-
Duitsland, Italië, België, Nederland en Luxemburg doen mee
Verdere samenwerking:
-1957: met de Verdragen van Rome breidt de EGKS zich uit tot de EEG (Europese Economische
Gemeenschap) voor een gemeenschappelijke markt en economische expansie
-Euratom wordt ook opgericht, om meer te focussen op vreedzaam gebruik van kernenergie
-1967: de EGKS, EEG en Euratom worden samengevoegd tot de EG (Europese Gemeenschap),
het bestuur kwam in handen van de Europese Commissie in Brussel
-1985: in het Luxemburgse dorp Schengen werd er besloten dat reizigers van EG-landen bij de
grens niet meer worden gecontroleerd, hierdoor konden reizigers zonder paspoortcontroles door
een groot deel van Europa reizen
-10 jaar later werden goederen ook niet meer gecontroleerd en werden invoertarieven afgeschaft
-1993: EG veranderd naar EU, steeds meer landen kwamen erbij
-2002: de euro werd ingevoerd in bijna alle EU-landen
Gorbatsjov:
-jaren 80: de VS gaat hun wapenwedloop versnellen, omdat de Sovjet-Unie hier geen geld voor
heeft
-1985: Gorbatsjov wordt partijleider in de Sovjet-Unie, hij geeft toe dat de planeconomie slecht
werkt en dat de politieke verhoudingen enorm slecht waren
-hij kondigt een nieuwe koers aan, met de perestrojka en de glasnost
-perestrojka: de economie hervormen en een zekere mate van kapitalisme toe staan (bedrijven
beginnen, naar winst streven)
-glasnost: openheid, media en burgers mochten vrij en onbelemmerd kritiek leveren
De val van het communisme:
-Gorbatsjov liet de Oostblok-landen weten dat ze geen hulp vanuit Moskou meer hoefden te
verwachten
-1980: in Polen is de vakbond Solidarność opgericht, 2 jaar later werd deze verboden
-1989: er ontstaat een kettingreactie, Polen komt in protest en de overheid moet het verbod op de
Solidarność intrekken, dit betekende een ondermijning van de macht van de Poolse
communistische partij, ook bleek na een bezoek van de Poolse Paus Johannes Paulus II dat het
katholieke geloof voor veel mensen belangrijker was dan het communisme —> de overheid staat
vrije verkiezingen toe als 1e in Oost-Europa —> de communisten verliezen deze
-in Hongarije werd het Ijzeren Gordijn deels opengemaakt
-binnen enkele maanden raakten alle communisten de macht kwijt
-november 1989: val van de Berlijnse Muur, het symbool van de Koude Oorlog
-1991: Boris Jeltsin (nieuwe leider SU) ontbond het land en er kwamen hierdoor 15 soevereine
republieken, SU werd Rusland
-het Warschaupact werd ontbonden en Oostbloklanden gingen bij de NAVO en de EU
10.2 Dekolonisatie en multiculturele samenleving
Dekolonisatie:
-in de 3 decennia na WO2 werden bijna alle Aziatische en Afrikaanse koloniën onafhankelijk, deze
dekolonisatie hangt sterk samen met het toenemende inheemse nationalisme in de 1e helft van
de 20e eeuw
-na de Japanse bezetting konden Europese landen de koloniën niet gelijk herstellen, ook hadden
de Japanners benadrukt dat de Europeanen niks in Azië te zoeken hadden, dus zagen
nationalistische bewegingen hun kans om vrijheid te krijgen
-naast dit keurde zowel de VS en de Sovjet-Unie het kolonialisme af
fl fl
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskejasmijn06. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.60. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now