Samenvatting van het vierde thema van het tentamen 4.3 Forensische Orthopedagogiek. Je kan deze samenvatting ook kopen in een bundel voor het gehele thema.
Hendriks, J., Stams, G. & Asscher, J. (2021). Handboek Forensische Orthopedagogiek.
(H23) – Wat is er specifiek aan forensisch orthopedagogische behandeling?
Kenmerken van forensische orthopedagogische behandeling:
- De behandeling wordt uitgevoerd onder regie van een gecertificeerde instelling
- Vindt plaats in een justitieel kader (er is sprake van dwang of drang): motivatie is belangrijk,
opbouwen van een therapeutische relatie is lastiger, als de maatregel eindigt dan eindigt de
behandeling ook vaak.
- Complexe doelgroep met zeer ernstige problemen: extra aandacht voor waarborgen van de
veiligheid voor de cliënt en jezelf. Als jij als orthopedagoog een verkeerde inschatting maakt
(bijvoorbeeld op recidive) en er gebeurt iets ernstigs zal een onderzoek volgen naar jouw
handelen.
- Behandeling is gecompliceerder: veel partijen betrokken bij het gezin. Er zijn veel partijen dus
allemaal verantwoordelijk zijn voor een eigen stukje in het proces en niet altijd gewend zijn om
samen te werken.
Er kan bij een behandeling gekozen worden voor:
- Ambulant: de jongere blijft thuis wonen, bij voorkeur zoveel mogelijk preventief en het minst
ingrijpend (want groepsinterventies en te intensieve behandeling negatieve effecten blijken te
kunnen hebben).
- Pleegzorg: het kind kan niet meer thuis wonen. De effectiviteit van pleegzorg is nog onduidelijk.
- Residentiële behandeling: als de problemen te zwaar zijn voor pleegzorg of als specifieke
problemen zich voordoen.
(H25) – Preventie
Doordat risicofactoren vaak opstapelen en jongeren minder makkelijk gedragsverandering
doormaken als ze ouder zijn is preventie van belang. Interventies zonder therapeutische grondslag
(bijvoorbeeld alleen afschrikken of opsluiten) werken niet in het voorkomen van ernstig delinquent gedrag.
Preventie en het RNR-model
Preventie kan op 3 verschillende niveaus:
Primaire preventie Gericht op de hele populatie (bijvoorbeeld in de vorm van
Universele interventie voorlichtingscampagnes) of op specifieke risicogroepen met een verhoogde kans
op delinquent gedrag (maar nog geen risico’s op individueel niveau hebben).
1
, Secundaire preventie (Vroegtijdig) onderkennen en behandelen van risicojongeren met de eerste
Selectieve interventie symptomen van problematiek. Bijvoorbeeld de eerste of tweede keer in aanraking
komen met de politie.
Tertiaire preventie Curatieve behandeling voor jongeren met een langere voorgeschiedenis van
Indicatieve interventie probleem- en delinquent gedrag. Het doel is om herhaling te voorkomen.
Bijvoorbeeld multisysteem therapie.
Primaire preventieprogramma’s (universele interventies) laten vaak kleinere effecten dan secundaire of
tertiaire preventie, omdat primaire preventie zich richt op de gehele groep mensen. In dit hoofdstuk gaat
het alleen om de effectiviteit van secundaire en tertiaire preventie.
Het RNR-model (Risk-Need-Responsivity model) is een belangrijk uitgangspunt voor zowel preventie als
behandeling in de criminologie en forensische orthopedagogiek. Het bestaat uit drie beginselen:
1. Risicoprincipe schrijft voor dat de intensiteit van interventie is afgestemd op het recidiverisico van
de jongere.
2. Behoefteprincipe stelt dat de interventies moeten aangrijpen op veranderbare factoren die
gerelateerd zijn aan delinquente gedrag (ook wel criminogene behoeften)
3. Responsiviteitsprincipe benadrukt dat de interventie goed moet
aansluiten bij de kenmerken van de jongeren, zoals diens motivatie
en cognitieve niveau
De effectiviteit van interventies neemt toe door de toepassing van de RNR-
principes. Interventies die niet zijn ingericht volgens het RNR-principe zijn
gemiddeld niet effectief, terwijl interventies die wel zijn ingericht volgens de
RNR-principes gemiddeld middelmatig effectief zijn.
Internationaal onderzoek naar interventies voor risicojongeren
Algemene bevindingen:
- Hoog-risico jongeren profiteren van interventies, bij laag-risico jongeren moet slechts in lichte
mate worden ingegrepen.
- Farrington et al. (2017) constateerden: alle typen interventies (individuele, gezins- en
schoolinterventies) zijn in enige mate effectief en gemiddeld leidden tot een reductie van 5% in de
prevalentie van probleemgedrag.
- Interventies die bestaan uit componenten van afschrikking en bestraffing zijn niet effectief.
interventies gericht op versterken of herstellen van positieve sociale relaties zijn wel effectief.
- Buitengerechtelijke interventies (= om jongeren buiten justitiële systeem te houden, bijvoorbeeld
door gezinstherapie, psycho-educatie of werkstraf) leiden tot een afname in arrestaties, maar niet
in zelfgerapporteerd delictgedrag.
- In andere onderzoeken bleek buitengerechtelijke interventies in het algemeen niet effectief.
Algemeen gezien lijken gedrag georiënteerde oudertrainingen het meest effectief te zijn.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rozemarijnnoelle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
