Fiscale bevoegdheid
Eigenlijk is de cursus vertrokken vanuit de cursus lokale en regionale belastingen, maar dat is vrij
onbegonnen werk om alle lokale belastingen te gaan bespreken (meer dan 100 verschillende
gemeentebelastingen). De context is ook heel verschillend.
- Bv. Al die gemeenten mogen hun eigen belasting op bijvoorbeeld tweede verblijven
invoeren. Sommige gemeenten gaan dat doen omwille van het feit dat eigenaren die het zich
kunnen permitteren om een woning als tweede verblijf te gebruiken of te laten gebruiken,
weelde heeft wat het rechtvaardig maakt om die persoon te gaan belasten; sommige
gemeenten gaan belasting op tweede verblijven heffen omwille van het feit dat de gebruiker
van een tweede verblijf het zich kan permitteren om een tweede verblijf te gebruiken en dat
het die persoon is die de weelde heeft (en dan is het de gebruiker en niet de eigenaar die de
belastingplichtige is); andere gemeenten gaan zeggen dat hoofdverblijvers gebruik maken
van gemeentelijke dienstverleningen en die betalen daarvoor via de aanvullende
gemeentelijke personenbelasting; tweede verblijvers betalen geen aanvullende
gemeentelijke personenbelasting dus gaan ze dat als argument gebruiken voor een belasting
op tweede verblijven. Het probleem is dat in Knokke de hoofverblijvers geen aanvullende
gemeentelijke personenbelasting betalen zodanig dat de verantwoording (de hoofverblijvers
betalen reeds) in dat geval niet rechtsgeldig is. Ondanks het feit dat er in België iets meer dan
300 gemeenten een belasting op tweede verblijven heffen, ga je daar heel veel verschillende
varianten in gaan terugvinden.
Wij gaan het vooral hebben over:
- Welke bepalingen veroorzaken grenzen aan die fiscale bevoegdheid?
- Welke bepalingen maken dat de rechtsgeldigheid van een gemeentelijke of regionale
belasting kan betwist worden zodanig dat de belasting mogelijkerwijze niet kan worden
toegepast.
- We gaan het ook hebben over regionale, provinciale en gemeentelijke belastingen omdat de
marge om te beoordelen daar veel duidelijker is.
- We gaan het ook hebben over de algemene beginselen die de fiscale bevoegdheid van de
verschillende overheden gaat beperken.
Cursus fiscale bevoegdheid
- Lokale en regionale belastingen
o Handboek lokale belastingen van 2021 (helft is rechtspraak van de laatste 4 jaar;
mooie illustratie van hoe die principes in de praktijk worden toegepast, ook het
gelijkheidsbeginsel)
o Syllabus regionale belastingen op canvas
o PPT op canvas
o Dit jaar geen lesopnames, wel van vorige jaren
o Actualiteit facultatief volgen in het tijdschrift lokale en regionale belastingen
- Algemene fiscale beginselen
o Boek “Reis doorheen de fiscale basisbeginselen” (document komt op canvas)
o Het stukje m.b.t. niet retroactiviteit en eenjarigheid gaat de prof zelf overlopen
- Eigen werk m.b.t. de algemene beginselen (groepswerk) 4/20 punten
o Kies een algemeen fiscaal beginsel
1
, o Analyse maken van dat beginsel
o Uitgangspunt: hoofdstuk dat wordt behandeld in het boek “Reis doorheen de fiscale
basisbeginselen”
o Actualisering d.m.v. recente evoluties in de rechtspraak en rechtsleer
o PPT presentatie maken en na de paasvakantie moeten we een presentatie geven
over dat beginsel
o Van de 6 andere presentaties moeten we 3 opmerkelijke elementen vermelden (wat
vond je bijzonder? Wat is de impact op het fiscaal recht? Versturen naar de prof. Uit
die 18 elementen haalt de prof een uit op het examen en uitleggen waarom je die
hebt gekozen
o De beginselen:
Fiscaal gelijkheidsbeginsel,
non bis in idem beginsel (in hoeverre is dit een fiscaal beginsel en belet de
aanwezigheid van de ene belasting dat een andere belasting wordt geheven),
rechtzekerheidsbeginsel als basis beginsel,
het fiscaal legaliteitsbeginsel (no taxation without legislation, in hoeverre is
dat een algemeen beginsel en in hoeverre kan daarvan worden afgeweken;
er is een verschil tussen de draagwijdte van het fiscaal legaliteitsbeginsel
t.a.v. federale belastingwetten waar het GWH aanvaardt dat indien bepaalde
voorwaarden/criteria vervuld zijn, er wel degelijk kan worden afgeweken van
dat fiscaal legaliteitsbeginsel en waar met bijzondere machtenwetten fiscale
regels kunnen worden geweigerd door de regering i.p.v. het parlement; op
het vlak van lokale belastingen is die afwijkingsmogelijkheid er niet en op
vlak van regionale belastingen hebben we nog geen rechtspraak die zegt dat
dat mogelijk zou zijn;
eigendomsrecht (in hoeverre zal het eigendomsrecht het recht op
belastingheffing beperken; Wallonië heeft ooit successierechten van 95%
ingevoerd en daar heeft het GWH gezegd dat dat in strijd is met het
eigendomsrecht; een van de consequenties van het eigendomsrecht is dat
alle componenten van de belastingheffing eigenlijk in rechte moeten kunnen
worden aangevochten dus de burger moet zich kunnen verweren tegen de
aanspraken van de staat t.a.v. een rechter; dit opent de vraag of ons systeem
van onroerende voorheffing waar we nog steeds werken met een KI dat
dateert van 1975 dat niet wordt gewijzigd en daardoor niet voor de rechter
kan worden gebracht of dat dat niet in strijd is met het eigendomsrecht
mensenrechten en fiscaal recht
fiscale basisbeginselen in de procedure
- Individueel werk: lokaal of regionaal belastingreglement analyseren in het licht van de
wettigheid van dat belastingreglement ; 2/20 punten
o Op de website van eigen gemeente opzoek gaan naar een interessant gemeentelijk
belastingreglement of retributiereglement
o Op die site vind je ook de verslagen terug van de gemeenteraadzittingen als je een
belasting gaat invoeren, ga je daar een bepaalde verantwoording voor geven die niet
altijd noodzakelijkerwijze in het belastingreglement opgenomen staat
2
, o Bv. belasting op masten met een vrijstelling voor windmolens (je hebt dan ook een
verantwoording nodig waarom de windmolens worden vrijgesteld)
o De vraag in hoeverre men een evidentie uitdrukkelijk moet weergeven in de teksten
als de gemeente het vanzelfsprekend vindt dat de windmolens niet belast worden in
het kader van een belasting op masten omdat iedereen beseft wat de achtergrond
daarvan is – dan kan men zeggen ‘uit de context van het belastingreglement kan men
afleiden dat er een verantwoording is’ – daarover bestaat veel discussie in de
rechtspraak rond het gelijkheidsbeginsel
o Maak een kritische analyse van dat reglement in het licht van de algemene fiscale
beginselen en regels die van toepassing zijn
o Paper van max. 3 pagina’s, excl. het reglement (reglement bijvoegen)
o Deadline is 1 mei
- Mondeling examen op 14 van de 20 punten; fysiek examen
o 2 vragen uit de lijst
o 1 vraag uit de opmerkelijke elementen (3 elementen per fiscaal basisbeginsel)
o 15 minuten schriftelijk voorbereiden
- Inhoud cursus: DE GEMEENTE- EN PROVINCIEBELASTINGEN
GRENZEN VAN DE BELASTINGBEVOEGDHEID
o De oorsprong van de gemeentelijke belastingbevoegdheid en provinciale fiscale
bevoegdheid
o Beperkingen inherent aan het begrip belastingen
Welke bevoegdheidsbeperkingen vloeien voort uit het begrip belastingen?
Als de grondwet provincies, gemeenten en gewesten machtigt om
belastingen te heffen, dan kan je de vraag stellen: die belastingen die men
mag heffen, zijn daar op zich beperkingen aan verbonden; heeft de definitie
van belastingen een impact op welke belastingen je al dan niet mag heffen?
Als je zegt dat belastingen bedoeld zijn om geld op te brengen om de
algemene dienstverlening te financieren, kan dan een belasting bestaan die
niet bedoeld is om geld op te brengen om de algemene dienstverlening te
financieren maar gewoonweg om ergens een spaarpotje te gaan bouwen of
om bv. te sanctioneren?
o Grondwettelijke beperkingen van de fiscale bevoegdheid
o Wettelijke bevoegdheidsbeperkingen
o Beperkingen door algemene rechtsbeginselen
Bv. non bis in idem beginsel: gemeente heft een belasting op honden en je
hebt een hond (hondenbelasting: per hond is een belasting verschuldigd van
€50 en per rashond is een belasting verschuldigd van €75). Als je hondje
overlijdt en een nieuwe hond koopt, ga je niet 2x voor datzelfde jaar
hondenbelasting moeten betalen.
De basisregel die voortvloeit uit het non bis in idem beginsel is dan één
regeling volstaat. Wanneer je daar op dubbelzinnige wijze van afwijkt, gaat
dat desgevallend cumulatief zijn.
Bij de verkeersbelasting heb je bv. de gewone verkeersbelasting die betaalt
moet worden en heb je de aanvullende verkeersbelasting voor LPG
3
, voertuigen. Door specifiek te vermelden aanvullende verkeersbelasting voor
LPG voertuigen ga je op ondubbelzinnige wijze duidelijk maken dat de
aanvullende belasting de gewone belasting niet vervangt, maar dat die
samen moeten worden toegepast.
o Beperking door het administratief toezicht
In hoeverre is er een administratief of bestuurlijk toezicht en welke impact
heeft dat op de fiscale bevoegdheid?
o Formeel fiscaal recht (bij lokale belastingen)
Wat kunnen provincies en gemeenten wel of niet doen in het kader van het
formeel fiscaal recht? Welke onderzoeksbevoegdheden hebben ze? Welke
bewijsmiddelen hebben ze? Welke aanslagtermijnen zijn daar voorhanden?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lawstudentvub1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.46. You're not tied to anything after your purchase.