Interview
Les aantekeningen Geschiedenis tijdvak 5
- Course
- Level
Dit document bevat een samenvatting van de 5 ka's van dit tijdvak en de kernbegrippen.
[Show more]
Seller
Follow
isagoumans
Content preview
Tijdvak 5: Tijd van Ontdekkers en Hervormers18. Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van
een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
19. De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
20. Het begin van Europese overzeese expansie
21. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa
tot gevolg had
22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een
Nederlandse staat
-aflaat: Gewoonte in de middeleeuwse christelijke kerk om straffen kwijt te scheiden die een
mens na zijn dood zou moeten ondergaan omdat hij zondig geleefd heeft.
-beeldenstorm: In 1566 vermelden calvinisten het interieur van katholieke kerken in de
Nederlanden.
-calvinisme: Een stroming binnen de protestants-christelijke godsdienst. Het calvinisme gaat
terug op de leer van de theoloog Johannes Calvijn (1509-1564). Het calvinisme had veel
aanhangers in Frankrijk (hugenoten) en in de Nederlanden.
-erfgoed: Alle kunst, architectuur en kennis die vanuit het verleden aan ons zijn doorgegeven
en die we graag bewaren en koesteren omdat het ons vertelt waar we vandaan komen.
-gewetensvrijheid: Gaat minder ver dan godsdienstvrijheid. Afwijkende religies worden
gedoogd zolang er geen kerkdiensten in het openbaar worden worden gehouden.
-homo universalis: Ideaalbeeld van de mens die zowel kunstenaar als wetenschapper is en
op vele terreinen actief is. Ontstond in de renaissance.
-humanisme: Bestudeerden de klassieke oudheid en richtten zich op de vertaling van de
klassieke Grieks-Romeinse geschriften.
-inquisitie: Kerkelijke rechtbank die ketters vervolgt.
-katholicisme: In de middeleeuwen de christelijke kerk in Europa. Vanaf de reformatie is het
katholicisme niet meer dan een stroming binnen het christendom met de paus in Rome aan
het hoofd.
-kerkhervorming: Reformatie. Oorspronkelijk het streven om een einde te maken aan de
misstanden in de middeleeuwse christelijke kerk. Toen dat niet lukte splitsten protestantse
kerken zich af.
-kolonie: Oorspronkelijk ging het om de vestiging van een deel van de bevolking van een
staat buiten het eigen territorium (volksplanting). Vanaf de ontdekkingsreizen worden ook
overzees veroverde gebieden aangeduid als kolonie.
-mentaliteit: Het denk- en gedragspatroon van een persoon of van een groep mensen.
-mensbeeld: Doordachte en samenhangende voorstelling van wat het betekent om mens te
zijn.
-ontdekkingsreizen: De zeereizen die Europeanen in de 15e en de 16e eeuw maakten om
zelf een zeeroute naar Indië te vinden.
, -pacificatie van Gent: In 1576 gesloten vredesverdrag tussen de opstandige gewesten en de
niet-opstandige gewesten met als doel om de muitende Spaanse troepen uit de
Nederlanden te verdrijven.
-protestantisme: Christelijke kerken die ontstonden uit protest tegen de misstanden in de
katholieke kerk.
-reformatie: Kerkhervorming. Oorspronkelijk het streven om een einde te maken aan de
misstanden in de middeleeuwse christelijke kerk. Toen dat niet lukte splitsten protestantse
kerken zich af.
-renaissance: Cultuurstroming in Noordwest-Europa in de 15e en de 16e eeuw die de mens
als individu centraal stelde en de kunst uit de Klassieke Oudheid als voorbeeld nam.
-sacrament: Rituele handeling in de katholieke kerk waarin een gelovige, door bemiddeling
van een priester, de zegen van God krijgt, bijvoorbeeld de doop en de biecht.
-soevereiniteit: Oppergezag, hoogste macht in een staat.
-Staten-Generaal: Oorspronkelijk de vergadering waarin de vorst overleg voerde met
vertegenwoordigers van de drie standen uit alle gewesten. Tegenwoordig de officiële naam
van het Nederlandse parlement.
-Vulgaat: De belangrijkste vertaling van de bijbel (vanuit het Grieks en Hebreeuws) in het
Latijn.
-wereldbeeld: De manier waarop mensen naar de wereld om hen heen kijken.
Renaissance, 1500-1600 (16e eeuw)
Kenmerkend aspect 18: Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het
begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
Kenmerkend aspect 19: De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
Renaissance
-Wedergeboorte van de ‘mens’ (zoals in klassieke oudheid)
-oudheid (3000 v.C - 500 n.C) Middeleeuwen (500-1500) Renaissance (14e-16e)
-Middeleeuwen: religie en het hiernamaals
-Memento Mori
-Renaissance: mens en aardse leven
-Carpe Diem
-Homo Universalis = goed ontwikkeld atletisch lichaam, maar ook een scherp verstand.
Daarnaast beschikt hij over bekwaamheden op veel gebieden, met name in de kunsten.
Humanisten
1. Nadruk op de mens (individu)
2. Studie naar klassieke wetenschap
-Plato en Aristoteles
3. Kritisch op de bijbel
-geloof nog wel belangrijk
4. Hernieuwde wetenschappelijk denken
-anatomie (menselijk lichaam)
-Leonardo Da Vinci was een beroemde, Italiaanse wetenschapper en humanist in de 16e
eeuw.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isagoumans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.11. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now