Introductie: Honderd en één schilderijen, beelden, tekeningen, ontwerpen en gebouwen vormen de basis van deze cursus. Het zijn stuk voor stuk objecten die een vernieuwende rol hebben gespeeld, een voorbeeld zijn geweest voor latere kunstenaars, en mede daarom een plaats hebben gekregen in de can...
LEEREENHEID 1 Van spiegels en van kralen. Een inleiding op het begrip ‘kunst’
Een definitie van kunst
‘Was ist Kunst?’; Duits boekje met 1000 verschillende antwoorden, van allerlei schrijvers, van de
oudheid tot nu, opgedeeld in verschillende rubrieken; kunst als schoonheid, als natuur, als kennis, ..
Voorbeeld: kunst als metafysica
- Oskar Maria Graf: ‘Wat is dat eigenlijk kunst? Het is de samenvatting van het hele
veelvoud van de eeuwige waarheid. Het is – tot de eenvoudigste formule teruggebracht -
het zichtbaar maken van het onzichtbare achter de dingen’ (1930)
- Gemeentemuseum Den Haag (1929-1935); ontwerp gebaseerd op eerbied voor de
bijzondere vermogens van kunstenaars en de diepe betekenis van kunstwerken;
uitgedrukt in de aanleg en het karakter van het gebouw zelf – een reliëf aan de ingang:
‘Eer het God’lijk licht in de d’openbaringen van de kunst’
Institutional theory of art / institutionele definitie van kunst
= opvatting dat alles wat de kunstwereld – geheel van kunstinstituten en hun vertegenwoordigers –
als kunst beschouwt, kunst is.
- men kan dus alleen spreken van kunst als een samenleving het concept kunst kent
- de vraag of iets ‘kunst’ is wordt overgelaten aan een door de samenleving erkend instituut
→ sociologisch uitgangspunt: kunstwereld bepaalt wat kunst is
1. Waar begint de kunst?
- Dé geschiedenis bestaat niet; er bestaan alleen geschiedenissen van iets
- Alles heeft een geschiedenis en een voorgeschiedenis
Volgens kunstenaar Amédée Ozenfant (1886-1966)
- Bij het aanschouwen van prehistorische schilderingen overviel hem een diepe emotie
- Kunst moest gaan om: het eeuwige en constante van de menselijke geest – om wat zijn
kunst verbond met die mensen in Lascaux
→ fundamenteel verband tussen onze psyche en die van mensen vele eeuwen her
Voorbeeld: ‘Etnernal man’ (afb 1.5); een Egyptische priester + een bril – ‘add a pair of
spectacles : very american’. Rondom een tijdstabel
- Eerst modernistisch (kubisme), na de ervaring maakte hij kunst die sterke gelijkenissen
vertoonden met de vormentaal en compositie van grotschilderingen
Voorbeeld: ‘la belle vie’ (afb 1.6)
Volgens schrijver Georges Bataille
- Schreef een boek over Lascaux
- De mensen van lascaux schiepen volgens hem ‘ .. uit het niets deze wereld van de kunst,
waar de communicatie der geesten begint’
→ beide hanteren de opvatting dat er al kunst bestond vóór dat er sprake was van een kunstbegrip
→ ook zo volgens auteur Jeroen Stumpel
Argumentatie: vooral argumenten tégen de opvatting dat kunst pas na de middeleeuwen is
begonnen, argumenten zijn meer intuïtief dan systematisch
‘Het kan geen toeval zijn, dat mensen bijvoorbeeld de schilderingen van Lascaux en
schilderijen van Rubens al eeuwenlang hebben beschouwd als behorend tot dezelfde
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lze. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
