Beleidsinstrumenten zijn allemaal zaken die een beleidsvoerder kan gebruiken voor
het bereiken van het beleidsdoel.
Er zijn beleidsinstrumenten die gericht zijn op het realiseren van de doelen van het
beleid via beïnvloeding van het gedrag van burgers, bedrijven of particuliere
organisaties.
Daarnaast kunnen 2 andere typen van overheidsingrijpen worden
onderscheiden die zich niet primair op gedragsbeïnvloeding richten: (1)
instrumenten waarvan de toepassing direct leidt tot de realisatie van de beoogde
situatie in het beleidsveld overheidsproductie of overheidsvoorziening en (2)
instrumenten die zich richten op wijzigingen van taken, verantwoordelijkheden en
bevoegdheden van actoren met formele bevoegdheden in het beleidsveld
bestuursinstrumenten.
Beleidsdoeleinden kunnen in de meeste gevallen alleen worden bereikt door enige
vorm van beïnvloeding van het gedrag van burgers, bedrijven of particuliere
organisaties in het beleidsveld.
In een laissez faire-beleid formuleert de overheid wel bepaalde wensen ten aanzien
van de samenleving, maar ziet af van actief ingrijpen, omdat van de spontane
werking van de maatschappelijke krachten meer baat wordt verwacht.
In het juridische sturingsmodel worden vanuit bepaalde waarden en beginselen
specifieke normen geformuleerd ten aanzien van gewenst en ongewenst gedrag. Bij
instrumenten die vallen onder het juridische sturingsmodel, wordt het te beïnvloeden
gedrag van de doelgroep door middel van het instrument expliciet en rechtens
verplicht, verboden of toegestaan.
Het economische sturingsmodel richt zich erop de doelgroep te stimuleren in vrijheid
te kiezen of zij het gewenste gedrag zal vertonen of liever wordt gedwongen te
betalen voor het ongewenste gedrag.
Het communicatieve sturingsmodel richt zich erop dat de overheid via het
overdragen van informatie het gedrag van de burgers tracht te wijzigen door de
kennis over of waardering van bepaalde keuzemogelijkheden te veranderen.
Fysieke maatregelen trachten het gedrag van burgers te beïnvloeden.
Bij de bovengenoemde beleidsinstrumenten worden doorgaans verschillende
vormen van gedragsbeïnvloeding onderscheiden: (1) er kan een onderverdeling
worden gemaakt tussen algemene en individuele instrumenten, (2) er kan een
onderscheid worden gemaakt tussen beperkende en verruimende instrumenten en
(3) er kan een onderscheid worden gemaakt tussen bewust werkende en onbewust
werkende instrumenten.
Bij algemene instrumenten heeft een instrument dezelfde inhoud voor een hele groep
personen of organisaties.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xcait8lynx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
