Summary
Samenvatting Geschiedenis Werkplaats Tijdvak 4 &5
- Course
- Level
- Book
Methode Geschiedenis Werkplaats Noordhoff Uitgevers Tijdvak 4 en 5 (hoofdstuk 4 en 5) vwo 4
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
kimvanwieren1
Content preview
Geschiedenis samenvattingTijdvak 4 – Steden en Staten
Paragraaf 1
KA: De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een landbouw-
stedelijke samenleving.
Hamburg groeide na een einde van de invasies van Vikingen en Slavische stammen uit tot stad. In de
15e eeuw was deze stad zelfs het centrum van de handel. In pakhuizen werden goederen aan de
Noordzee en Oostzee opgeslagen. De Duitse Hanze had de leiding, dit was een verbond van tientallen
handelssteden die kantoren bij elkaar hadden die samen piraterij bestreden.
Kleinere steden groeiden
Nieuwe steden ontstonden
De nieuwe Middeleeuwse steden lagen vaak aan rivieren of riviermondingen aan zee. Er waren geen
verharde wegen, waterwegen waren voor de bevoorrading dus essentieel. De straten waren erg
kronkelig met dicht opeengepakte houten huizen en stadsmuren aan de buitenkant.
Oorzaken voor het ontstaan van een landbouw-stedelijke samenleving:
- Na 1000 werd het (iets) veiliger in Europa
- Nieuwe gebieden worden als landbouwgrond gebruikt
- Verbeteringen in de landbouw (drieslagstelsel, ploeg, paarden)
- Landbouw overschot leidt tot bevolkingsgroei
- Landbouwoverschot creëert handel en marktplaatsen
- Landbouwoverschot leidt tot specialisatie in ambacht
nieuwe
meer veiligheid
landbouwgrond verbeteringen in handel en specialisatie en
(vikingen en landbouwoverschot bevolkingsgroei
(bossen werden de landbouw markten ambachten
invasies stopten)
gekapt)
Veranderingen:
Er kwam een einde aan de invasies van Vikingen en andere agressieve volkeren. Ook werden bossen
gekapt en kwam er dus meer ruimte voor landbouw. het tweeslagstelsel werd vervangen door het
drieslagstelsel, de houten ploeg werd vervangen door een ijzeren ploegschaar (makkelijker en dieper
ploegen). Ploegen werden getrokken door paarden (geen ossen meer), deze waren sneller en
wendbaarder.
Drieslagstelsel: de grond lag slechts 1x in de 3 jaar braak, de andere jaren werd afwisselend
wintergaan en zomergraan verbouwd.
Productie nam toe overschotten werden verkocht op markten mensen gingen zich
specialiseren en werden ambacht handelsnederzettingen groeiden
Door deze groeiende handel kwam de geldeconomie weer terug, ook ontstonden er nieuwe
betaalmethoden als de wisselbrief. Dit is een brief warme handelaren geld konden opnemen bij een
bank. Met de giro konden ze geld overmaken op een andere rekening.
, Paragraaf 2
KA: De opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden.
Er waren slechte omstandigheden en rampen in de steden aan de gang. Grote branden, ze krampten
met voedseltekorten en de hygiëne was vreselijk slecht. Ondanks dat bleven de steden groeien, ze
trokken veel mensen van het platteland aan.
Graven, hertogen of koningen boden de bevolking privileges aan, in ruil daarvoor moesten steden
belasting betalen. De stad kreeg dan hun eigen stadsrechten.
Stadsrechten
- Eigen bestuur
- Eigen rechtspraak
- Eigen tollen en economie
- Eigen stadsmuur
Door deze stadrechten profiteerden vorsten en hoge edelen van een groeiende geldeconomie en
werd de burgerij steeds machtiger. Maar voor de bevolking waren er ook veel voordelen, het
hofstelsel en de horigheid verdween langzaam en de landsheer kreeg minder invloed. Toch hielden
boeren allerlei verplichtingen aan hun lokale heer.
Als je een jaar en 1 dag in een stad woonde, kon je het burgerrecht kopen, op deze manier werd je
burger. Geestelijken, arbeiders en los werkvolk waren geen burgers. Als je burger was je beschermt
door het stadrecht, mocht je lid worden dan de gewapende schutterij of een gilde.
De schutterij zorgde voor veiligheid in de stad.
Gilde: Primitieve vakbond: vereniging mensen zelfde beroep
Bij ziekte en dood kreeg je dan steun, ook vierden ze samen feesten en kregen
ze bescherming van de stad. Het lidmaatschap was voor een zelfstandig
ambachtsman verplicht. De gilde regelde de beroepsopleiding, lette erop dat
producten van goede kwaliteit waren en stelde de prijzen vast.
Bestuur en functies
Baljuw/schout: rechter en ambtenaar namens de vorst of landsheer in een stad
Schepenen: leden van bestuur en rechtbank in de stad, vaak uit de rijkste families
Rakkers: politiemacht/knokploeg
Schutterij: (Nachtelijke) bewakingsdienst bij calamiteiten en brand
Paragraaf 3
KA: Het begin van staatsvorming en centralisatie
Uit het Frankische rijk van Karel de Grote ontstonden 2 rijken: Frankrijk en Duitsland. De koningen in
Frankrijk breidden hun macht uit door slimme huwelijken, erfenissen en oorlogen. In de 100 jarige
oorlog voerde de Engelsen en Fransen oorlog met elkaar, uiteindelijk kreeg Frankrijk zijn eigen grond
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimvanwieren1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now