Summary
Samenvatting Hoofdstuk 12 - De samenleving, kennismaking met de sociologie
- Course
- Institution
Samenvatting van hoofdstuk 12 uit het boek De samenleving, kennismaking met de sociologie
[Show more]
1 review
By: Kellietje1009 • 6 year ago
Seller
Follow
AvansSociaal
Reviews received
Content preview
Samenvatting hoofdstuk 12 –Migratie en etnische diversiteit Sociologie Periode 112.1 De sociale betekenis van etniciteit en ras
12.1.1 Etniciteit en ‘allochtonen’
Etniciteit = een gedeelde culturele achtergrond of erfenis
Allochtoon (CBS) = een persoon van wie minstens één ouder in het buitenland is geboren
Allochtonen = mensen van wie tenminste een van de ouders niet in Nederland is geboren
Autochtoon = een persoon van wie beide ouders in Nederland zijn geboren, ongeacht het
geboorteland van de persoon zelf
Mensen definiëren zichzelf of anderen als leden van een etnische categorie op basis van
gemeenschappelijke voorouders, gemeenschappelijke taal en religie, kenmerken die hun een eigen
sociale identiteit geven.
Etniciteit is gebaseerd op culturele kenmerken. Die kunnen ook samengaan met fysieke kenmerken.
Op individueel niveau benadrukken mensen hun etniciteit of zij laten dat juist achterwege,
afhankelijk van het feit of zij al dan niet in hun omgeving willen passen. Voor de meeste mensen is
etniciteit, omdat zij zich met meerdere etnische achtergronden identificeren, een complex geheel.
De groep migranten wordt vaak ook op grond van het geboorteland van de persoon zelf, van de
moeder of – in laatste instantie – van de vader, onderverdeeld in ‘westers’ en ‘niet-westers. Alle
personen uit landen buiten Europa, Noord-Amerika en Oceanië behoren tot de categorie ‘niet-
westers’.
12.1.2 Ras
Ras = een sociaal geconstrueerde categorie mensen die bepaalde, en in de ogen van de leden van
een samenleving, belangrijke, overgeërfde biologische eigenschappen gemeen hebben
Mensen kunnen elkaar classificeren op basis van fysieke kenmerken (huidskleur, gezichtskenmerken,
etc.) De diversiteit in rassen onder onze voorouders was het gevolg van het feit dat zij in
verschillende delen van de wereld leefden. Kenmerken als verschil in huidskleur is, omdat alle
menselijke wezens tot één enkele biologische soort behoren, niet meer dan oppervlakkige
verschijnselen.
Als gevolg van migratie is er een bijzonder grote variëteit ontstaan in raciale kenmerken die we
tegenwoordig kennen. Genetische kenmerken die ooit alleen maar in één gebied voorkwamen,
manifesteren zich nu in een groot aantal landen. In elk land kom je genetische mengvormen tegen en
we kunnen door toenemende contacten tussen bevolkingsgroepen een nog grotere raciale variëteit
verwachten.
Ras is ook een sociaal geconstrueerd begrip. Het begrip komt pas ter sprake als leden van een
samenleving besluiten dat een bepaald lichamelijk kenmerk er werkelijk toe doet. Het verschil met
etniciteit is dat bij ras op zijn minst de suggestie bestaat dat er sprake is van overgeërfde biologisch
eigenschappen.
,Ras is een uiterst (sociaal gedefinieerd) begrip. De betekenis en het belang van ras verschilt niet
alleen van plaats tot plaats maar ook per periode.
Raciale typen
Caucasoïde = mensen met een lichte huid en dun haar
Negroïde = mensen met een donkere huid en kroeshaar
Mongoloïde = mensen met een gele of bruine huid en opvallende plooien op de oogleden
Wetenschappers probeerden de fysieke diversiteit in drie typen onder te brengen. Echter vinden we
in geen enkele samenleving biologisch ‘zuivere’ mensen. Binnen elke categorie vinden we meer
genetische variatie dan tussen de drie categorieën.
Ras geeft een samenleving de mogelijkheid om mensen in te delen en in een rangorde te plaatsen.
De ene groep kan zich op die manier ook boven de andere plaatsen. Daarom is het een belangrijk
begrip en houden mensen eraan vast.
Multiraciaal
Er heeft in de loop der tijd een enorme vermenging van genetische kenmerken plaatsgevonden. Veel
‘zwarte’ mensen hebben een caucasoïde achtergrond en veel ‘blanke’ mensen hebben een aantal
negroïde genen. Mensen beschouwen zich steeds vaker multiraciaal.
12.1.3 Minderheden
Minderheid = een categorie die zich in fysiek of cultureel opzicht onderscheidt en door de
samenleving geïsoleerd en achtergesteld wordt
Een minderheidsstatus kan gebaseerd zijn op ras en/of etniciteit.
Ze hebben twee belangrijke kenmerken, namelijk:
1. Zij delen een identiteit die gebaseerd is op fysieke of culturele kenmerken
2. Zij hebben te maken met achterstelling en achterstand
Veel eerste- en tweede-generatiemigranten hebben nog altijd een lager inkomens- en
opleidingsniveau en wonen vaker in minder goede buurten. Er zijn natuurlijk geslaagde migranten in
bijvoorbeeld de sport of wetenschap, maar dat wil nog niet zeggen dat de betrokkene afstand kan
doen van zijn of haar minderheidsstatus.
Ras of etniciteit functioneert vaak als masterstatus, die de persoonlijke prestaties van een individu
overschaduwt. Minderheden vormen gewoonlijk een klein deel van de bevolking van een
samenleving.
12.1.4 Vrouwen en minderheid: de intersectietheorie
Het vrouw-zijn brengt in onze samenleving onmiskenbare economische nadelen met zich mee.
Echter zien de meeste blanke vrouwen zich niet als minderheid. Stel dat we vrouwen toch definiëren
als minderheid, wat betekent dat dan voor vrouwen die lid zijn van een minderheidsgroep? Dit is het
kernthema van de intersectietheorie.
Intersectietheorie = de wisselwerking tussen etniciteit, klasse en gender die vaak meerdere vormen
van achterstelling tot gevolg heeft
, Uit onderzoek blijkt dat de aan ras en gender gekoppelde achterstandssituaties vaak samengaan en
dat die combinatie vaak in een uitermate lage sociale status resulteert. Verder kwam ook naar voren
dat vrouwen uit etnische minderheden niet alleen een ongunstige maatschappelijke positie hebben
vergeleken met autochtone vrouwen, maar ook vergeleken met mannen uit hun eigen groep. Er is
dan sprake van een dubbele achterstand.
Er zijn ook positieve ontwikkeling met betrekking tot het aantal tweede-generatiemigranten vrouwen
die aan het werk zijn, ten opzichte van het aantal eerste-generatiemigranten. Verder presteren
allochtone meisjes beter in het onderwijs dan de jongens.
12.2 Vooroordelen en stereotypen
Vooroordeel = een rigide generalisatie over een persoon of een categorie mensen
Stereotypen = een overtrokken beschrijving die wordt toegepast op elk individu dat tot een bepaalde
categorie behoort
Vooroordelen brengen grote risico’s met zich mee omdat ze vaak niet of nauwelijks door feiten of
kennis gesteund worden. Vooroordelen of vooringenomenheden kunnen positief en negatief zijn.
Onze positieve vooroordelen overdrijven de positieve kenmerken van mensen zoals wij en de
negatieve veroordelen mensen die anders zijn dan wij.
Deze attitudes zijn in de cultuur geworteld en niemand is vrij van een zekere mate van
vooringenomenheid. Vooroordelen monden vaak uit in een bepaald type vooroordeel, namelijk
stereotypen. Er zijn veel blanke mensen die er stereotypen over minderheden op nahouden.
Minderheden kunnen hier veel nadeel van ondervinden, vooral op de werkplek, omdat zij meestal de
minder machtige posities innemen. Minderheden stereotypen echter zelf ook.
Kenmerkend is dat groepen mensen zich afzetten tegen andere groepen omdat die er minder
voorstaan of omdat ze concurrenten zijn voor bepaald kansen en mogelijkheden.
12.2.1 Het meten van vooroordelen: de socialeafstandschaal
Sociale afstand = de mate van contact die mensen met de leden van een bepaalde categorie zouden
willen hebben
Socialeafstandschaal = de schaal die de mate van sociale afstand weergeeft
De schaal kent twee uitersten:
1. De meeste sociale afstand (het meest negatieve vooroordeel) komt tot uiting in de uitspraak dat
een bepaalde categorie niet tot het land toegelaten zou moeten worden
2. De minste sociale afstand (de grootste sociale acceptatie) in de uitspraak dat zij een lid van een
bepaalde categorie als familielid zouden accepteren.
Mensen voelen bij bepaalde categorieën veel meer stand dan bij andere categorieën. Er is ook nog
sprake van verschil tussen verschillende landen. Hoger opgeleiden hebben minder bezwaar tegen
een gemengd huwelijk dan lager opgeleiden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AvansSociaal. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now