Summary
Samenvatting Inleiding psychologie, medische en gezondheidspsychologie, onderdeel prof. Vandenberghe
- Course
- Institution
Samenvatting van het onderdeel, gedoceerd door prof. Vandenberghe.
[Show more]
Seller
Follow
evdp
Reviews received
Content preview
Samenvatting medische psychologie (Joris Vandenberghe)Inleiding
- Gezondheidspsychologie = studie van bidirectionele interactie tussen psychologische
processen
o 3 deeldomeinen:
▪ Leefstijl & gezondheid
▪ Biopsychologische interacties
▪ Klinische gezondheidspsychologie
- Medische psychologie = psychologische aspecten van hulpverlening
o Overlap met deeldomeinen 2 en 3
A. Evolutie in de geneeskunde
- Van biomedisch naar biopsychosociaal model
- Van paternalisme naar autonomie en gemeenschappelijke besluitvorming
- Doel:
o Ziektevrij, symptoomvrij of symptoomverbetering
o Levenskwaliteit
o Functioneren
o Herstel
▪ Persoonlijk: je rol in de samenleving
opnemen
▪ Maatschappelijk
▪ Klinisch
▪ Functioneel
B. Herstel
- = persoonlijk & uniek proces
o Veranderen van opvattingen, doelen, gevoelens…
- Meer voldoening ondanks beperkingen
o Hoop neemt plaats in leven
- Nieuwe betekenis en zin van het leven
1
, Hoofdstuk 1: herstel
A. Wat is stress?
- Homeostase = vermogen van organisme om interne milieu constant te houden
- Stressor = interne of externe verandering of gebeurtenis die de homeostase van een
organisme bedreigt en stressrespons uitlokt
- Stressrespons = psychische & fysiologische veranderingen die een reactie zijn op een
stressor
a. Van stress naar allostase
- Stressrespons is vaak adaptief: stressrespons biedt het hoofd aan een bedreigende situatie
(=stressor)
o Door: vecht-, vlucht- of bevriesreactie
o Toename orthosympatisch, afname parasympatisch
o Vroeger was dit efficiënt
▪ Vb. lichaamstemperatuur opwarmen → nuttig in ijstijd
- Doel: herstel van homeostase na coping
- Allostase = steeds weer zoeken naar stabiliteit door verandering
b. Ervaren stress
- Negatieve stress: persoon beleeft stressoren als groter dan wat hij/zij aankan
- Positieve stress: persoon beleeft stressor als uitdaging die binnen mogelijkheden ligt
- Adaptief vs. maladaptief: nadruk ligt niet op beleving, maar objectief:
o Effectiviteit van stressreactie
▪ Bv. stress als je voor mensen moet spreken → je krijgt het warm, je zweet,
hogere hartslag
• Heeft nu geen nut meer, enkel risico (bv. klontervorming)
o Positieve of negatieve gevolgen voor individu
- Ervaring = afhankelijk van stressor en situatie
o Nieuwe stressor: meer stress
o Onvoorspelbaarheid
o Mate van controle over stressor
o Duur van stressor
- Ervaring = afhankelijk van persoon (interindividuele variatie)
o Coping stijl
o Stressreactiviteit = mate van fysiologische respons
▪ Genetisch, intra-uterien, eerste levensjaren (hechting)
B. Integratieve modellen die aansluiten bij biopsychosociaal model
Stressreactiviteit als voorbeeld
a. Multifactorieel model
- = samenspel van vele verschillende oorzaken
o Voorbeschikkende, uitlokkende & onderhoudende factoren
2
, b. Balansmodel
- Belasting/stress vs. kwetsbaarheid/weerbaarheid
- Belasting/stress
o Omgevingsfactoren
o Toxische stoffen
o Ingrijpende levensgebeurtenis
o Verlieservaring
- Kwetsbaarheid/weerbaarheid
o Genetische factoren
o Intra-uteriene factoren
o Sociale steun, relatie
o Vroegkinderlijke ervaringen
c. Ontwikkelingsmodel
- Voorbeeld: pup-experimenten
o 2 weken oude puppy’s worden weggehaald van moeder voor enkele min.
▪ Stijging vocalisatie (piepen)
▪ Terug bij moeder: extra veel aandacht
o Na herhaling: pups hebben lagere respons op stressors (lagere stressreactiviteit) op
latere leeftijd
▪ + Minder stress-gebonden ziekten
o I.t.t. verwaarlozing voor lange tijd → hogere stressreactiviteit
- Integratie van biologische en psychologische modellen
o Vroegkinderlijke ervaringen → blijvende biologische veranderingen
C. Maladaptieve stress
- Mogelijke gevolgen:
o Verhoogde kwetsbaarheid en pijngevoeligheid
o Verminderde neurale plasticiteit
o Lichamelijke schade & ziekte (risicoverhoging)
- Depressie als model van chronische, maladaptieve stress
D. Fysiologie van stress
- Verhoogde arousal
- Snelle reactie van AZS
o Verhouding ortho/para stijgt
o Vrijzetting (nor)adrenaline door bijniermerg
- Trage reactie via hypothalamus-hypofyse-bijnierschors as
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evdp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now