Context: Spaanse successieoorlog (1713), door de oorlog hebben de kooplieden
veel kosten gemaakt. Vrede van Utrecht veel internationale actoren komen
concurrerende kooplieden op af.
Primaire bron:
Aan de burgemeesteren en vroedschappen der stad Utrecht.
Geven oodmoedelijk te kennen, de kansen over: lijden van den martkluijden Gilde
binnen deese stad Utrecht, representeerende de coopenharinge luijden aldaar, dat
soo haast niet.
Pagina 2: Tijd van de voorschreeve Vreedehandeling alle-neeringe, Winste en
voordeel weght to schraapen- en dan weeder heen te gaan, uitgaders de- borgeren
alhier indendruk te laaten dewelke reeds soo meenigte van jaaren
indeesendroevigen oorlogh seer neeringloos hebben geseeterij enegter de dagelijxe
swaare lasten van dien hebben moeten- draagen daar van sij haar evenwel van tijd
tot tijd- hebben getroost op hoope van eenmaal bij geluk- van vreede weder wat te
sullen recoucureren en haer herstellen, daar van sij nu door den toelegh van de
voorscchreeve vreemde koopluiden souden werden gefrustreerd sonder dat sij
vertrouwen dat bij Uld achte lenige gondsideratvanhal verdienen der
selvervoorgeven.
- Welke organisatie: mark- en koopliedengilde (winkeliers)
- Instrument: rekest= officiële manier van correspondentie, geen opstand
(officieel verzoekschrift)
- Vervaardigers marktkooplui, behoren tot de sociaaleconomische
middenklasse, tussen arbeidende klasse/gemeen/volk en elite= regenten en
edelen. Voorkomen dat vreemdelingen het burgerschap van Utrecht te kopen.
- Als de burgerij
- Het ontzeggen van de rechten van de directe concurrenten, andersom
beklemtonen van de oude rechten. Compensatie van de doorlopende kosten.
- Politieke verhoudingen: Gildes laten zien dat ze instaat zijn om het
stadbestuur te overtuigen, Gildes zijn dus actoren waar het lokale bestuur
rekening mee moet houden. Stellen zich assertief op, dus vanzelfsprekend dat
ze eisen kunnen stellen. Vanzelfsprekendheid en überhaupt de toegang tot de
macht.
, Algemene vragen na Prak:
Twee definities van een burger:
1. Formeel juridisch burgerschap: rechten en privileges= poorters, als je dat
niet hebt ben je een ingezetene. Een van de privileges is het lidmaatschap
van een gilde
2. Idee van mensen in de middenklasse, die in hun eigen levensonderhoud
konden voorzien, poorters kunnen ook arm zijn.
- De stedelijke burgerij, specifieker: de schutterij, buurtverenigingen en
kerkraden. Doel van de opstand: coöperatieve structuren versterken,
collectieve belangen behartigen. Instrumenten: pamfletten en liederen en later
bij legitimiteit rekesten. Gebruik van wapens op een symbolische manier
- Schutterij bestaat uit de middenklasse en poorters dienstplicht bij het bezitten
van een wapen
- Gildes: alleen poorters
- Welke instituties: Staten-Generaal in Den Haag en hoe typeer je het:
Decentraal en vaak was er een machtsvacuüm, opstandige burgers duiken in
het machtsvacuüm, heel gefragmenteerd heel erg bottom-up tussen
verschillende niveaus en tussen dezelfde niveaus bijv. steden vs. Gewesten
en steden versus, organisten versus regenten is nog een ander twistpunt.
Veel mogelijkheden voor burgers om hun belangen te kunnen realiseren
- Grote tradities: stedelijke opstandigheid op het niveau van de centrale
overheid
- Kleine traditie: kleine opstand wordt gelegitimeerd door de grote opstand,
bouwt voort op die traditie
- Burgerorganisaties zorgen voor een bepaalde identiteit en legitimiteit voor de
reguliere burgerorganisaties.
Tweede college
Stadhouder= opperbevelhebber leger, benoemen van militaire posten, recht
om mensen te benoemen in de Provinciale Staten en politieke posities in bijv.
steden.
- Connect reguliere protestbeweging met de politiek
Stadhouderloze periode 1650-1672 en 1702-1750
- Eerste periode: Willem II uitbreiding van de macht, twistpunt was de
verkleining van het leger geïnitieerd door de regenten. Plan van Willem II was
om Amsterdam aan te vallen. Was een mislukte aanval en kort daarna was
Willem II overleden afschaffing stadhouderschap.
, - 1672: rampjaar door verschillende mogendheden aangevallen chaos roep om
een sterke leider herininrichting van het stadhouderschap stadhouder periode
van Willem III tussen 1672 en 1702.
- Met name in het oosten treedt de stadhouder op als een quasi-monarch,
Regenten worden door hem benoemd. Positie burgers wordt slechter.
- 1702 Willem III overlijdt en neemt geen kinderen mee.
Tweede stadhouderloze tijdperk in Holland, Zeeland, Utrecht en Overijssel.
Friesland en Groningen nog wel een tak: Willem IV.
Vanaf 1730: Economische neergang, protectionisme etc. ontstedelijking,
belastingdruk was zeer hoog. Regenten investeren met name geld in het
buitenland en in staatsobligaties.
- April 1747: Militaire inval Frankrijk in Staats-Vlaanderen: Paniek
1. Stadsbesturen staan onder druk om de positie van de stadhouder te
herstellen.
2. Burgers eisen meer inspraak in steden.
- Succes voor volk en burgers in april-mei: Willem IV wordt stadhouder in alle
gewesten.
- Willem IV is een soort quasi-monarch.
Ondertussen: protesten gaan door, Willem IV is aangesteld, maar nauwelijks
inspraak, geen einde belastingdruk, eisen einde van de accijnzen.
- Willem IV willigt delen van de eisen in, maar wacht verder af.
Zomer 1748: Hollandse steden zijn er openbare bijeenkomsten van burgers in
schuttersgebouwen=doelen.
Republiek is het enige land in het midden van de achttiende eeuw waar een
revolutie was.
September 1748: stadhouder verzoent met regenten, burgers en volk.
Primaire Bronnen:
Elf artikelen:
Wat willen de opstellers: Namens de burgers van Amsterdam: herstel van alle
oude rechten, afschaffing van belastingen en posities zijn verkoop[baar aan
burgers.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bramvangendt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.71. You're not tied to anything after your purchase.