Hoofdstuk 1: Inleidende begrippen
Ethiek in de medische wereld
Door evolutie: meer vraagstukken door meer mogelijkheden
Dood, genetische wijzigingen, prenatale tests, …
1.1 Terminologie
Ethiek
Wetenschappelijke discipline over de vraag naar het goede en het kwade
Onderzoek naar waarden, normen, gewoontes, gebruiken
3 basale vragen
Wat moet ik doen?
Hoe moet ik handelen?
Vanuit welke normen en waarden?
Overkoepelende theorie
Geen specifiek of afzonderlijk terrein
Alle terreinen hebben eigen normen en waarden
Ethiek = overkoepelende blik van waaruit je naar een bepaald terrein kijkt
Ethiek doorkruist alle componenten, is niet de belangrijkste component
Waarden
Concretisering van een ethiek
Abstract
Bv vrijheid, respect voor integriteit, rechtvaardigheid
Normen
Concretisering van een waarde
Bv handelen zodat je niemands vrijheid, rechtvaardigheid in de weg staat
Theorie waarde norm
Stel: je wilt geen waarde hechten aan ethiek
Je prefereert de waarde die alle waarden en normen overboord gooit = ethische voorkeur
We kiezen waarden en normen vaak niet zelf
Je handelt volgens principes, nog voor je de keuze kon maken
Meegegeven uit opvoeding, omgeving, vrienden, …
1
,2020-2021 Samenvatting ethiek
1.2 Doelstelling
Confrontatie met ethiek in gezondheidzorg
Eigen normenkader vs professionele eisen
Bv OF kwetsbaren redden OF zoveel mogelijk levensjaren redden
o Ethische keuze maken: wat vinden we als samenleving belangrijk? Wat vind
ik belangrijk?
Doel: inzicht te verwerven in het feit dat die gedachte (iedereen eigen waarden) eigen is aan onze tijd
en dat kennis van die maatschappelijke context tot meer structuur leidt in de ethiek
1.3 Het beroep van arts
Gewijzigde samenleving
= gewijzigd beroep
Evolutie: arts heeft een andere plaats in de samenleving
Meer dialoog en autonomie patiënten
= gewijzigde ethiek
Meer mogelijkheden: wat is wenselijk? Hoe gaan we ermee om?
Ethiek begeleidt handelen wijze waarop we handelen is belangrijk
2
, 2020-2021 Samenvatting ethiek
Hoofdstuk 2: Van ethiek naar deontologie
Deontologie = plichtenleer, beroepscode
Geheel aan richtlijnen en eisen waaraan je als arts aan moet voldoen om je beroep uit te oefenen
2.1. Ethische theorieën
Ethiek sterk verandert
Samenleving evolueert individuele vrijheid toegenomen meer keuzevrijheid
Conflicterend waarden en normen tussen individuen
Geen consensus over wat goed is
Multiculturalisme
Diversiteit aan waarden en normen
Geen overkoepelende instantie (God) die ons bijeenhoudt
Moderne ethiek: 2 modellen over wat goed of slecht is
Erfolgsethik
Gevolg
Bentham
Gesinnungsethik
Juiste intentie
Vervullen van plicht
Kant
‘Ik bedoel het goed, maar ik kwets mensen’: keuze maken
2.2.1. Handelen uit plicht: Immanuel Kant (1724-1804)
Plichtsethiek: we moeten onszelf een plicht opleggen
Maar toch streven naar rationele samenleving
Normen en waarden met elkaar overleggen
Afspraken, regels = ethiek
Vrijheid (eigen keuze) en plicht (afspraken) op elkaar afstemmen
Radicaal uitgangspunt
Mens is vrij wezen
Autonomie
Eigen (auto’s) wet (nomos) voorzien en de wet van een ander niet volgen (heteronomie)
Eigen wet = plicht
Doel: rationele samenleving
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tianypollet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.