Samenvatting van de cursus 'Agogische vaardigheden'. Het vak wordt gegeven in de lerarenopleiding bachelor lager onderwijs. Dit is een samenvatting van de cursus uit Vives Kortrijk.
Wat? Een model voor ordening en beschrijving van interpersoonlijk gedrag. Het gaat om de
interactie tussen mensen. De Roos van Leary wil gedrag typeren en de werking van dat gedrag op
anderen verduidelijken. Het model laat zien welk gedrag door welk gedrag wordt opgeroepen en hoe
gedrag te beïnvloeden is. Het model kan gebruikt worden om een beter inzicht te krijgen in de
communicatie of als hulpmiddel bij de keuze voor een houding en strategie in een gesprek.
Structuur van de roos van Leary:
Ordent interpersoonlijk gedrag op basis van 2 dimensies met elk 2 polen:
1. Machtsdimensie (boven-onder as): in welke mate streeft de persoon er in zijn
interpersoonlijk gedrag naar om invloed op anderen uit te oefenen
B-pool: boven-gedrag: de persoon overheerst de ander
O-pool: onder-gedrag: de persoon gedraagt zich ondergeschikt tegenover de ander
2. Nabijheidsdimensie (de samen-tegen as): in welke mate streeft de persoon in zijn
interpersoonlijk gedrag naar nabijheid (contact, relatie, affectie, warmte) van anderen
S-pool: samen-gedrag: de persoon is erop gericht veel contact met anderen te hebben
T-pool: tegen-gedrag: de persoon is erop gericht anderen tegen te werken. De persoon
stelt zich in de relatie afwerend op
,Op basis van analyses van gesprekken kwam Leary tot 8 gedragscategorieën:
De gedragscategorieën kunnen benoemd worden a.d.h.v. de polen
Sectoren: boven-samen, samen-boven, samen-onder en onder-samen
Categorieën die dicht bij elkaar aanleunen liggen in de Roos van Leary naast elkaar. Categorieën die
elkaars tegenpolen vormen, liggen tegenover elkaar.
Interactierollen:
Hoe dichter bij het middelpunt men zich op de roos bevindt, hoe soepeler en speelser de interactie
nog is. Hoe verder de persoon zich op bepaalde interactietypes van het middelpunt bevindt, hoe
meer fixatie er zich voordoet; hoe moeilijker het wordt voor die persoon om enige beweging te
krijgen in zijn interactie met andere personen.
1. Leidend (BS)
Gaat vooral om ‘Taakgericht leidend gedrag’
De boodschap die men op relatieniveau uitzendt is: ‘je kunt op mijn competentie,
gezag, verantwoordelijkheid rekenen om resultaten te boeken’ en ‘onder mijn
leiding komen we er wel’.
Getuigt van een organiserende houding
, 2. Helpend, verantwoordelijk (SB)
Helpend gedrag helpt de ander om uiteindelijk zelfstandig de dingen aan te pakken
Overdreven helpend gedrag wordt ‘protectionisch gedrag’ of ‘moedergedrag’
genoemd
Door overbescherming schept de opvoeder ‘onderfiguren’ en beknot hij de
zelfstandigheid in plaats van die te creëren
3. Aanpassend, steunend, meewerkend (SO)
Zorgt voor een aangename groepssfeer
Heeft oog voor iemand die een slechte dag heeft, geeft veel positieve waardering
Hecht belang aan een positieve sfeer
Warm en vriendelijk, altijd bereid de lasten van de andere mee te dragen en hij wil
dat de andere zich prettig voelt
4. Afhankelijk, volgend, aanhankelijk (OS)
Volgend gedrag is weliswaar ondergedrag
Mensen die onafgebroken volgend gedrag vertonen, groeien uit tot echte jaknikkers
(ook pantoffelhelden genoemd)
Ze voelen zich afhankelijk van wat anderen voor hen beslissen
5. Wantrouwig, teruggetrokken (OT)
Er ontstaat een zeker emotionele grond om zich eventueel ergens tegen te verzetten
Iemand die totaal geen zelfkritiek heeft
Extreem teruggetrokken gedrag leidt tot een zeker ‘masochisme’ of ‘vervreemd
gedrag’
6. Opstandig, rebellerend, kritisch-opbouwend (TO)
Wie aanhoudend kritisch reageert, vervalt in wantrouwend gedrag
Zo iemand gelooft niets meer en denkt dat er achter alles iets anders zit
7. Agressief, eisend (TB)
Extreem eisend gedrag is ‘agressief gedrag’
Hiermee bedoelen we manipulatie van de relatie met de bedoeling het pleit te
winnen
8. Concurrerend, zelfzeker, competitief, zich tonend (BT)
Extreme zelfzekerheid leidt tot ‘narcistisch gedrag’
Wat is psychisch gezond functioneren?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller febedefraeye. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
