Hoofdstuk 1: Seksualiteit en verlangen
Het begin van de adolescentie wordt bepaald door de natuur, maar het einde ervan door de cultuur.
Het begrip adolescentie heeft in de ontwikkelingspsychologie het begrip puberteit vervangen. Het is
wat de betekenis betreft louter slaat op de seksespecifieke lichaamsveranderingen: het is afgeleid
van het Latijnse ‘pubertas’, ‘man worden’.
Maar het begint wel met de puberteit, met de lichamelijke processen, die leiden tot vruchtbaarheid
en dus gericht zijn op de voortplantingsfunctie.
In het algemeen kunnen jongens van zestien jaar kinderen verwekken en meisjes van vijftien jaar
kinderen baren.
Het prille begin: de prepuberteit
De lichamelijke rijping wordt in gang gezet door de hypothalamus, die instructies geeft aan de hypo-
fyse om zogenaamde gonadotrope hormonen af te scheiden. Bovendien worden ze aangezet tot het
gaan afscheiden van hun eigen seksespecifieke hormonen: oestrogeen en androgeen.
Dit is geen plotselinge, maar geleidelijke verandering, die ongeveer een jaar eerder inzet dan dat er
uiterlijk iets van te merken is: prepuberteit
Vijf zichtbare lichamelijke veranderingen
In de eerste plaats beginnen dus gemiddeld zo rond tieneneenhalf jaar bij meisjes de eierstokken uit
te groeien en oestrogenen te produceren. Een proces dat uitloopt op de eerste menstruatie- de me-
narche- gemiddeld rond dertien jaar.
Bij jongen worden gemiddeld vanaf twaalfeneenhalf jaar de zaadballen groter, worden androgenen
aangemaakt en volgt na verloopt van tijd de eerste zaadlozing.
Tot de eerste menstruatie of zaadlozing is aanvankelijk nog weinig te merken van wat zich in lichaam
afspeelt.
Het gaat daarom om de eerste tekenen van secundaire geslachtskenmerken: schaamhaar, okselhaar,
etc.
De derde verandering is ook seksespecifiek en betreft de manier waarop vet- en spierweefsel over
het lichaam worden verdeeld.
Ten vierde zijn er veranderingen in bloedsomloop en luchtwegen die maken dat jonge mensen uit-
eindelijk zo sterk zijn en een groot uithoudingsvermogen hebben.
De vijfde verandering is een enorme groeispurt, die ruim vier jaar duurt.
De groeispurt
De groeispurt is uniek voor mensen. Het is nog steeds niet duidelijk waardoor in de evolutie deze
typisch menselijke groeispurt is ontstaan.
Een van de theorieën is dat het een compensatie is voor de eveneens in de evolutie ontstane lange
kindertijd bij mensen.
Bij meisjes van tegenwoordig begint de groeispurt gemiddeld met tieneneenhalf jaar en is rond
twaalf jaar op een hoogtepunt wat snelheid betreft. Bij jongens zet deze gemiddeld met elfeneenhalf
jaar in en is ruim een jaar later op het snelheidshoogtepunt.
Het gezicht begint zijn kinderlijke trekken te verliezen doordat het deel onder het voorhoofd sterker
uitgroeit dan het voorhoofd zelf. Alleen bij jongens wordt het strottenhoofd veel groter en worden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DevenyG. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.