Kunnen opnoemen welk soorten genetische aandoeningen er zijn en op basis van een
eenvoudige genetische stamboom de manier van overerven kunnen bepalen.
Genetische afwijkingen
Single gene defects
Autosomaal recessief
Autosomaal-dominant
X-linked, Y-linkes disorder
Chromosomale mutaties
Mitochondriale mutaties (alle kinderen krijgen de mutatie, en alle dochters geven het
door)
Multifactorial of complexe disorders
Twee voorbeelden kunnen noemen van een autosomale recessieve aandoening en twee van
een autosomale dominante aandoening.
Autosomaal recessief (bij 1 affect allel ben je drager maar niet ziek):
1. Cystic fibrosis (1 op 4000)
Mutatie in de cystic fibrosis transmembrane conductance regulator (CFTR)
2. Sikkelcelanemie
Mutatie in gen dan codeert voor beta-keten van hemoglobine
Dragers zijn resistenter tegen malaria
Autosomaal dominant
1. Ziekte van Huntington
1 op 10 000
Gen codeert voor huntingtin, 15-35 keer CAG repeat in patiënten > 36
Ernstige hersenaandoening
2. Erfelijke borstkanker (/eierstok kanker)
BRCA1- BRCA2
Kunnen uitleggen wat een complexe of multifactoriële aandoening is.
Ziekte is een gecombineerd effect van verschillende genen en omgevingsfactoren
, Voorbeelden: diabetes type 1, hart en vaatziekten, schizofrenie en multiple sclerose
Hoe bepaal je of een ziekte genetisch is?
Familiestudies
Kans die een familielid van iemand met een ziekte die ook heeft vergeleken met de
kans van de hele populatie
Bepalen van de manier van overerving – erfelijkheidsstambomen (pedigrees)
Tweelingonderzoek is zeer waardevol, concordance is dat dezelfde eigenschap hetzelfde is
bij allebei
Vinden van genen
Informatie over genproducten kan helpen bij het ontwikkelen van nieuwe therapieën
Diagnostiek
Personalized medicine
Gentherapie
Drie manieren kunnen noemen waarop we aan materiaal komen voor prenataal screenen
(vlokkentest, vruchtwaterpunctie, preïmplantatie diagnostiek).
Testen op genetische ziekten
Bloed (nieuwe technieken waarbij bloed van moeder genetisch materiaal foetus
bevat)
Vruchtwaterpunctie (beetje vruchtwater afgenomen, DNA van foetus, kan na 15
weken)
Vlokkentest (uitstulpingen van placenta, kan vanaf 8 weken) grotere kans op
miskraam dan vruchtwaterpunctie
Preïmplantatie diagnostiek (embryo acht-cel stadium), goeie embryo terug zetten,
alleen bij stellen waarvan kans op ziekte groot is
Preimplantatie diagnostiek
Kunnen beschrijven hoe karyotyping in combinatie met FISH wordt gedaan en wat spectral
karyotyping is.
PCR en FISH
Voorbeeld karyotype in combinatie met FISH, chronische myeloïde leukemie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lennekemelissen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.