In deze paragraaf worden de transport van stoffen met verschillende begrippen uitgelegd. (Osmose, diffusie etc.). De begrippen zijn dikgedruk, zodat ze gemakkelijk herkent worden.
1.5 Transport door membranen
Concentratie
Voor een goed verloop van processen in en om een cel, is het nodig om stoffen een cel in en
een cel uit te transporten. Membranen zijn voor veel stoffen ondoordringbaar. Alleen
sommige vetten en enkele kleine moleculen zoals zuurstof, stikstof en koolstofdioxide
kunnen membranen ongehinderd passeren. Watermoleculen passeren ook heel traag.
Bij organismen zijn stoffen opgelost in water. Water is een oplosmiddel. Een oplossing
bestaat uit een oplosmiddel en een of meer opgeloste stoffen. De concentratie geeft de
hoeveelheid opgeloste stof in een bepaalde hoeveelheid oplosmiddel aan. De hoeveelheid
opgeloste stof kun je aangeven met gram per liter (g/L) of gram per kubieke decimeter
(g/dm3). Het is ook mogelijk de concentratie aan te geven in gewichtseenheden. Een erg
lage concentratie van een stof kun je uitdrukken in ppm. 1 ppm komt overeen met een
concentratie van 0,0001%.
Diffusie
Als je in een glas water een geconcentreerde oplossing van een kleurstof druppelt en deze
enige tijd laat staan, dan vermengt de kleurstof zich met het water. Na een tijdje is het gehele
glas water gekleurd. Dit verschijnsel heet diffusie. Diffusie is de verplaatsing van een stof
van een plaats met een hoge concentratie naar een plaats met een lage concentratie van die
stof.
Diffusie vindt plaats in een gasvorming of vloeibaar medium doordat de moleculen van
gassen en vloeistoffen bewegen.
Door diffusie verdelen moleculen zich gelijkmatig (homogeen) over de beschikbare ruimte.
De concentratie is daardoor uiteindelijk overal gelijk. Er is dan een netto verplaatsing
opgetreden van moleculen van plaatsen met de hoogste concentratie naar plaatsen met de
laagste concentratie.
De snelheid waarmee de moleculen van een opgeloste stof zich homogeen over de ruimte
verdelen, heet de diffusiesnelheid. Die diffusiessnelheid is afhankelijk van de temperatuur.
Bij een stijgende temperatuur is er een toename van de bewegingssnelheid van moleculen
en worden botsingen tussen moleculen krachtiger.
De dichtheid van water is veel groter dan de dichtheid van lucht.
Osmose
Vloeistoffen of gassen kunnen gescheiden zijn door een wand met poriën. Als de moleculen
kleiner zijn dan de poriën in de wand, kunnen ze passeren en kan diffusie optreden. Zo’n
wand noem je doorlatend of permeabel.
Vloeistoffen of gassen kunnen ook gescheiden zijn door een wand met poriën waar kleine
moleculen wel doorheen kunnen maar grote moleculen niet. Zo’n wand noem je
semipermeabel of selectief permeabel.
Het vloeistofniveau van de oplossing stijgt hierdoor en de concentratie van de opgeloste
stoffen in de oplossing neemt hierdoor af. Het waterniveau rechts daalt. Dit proces van
diffusie van water door een semipermeabel membraan heet osmose.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller benteessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.
