Summary
Volledige samenvatting Psychodiagnostiek 1
- Course
- Institution
Volledige overzichtelijke samenvatting van het vak Psychodiagnostiek 1 van de richting Toegepaste Psychologie op Thomas more. Met voorbeeldoefeningen.
[Show more]
Seller
Follow
defizemadelief
Content preview
1Psychodiagnostiek 1
H1: Inleiding tot de psychodiagnostiek
1. Omschrijving en belang van psychodiagnostiek
Alledaags impliciet diagnosticeren
➢ diagnosticeren = toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen
(attributietheorie)
➢ impliciet = onbewust, zonder erover na te denken
➢ probleem van impliciete diagnostiek:
• impliciet diagnosticeren → oordeelsfouten omwille van tekorten en vertekeningen in
denken = foutenbronnen → bepaalt ons gedrag
Oorzaak van foutenbronnen
➢ mensen redeneren niet statistisch, maar gebruiken heuristieken
➢ heuristieken = (vuist)regels om sneller tot de oplossing van een probleem te komen (vaak
impliciet of onbewust)
• informele, intuïtieve en speculatieve oplossingsstrategieën
• hoe meer ervaring met een taak hoe beter heuristieken ontwikkeld zijn
• heuristieken vaak oorzaak van foutenbron
➢ beschikbaarheidsheuristiek
• gebeurtenissen
• = als iets makkelijk uit het geheugen op te halen is, schatten mensen dat dit vaker
gebeurt
➢ representativiteitsheuristiek
• groepen
• = hoe meer iemand overeenkomstige kenmerken vertoont die typisch zijn voor leden
van een bepaalde groep, hoe groter de kans is dat die persoon ook tot die groep
behoort
Impliciet diagnosticeren in de psychodiagnostiek
Mogelijke foutenbronnen
➢ vaak geen systematische en consistente werkwijze
➢ informatie zoeken die het idee bevestigt = confirmation bias
➢ te snel adviezen formuleren
➢ gebrekkige betrouwbaarheid en validiteit van de onderzoeksmiddelen en ongeschikte
normen
➢ voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
➢ diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
➢ besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens → geen objectieve criteria
hanteren
➢ besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd en daardoor onvoldoende duidelijk voor collega’s
en cliënten
➢ eigen persoon als foutenbron
➢ onvoldoende samenwerking met cliënt en zijn omgeving
➢ teveel vakjargon in de communicatie
, 2
Expliciet diagnosticeren als oplossing
➢ = wetenschappelijk verantwoorde vormgeving van het proces o.b.v. valide en betrouwbare
instrumenten/methodieken = prescriptief kader of model
→ psychodiagnostisch procesmodel
Basis van het PSD procesmodel
➢ empirische cyclus
➢ hypothesetoetsend denken
Expliciete psychodiagnostiek in de praktijk?
➢ explicieter werken met gevalideerde theorieën
➢ bewust rekenschap geven van de keuze van bepaalde theorie
praktijkkennis gebaseerd op gesystematiseerde praktijkervaringen
➢ duidelijk de denkstappen vastleggen die geleid hebben tot het advies
➢ onderzoek doen naar de waarde van theorieën en de effecten van interventies
➢ resultaten uitwisselen met collega’s
Belang van (bestuderen van) psychodiagnostiek
➢ alledaags impliciet diagnosticeren ≠ expliciet diagnosticeren door wetenschappelijk
opgeleide psychodiagnostici
➢ adviezen en behandeling op maat van de cliënt
2. Maatschappij en psychodiagnostiek
Belang van context
➢ 2200 v. Chr. → ratrace
➢ 4e eeuw v. chr. → Griekse typologieën
➢ 13e eeuw → schoolprestaties via examens
➢ 16e eeuw – meten uitzonderlijke intelligentie
➢ 18e & 19e eeuw → persoonlijkheid o.b.v. uiterlijk
Maatschappelijke context
, 3
Eind 19e eeuw
Bijdrage uit aanverwante disciplines
Pinel
➢ Salpêtriëre
➢ zachte psychologische aanpak
➢ diagnostiek o.b.v. observatie en onderzoek
➢ dossier voor elke patiënt
➢ kennis bij personeel door training
Esquirol
➢ zwakzinnigheid = permanent, ongeneeslijk
➢ psychiatrische stoornis:
• kan ontstaan op latere leeftijd
• kan verbeteren
• schetsen stoornissen (vb. dementie, manie, melancholie)
Séguin
➢ ‘idiotie’ door degeneratie van het centraal zenuwstelsel
➢ zwakzinnigheid = veranderlijk door zenuwstelsel te stimuleren, trainen en versterken
➢ training voor zwakzinnige kinderen
➢ focus op motorische en sensorische functies
Kraepelin
➢ eerste classificatie in de psychiatrie
➢ symptoomcluster met verloop van ziekte, oorzaak en afloop
• voorloper van DSM-classificatie
➢ nadruk op fysiologische oorzaak
➢ test en meting noodzakelijk om psychiatrische stoornissen te onderscheiden
• testontwikkeling van persoonlijkheidsstoornissen
Meetnauwkeurigheid
➢ = vaststellen en meten van algemeen geldende wetmatigheden in de waarneming
➢ Wundt → denksnelheid, waarneming
• stichtte eerste psychologisch labo
• start systematisch experimenteel onderzoek op grote schaal
➢ Ebbinghaus → eerste meting geheugenspanne
Standaardisatie en hypothesen toetsen
➢ manipulatie van onderzoekscondities
• storende factoren uitschakelen
• nauwkeurige schatting van fouten
• interpretatie → als omstandigheden gelijk zijn, zijn gevonden verschillen toe te
schrijven aan personen
➢ toetsen van hypothesen
• basis voor empirische cyclus (en PSD procesmodel)
, 4
Sir Francis Galton (1822 – 1911)
➢ bijdrage aan genetica
➢ kennen is alleen mogelijk via zintuigen → ‘meten is weten’
➢ erfelijkheid van individuele verschillen
➢ psychische eigenschappen zijn erfelijk en volgen dezelfde wetten als lichamelijke
eigenschappen
James McKeen Cattell (1860 – 1944)
➢ ontwikkeling van tests voor meting individuele verschillen
➢ overtuiging: mentale en lichamelijke energie zijn niet te onderscheiden
➢ eerste labo in de VS
➢ testbatterij van ‘Mental tests’ met fysiologische en sensorische focus
• jaarlijkse afname bij kinderen om intelligentie te bepalen en schoolresultaten te
voorspellen
Start testontwikkeling
Binet (1857 – 1911)
➢ verzoek van Ministerie van Onderwijs (Frankrijk) naar aanleiding van de leerplicht →
doorverwijzing buitengewoon onderwijs (BuO)
➢ focus op hogere mentale processen
➢ afwijzing van sensorische tests
➢ constructie van de 1e moderne intelligentietest
Binet – Simon Test (1905)
➢ niet alle aspecten van intelligentie MAAR algemene mentale ontwikkeling van kinderen
➢ totaalscore = mentale leeftijd
➢ intelligentie als oordeelsvermogen en niet als ‘lagere’ vaardigheden → complexe mentale
processen
➢ geen gestandaardiseerde instructie
➢ er volgen een aantal herwerkingen van de eerste versie
Latere ontwikkelingen: Stanford – Binet
➢ Terman (1916) → Stanford – Binet (Amerikaanse versie)
➢ standaardinstructies
➢ normen
➢ nieuwe scoringswijze
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller defizemadelief. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69052 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now