Samenvatting Inleiding staatsrecht
Les 1&2
Wat is een staat?
- Een organisatie
- Die bettrekking heeft op een bepaald grondgebied
- Op dat grondgebied gezag uitoefent
- Daarvoor een geweldsmonopolie heeft dat wil zeggen dat de staat als enige burgers
kan bestraffen en of opsluiten
- Waar (interne)soevereiniteit geldt dat wil zeggen dat het op zichzelf besluiten kan
nemen en zelfstandig is.
- Eenheid van de bevolking
Als je geen organisatie hebt kan iedereen eigen politie spelen en dat is niet de bedoeling
Toegevoegd vanuit internationaal perspectief
1. Erkend zijn als staat door andere staten (zodat er eventueel verdragen kunnen
worden gesloten).
2. Externe soevereiniteit bescherming van inbreuk van het grondgebied door andere
staten.
Vier hoofdregels van het staatrecht
- Welke bevoegdheid komt toe aan een orgaan?
Een overheidsorgaan heeft alleen de bevoegdheid die hem expliciet is toegekend en
dient bezien te worden of de bevoegdheid is toekend in de GW of de wet.
- Wat de reikwijdte van die bevoegdheid is?
Dat is hoever de staat mag gaan met de uitoefening van wetten.
- Wat zijn de grenzen van de bevoegdheid?
Komt de bevoegdheid niet in strijd met andere regels en beginselen? Er wordt
gekeken naar boetes en de hoogte van de boetes en dat de straffen evenredig zijn
met het gepleegde feit.
- Wie ziet toe op de naleving van de bevoegdheidsgrondslag?
De rechter kan via petitie recht een vertegenwoordigend orgaan inschakelen die het
desbetreffende bestuursorgaan controleert.
Constitutie
Is de staatsinrichting, het geheel van de regels waarin deze staatsinrichting is uitgedrukt.
Oftewel de grondwet. Oftewel de basisregels van de staat.
Grondwet
- De Grondwet is een onderdeel van de constitutie
- Rigide constitutie is streng en strikt
- Flexibel constitutie is zoals bij UK daar hebben ze allemaal losse regels
- De constitutie is meer dan alleen de Grondwet
- Ook ongeschreven recht kan onderdeel uitmaken van de constitutie
Basisregels van het staatsrecht enige vastigheid te geven en lastig te maken dat
veranderingen zomaar door vervoerd of dat dat de grondwet veranderd of worden
verschaft.
, De vertrouwensregels zijn een ongeschreven bron van het staatsrecht
Soevereiniteit
Soevereiniteit betekent het recht van staten om vorm en inhoud te geven aan hun
rechtsorde. Het omvat de vrijheid om zélf hun eigen politieke, sociale en economische
systeem te kiezen en daarbij hun internationale betrekkingen naar eigen inzicht vorm te
geven.
Nederland is een democratische rechtstaat
Democratie kiesrecht
Staat vier beginselen:
- De machtenscheiding machten spreiding en zij uitvoerend wetgevend en
rechtsprekend zij doen aan checks and balances.
- Het legaliteitsbeginsel elk overheidsoptreden moet gebaseerd zijn op een
wettelijke grondslag omdat de mens anders eigenrechter gaat spelen art 16 GW is
dus geschreven staatsrecht
- Grondrechten klassieke grondrechten is bijvoorbeeld gelijke behandeling sociale
grondrechten zijn bijvoorbeeld recht op onderwijs de regering moet zich genoeg
inspannen om bijvoorbeeld zorg te dragen voor correct onderwijs er is een
inspanningsverplichting.
- Een onafhankelijke onpartijdige rechter Wet RO de rechter moet onafhankelijk
zijn.
Nederland als democratische rechtstaat
Welke soort democratie:
Indirect Kiest het volk een aantal afgevaardigden en nemen namens volk besluiten
Direct Het volk heeft direct zeggenschap over het nemen van besluiten
Binnen een representatieve democratie is er sprake van een kiesstelsel
1. Verkiezingen regelmatig plaatsvinden
2. Verkiezingen geheim zijn
3. Iedere stem even zwaar weegt
4. Toegang tot verkiezingen algemeen gewaarborgd is
5. Kandidaatstelling transparant geregeld is en algemeen toegankelijk
6. Het tellen met waarborgen omkleed is
Artikelen waar dit uit blijkt zijn:
Art. 53 GW, Art. 129 GW, Art. 4 GW
Een indirecte democratie kent een tekortkoming, oplossing is namelijk de wetgever schrijft t
referendum uit:
- Raadplegend referendum
De wetgever schrijft het referendum uit vraagt de kiezer om raad.
- Raadgevend referendum
Waarbij het initiatief bij de kiezers ligt die om een referendum kunnen vragen de
kiezers geven advies aan de wetgever.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luuk10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.