In art. 6:233 BW wordt een beding in algemene voorwaarden op twee manieren vernietigbaar
verklaard. De eerste manier is doordat het beding onredelijk bezwarend is voor de wederpartij
(sub a). De tweede manier is door verzuim van de informatieplicht (sub b).
Bij de eerste manier worden door de wetgever gezichtspunten geleverd waarop gelet dient te
worden. Dit zijn de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de
voorwaarden zijn tot stand gekomen, de wederzijdse kenbare belangen van partijen en de overige
omstandigheden van het geval.
Wanneer een algemene voorwaarde onredelijk bezwarend is kan de wederpartij haar vernietigen
ex art. 6:233 BW, maar kan zij zich ook erop beroepen dat dit onaanvaardbaar is volgens de
maatstaven van redelijkheid en billijkheid ex art. 6:248 lid 2 BW. Het voordeel hierbij is dat de
wederpartij voor bescherming niet afhankelijk is van het doen van een beroep op de
vernietigingsgrond, omdat art. 6:248 lid 2 BW van rechtswege werking heeft.
In situaties waarbij de wederpartij buiten het bereik van art. 6:233 sub a BW vallen, kan deze
enkel nog via art. 6:248 lid 2 BW te werk gaan. Daarnaast is de toetsing aan art. 6:233 sub a
BW beperkt tot het moment van de contractssluiting. Wanneer een algemene voorwaarde in
beginsel niet onredelijk bezwarend was maar dit door ontwikkelingen wel is geworden, staat art.
6:248 lid 2 BW weer klaar voor de redding.
De wetgever heeft het niet willen laten bij de open norm van art. 6:233 BW, en heeft dit nader
ingevuld door lijsten (art. 6:236-238 BW) bij overeenkomsten tussen een gebruiker en
consument. Hiervoor moet het wel gaan om een natuurlijke persoon als wederpartij, en moet
deze als particulier handelen.
Als eerste is er de zwarte lijst (art. 6:236 BW) die bedingen bevat die onredelijk bezwarend
worden geacht als deze voorkomt in algemene voorwaarden. Hieruit volgt dat er voor een
eventueel tegenbewijs geen plek is, en kan een dergelijk beding ex art. 6:233 sub a BW gelijk
vernietigd worden.
De zwarte lijst is verdeeld in drie categorieën. Als eerste zijn de bedingen die de wederpartij
rechten en bevoegdheden ontnemen (sub a-g). Vervolgens zijn er bedingen die de gebruiker
rechten of bevoegdheden toekennen (sub h-j). Tenslotte zijn er een reeks bedingen van diverse
aard (sub k-s).
Art. 6:236 BW vormt op zichzelf echter geen vernietigingsgrond en zal dus altijd met art. 6:233
sub a BW samen genomen moeten worden.
Bedingen die voorkomen op de grijze lijst (art. 6:237 BW) worden vermoed onredelijk bezwarend
te zijn. Dit betekent dat er ruimte is voor tegenbewijs van de gebruiker. Ook art. 6:237 BW vormt
geen vernietigingsgrond op zichzelf en moet in combinatie met art. 6:233 sub a BW gelezen
worden.
Ook de grijze lijst kent een structuur, te weten: aantasting van de rechten en bevoegdheden van
de wederpartij (sub a-h), uitbreiding van de mogelijkheden van de gebruiker (sub i-j) en ten slotte
een restcategorie (sub k-o).
Art. 6:238 lid 1 BW bevat als laatste een derde lijstje van uitzonderingssituaties op de grijze en
zwarte lijst die van toepassing zijn bij vertegenwoordigingssituaties.
De lijsten van art. 6:236-238 BW gelden alleen voor consumenten, maar voor andere
wederpartijen kan er toch een reflexwerking plaatsvinden. Een niet-consument kan bij een
beroep op art. 6:233 sub a BW het gegeven dat het gaat op een op een van de lijst voorkomend
geding, gebruiken als een onderbouwend argument dat het beding in casu onredelijk bezwarend
is. Wanneer deze wederpartij meer overeenstemming met een consument vertoont zal een
reflexwerking zich sterker voordoen.
Dat een beding op een van de lijsten is geplaatst betekent dat in ieder geval dat beding onredelijk
bezwarend geacht of vermoed wordt te zijn. Dit zegt echter niets over andere bedingen (dus niet:
het staat niet op de lijsten dus het is niet onredelijk bezwarend). Overige bedingen zijn
overgelaten aan de open norm van art. 6:233 sub a BW en dienen aan de omstandigheden van
het geval al dan niet onredelijk bezwarend geoordeeld te worden.
Pagina 1 van 6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dmkiziltepe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.