Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken
Echografie Verloskunde en Gynaecologie
All documents for this subject (1)
1
review
By: liannemetselaar • 9 months ago
Translated by Google
not complete
Seller
Follow
Studiebol2022
Reviews received
Content preview
Samenvatting Leerstof Post HBO
Echografie in Obstetrie en Gynaecologie
Hoofdstuk 1 Basisprincipes
1.2 Fysica en basisbegrippen
Echo: reflecties van geluid.
Ultrageluid: geluid met een frequentie >20.000 Hz. Medische beeldvorming: bereik van 2 tot 20
MHz.
Basis van echoscopie: principe dat bij emissie van ultrageluid in weefsel het geluid teruggekaatst
worden door reflectoren in het weefsel.
De intensiteit van terugontvangen signaal wordt bepaald door verschil in samenstelling van
weefsels
De diepte van een reflector bepaalt de tijdsduur waarop het uitgezonden signaal terug wordt
ontvangen. Wanneer de tijdsduur wordt gemeten kan met de voortplantingssnelheid worden
uitgerekend hoe diep de reflector ligt
Het geluid wordt in de transducer gegenereerd door piëzo-elektrische kristallen.
Piëzo-elektrische kristallen (de basis van techniek van beeldvormende echoscopie):
- Genereren trilling, die (ultra) geluid veroorzaakt wanneer er een elektrische puls doorheen
gaat
- Genereren een elektrische puls wanneer ze een geluidstrilling ontvangen
A-mode (amplitude): unidimensionaal
B-mode (brightness): tweedimensionaal, lengte en breedte, tegenwoordig gerealiseerd door
verscheidenen kristallen op een rij te plaatsen en deze beurteling elektronisch aan te sturen
M-mode (motion): tweedimensionale afbeelding van de A-mode lijn, de tweede dimensie (x-as)
is de tijd (niet de breedte van het beeld). De unidimensionale lijn wordt uitgezet tegen de tijd, op
die manier ontstaat er een tweedimensionale afbeelding. Zo worden bewegende structuren
afgebeeld en kunnen in die bewegende beelden metingen worden gedaan.
- Gebruik verloskunde: alleen om de relatie van bewegingen in het hart ten opzichte van
elkaar in kaart te brengen bij foetale hartritmestoornissen (beweging atrium t.o.v. ventrikel)
- Ultrageluid teruggekaatst door bewegende reflector, dan komt het geluid in een andere
frequentie terug dan toen het werd uitgezonden (doppler principe)
Echodens: anatomische structuur kaatst veel geluid terug, signaal is van hoge intensiteit, wordt
wit afgebeeld
- Voorbeeld: bot, kalkspatten in myoom
Echolucent: anatomische structuur laat al het geluid door, kaatst niets terug, wordt zwart
afgebeeld
,Samenvatting Leerstof Post HBO
Echografie in Obstetrie en Gynaecologie
- Voorbeeld: waterige gebieden, vruchtwater, blaas
Wisselend echogeen: grijstinten verschillen afhankelijk van samenstelling van het weefsel,
gespikkeld grijs afgebeeld
- Voorbeelden: organen zoals lever/longen
Convex-array-transducers: hebben een afgerond oppervlak, geschikt voor verloskunde omdat het
een groot gezichtsveld produceert.
- Breedbandtransducers: voor het veranderen van de emissiefrequentie hoeft niet meer
gewisseld te worden van transducers, kunnen meestal tegelijkertijd een spectrum aan
geluidsfrequenties genereren waardoor een optimale mix van penetratie en resolutie
ontstaan
Axiale resolutie: mate waarin een echosysteem twee achter elkaar gelegen reflectoren kan
afbeelden
Laterale resolutie: mate waarin een echosysteem twee naast elkaar gelegen reflectoren kan
afbeelden
Temporele resolutie: mate waarin een echosysteem reflectoren die bewegen (en dus van positie
verschillen in de tijd), op achtereenvolgende beelden op verschillende posities kan afbeelden.
Frequentie (gebruikt in de verloskunde: tussen 2,5 en 8MHz)
- Hoe hoger de frequentie, des te beter de resolutie van het echobeeld
- Hoe lager de frequentie, des te minder de resolutie van echobeeld
- Een lagere frequentie heeft een betere penetratie van het ultrageluid door weefsel doordat
de geluidsgolven met een bredere sinusoïde, minder snel uitdoven door verstrooiing en
absorptie (adipositas, derde trimester, penetratie op echoapparaat)
- Geluid met een hogere frequentie heeft een minder goede penetratie (eerste trimester,
resolutie op echoapparaat)
Optimale beeldkwaliteit wordt verkregen door een balans te zoeken tussen penetratie en
resolutie
Diepte/Depth: gebruiker bepaald de tijdsduur gedurende welke het systeem wacht op
terugontvangen geluid. Hiermee wordt dus bepaald wat de maximale diepte is die op het beeld
wordt afgebeeld. Teruggekaatste geluid van reflectoren die dieper liggen, doet er langer over
waargenomen te kunnen worden door het systeem, en worden dus niet afgebeeld. Optimale
resolutie verkrijgen van de te onderzoeken structuur: werk beeldvullend, dept moet worden
aangepast aan onderzochte structuur.
Focus: transducer is een akoestische lens, heeft een optimale resolutie op een bepaald punt,
focus moet worden ingesteld op niveau waarin onderzoeker geïnteresseerd is (met name
belangrijk bij echogeleide ingrepen)
Zoom: selectieve vergroting van beeld, ingezet in real-time (pre-write zoom), zorg dat kristallen
alleen ingezet worden om dat deel van beeld weer te geven waar men geïnteresseerd in is. Geeft
de optimale resolutie. Gebruikt in freeze = alleen afbeelding vergroten, zorgt niet voor betere
resolutie
Gain: het terugontvangen geluid is door absorptie en verstrooiing aanmerkelijk verzwakt. Gain is
de mate waarin het terugontvangen geluid wordt versterkt. Hoe dieper de reflector des te meer
zal het geluid verzwakt zijn, daarom is compenseren noodzakelijk. Geluid dat uit dieper gelegen
reflectoren komt dien meer versterkt te worden met TGC (time gain compensation)/STC
(sensitivity control) (in moderne systemen automatisch).
- Optimale ingestelde gain: waterig vocht is volledig zwart, bot is wit
- Met het vergroten van de gain worden artefacten of ruis ook extra versterkt
- CAVE: te sterke gain bij maternale adipositas, verbetert de beeldkwaliteit niet, verlagen van
de emissiefrequentie is dan een betere oplossing
,Samenvatting Leerstof Post HBO
Echografie in Obstetrie en Gynaecologie
Frame rate: aantal beeldjes per seconden, van belang bij bewegende structuren zoals het hart.
Wanneer je met Cineloop (automatische opslag van enkele seconden voordat het beeld wordt
stilgezet) terugkijkt, beeldje voor beeldje, is de hoeveelheid beeldjes (temporele resolutie)
afhankelijk van de frame rate. Een hogere frame rate kan worden bereikt door niet dieper te
scannen dan nodig is, en de beeldhoek smal te maken, sommige post-processing functies kunnen
de frame rate erg langzaam maken.
Dynamic Range: het ultrageluid dat teruggekaatst wordt door de reflectoren in het weefsel
verschilt in intensiteit, afhankelijkheid van de samenstelling van het weefsel. De verschillen in
intensiteit van het terugontvangen ultrageluid worden weergegeven door de mate van witheid in
de pixel. Een zwak signaal wordt donkergrijs afgebeeld, een intens signaal wit. De dynamic range
is de functie om de hoeveelheid weergegeven grijstinten te variëren, wanneer weinig grijstinten
worden vertoond, wordt een beeld met een hoog contrast verkregen. Wanneer veel grijstinten in
het beeld aanwezig zijn, ontstaat een beeld met weinig contrast en veel grijsnuances.
- In het algemeen wordt een contrastrijk beeld gebruikt in echocardiografie (snel bewegende
kleppen goed onderscheiden)
- Voor afbeeldingen van zachte weefsels is een dynamic range met veel grijstinten beter
1.3 Hoogtechnologische beeldoptimalisatie
Fysische eigenschappen kennen is van belang, omdat ze beeld kunnen verslechteren of metingen
kunnen beïnvloeden
Harmonic imaging (tissue harmonic imaging/harmonics) frequenties die twee, vier, acht (enz)
keer de frequentie zijn van de uitgezonden frequentie. Wanneer bij de beeldopbouw gefilterd
wordt op die hogere frequenties, ontstaat een beeld met een veel betere resolutie, in analogie
(overeenkomst) met de keuze van een transducer met een hogere emissiefrequentie
- Reduceert artefacten biedt betere beeldvorming bij lastigere echocondities (bv obesitas)
- Zelfde nadeel als bij hogere frequentie, gaat ten koste van de penetratie, daardoor neemt de
axiale resolutie van het beeld af
- Bij nuchal-translucency-meting (nekplooimeting) liggen de te meten lijnen doorgaans dicht
achter elkaar in de as van de transducer, om een zo goed mogelijke axiale resolutie te krijgen
van echolucent streepje is internationaal afgesproken dat harmonic imaging uit moet staan
Speckle reduction (XRES. Speckle reduction imaging, adaptive image processing, dynamic tissue
contrast enhacement, speclke reduction): speckles zijn artefactsignalen die veroorzaakt worden
door interferentie van het ultrageluid. Interferentie ontstaat vooral door verstrooiing van het
ultrageluid door reflectoren die klein zijn om genoeg ultrageluid terug te kaatsen naar de
transducer, maar wel de richting van het ultrageluid laten veranderen. Gevolg is dat histologisch
, Samenvatting Leerstof Post HBO
Echografie in Obstetrie en Gynaecologie
homogene structuren afgebeeld worden met kleine witte stippen er in, speckles. Vooral wanneer
het beeld uitvergroot wordt, kunnen speckles zodanig hinderlijk zijn dat de werkelijke anatomie
niet goed gevisualiseerd kan worden en anatomische overgangen tussen weefsels verdoezeld
worden.
- Worden kleiner door: hogere emissiefrequentie
- Worden minder hinderlijk door: harmonic imaging, compound imaging en persistance aan te
zetten
- Hoe kleiner speckles, des te mooier het beeld
- Om speckles tot een minium te beperken kunnen de verkregen beelden geanalyseerd
worden op speclke patronen, worden door wiskundige algoritmes worden gefilterd
Persistance: bij de allerkleinste bewegingen van de transducer verandert het speckle-patroon
doordat de veranderende isonatiehoek andere reflecties en dus andere interferentiepatronen
veroorzaakt. Persistance is een techniek die opeenvolgende beelden met elkaar correleert, de
speckles in de beelden worden uitgemiddeld, wat een veel ‘zachter’ beeld geeft.
- Vooral in homogene structuren zoals de lever, de placenta of het vruchtwater komt dit
optimaal tot zijn recht.
- Dit gaat vanzelfsprekend ten koste van de temporele resolutie en geeft een veel langzamere
frame rate, waardoor het beeld soms vertragend lijkt.
- Techniek is ongeschikt in de echocardiografie en bij echogeleide ingrepen
Compound imaging (sonoCT, Cross X-Beam, Spatial compound imaging, SieClear, Aplipure Plus) in
conventionele echotransducers wordt het ultrageluid loodrecht uitgezonden anuit de elementen
in de probe. Dit resulteert in de situatie dat het ultrageluid goed wordt teruggekaatst door
reflectoren horizontaal onder de transducer. Reflectoren in een hoek, kaatsen slechts een deel
van het geluid terug. Het ultrageluid kan bij reflectoren die verticaal onder de probe liggen
volledig passeren zonder dat geluid wordt teruggekaatst. Verticale structuren worden dus niet
zichtbaar. Compound imaging probeert dit technische probleem te ondervangen: de emissie van
het ultrageluid vindt onder verschillende hoeken vanuit de transducer plaatst. Op die manier
worden reflectoren in een hoek beter afgebeeld. Ook slagschaduwen en artefacten worden
hierdoor verminderd.
- Gaat wel ten koste van je frame rate
- Verandert de contrastopbouw in het beeld, wat van invloed kan zijn op je subjectieve
beoordeling: bijvoorbeeld foetale darmen/myocard/ovariële cysten
1.4 Doppler
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Studiebol2022. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.23. You're not tied to anything after your purchase.