In deze paragraaf word het zintuigstelsel en hoe prikkels daar verwerkt worden uitgelegd. Begrippen zijn dikgedrukt in deze paragraaf. Alles staat netjes en duidelijk op volgorde.
6.1 Het zintuigstelsel
Interne en externe prikkels
Zintuigen, zoals het gehoorzintuig en het gezichtszintuig, ontvangen prikkels uit het externe
milieu (externe prikkels). Voor homeostatische regelmechanismen worden zintuigen
gebruikt die prikkels ontvangen uit het inwendige milieu (interne prikkels).
Er zijn ook zintuigen die een verandering van de spanning van een spier of een verandering
in de stand van een lichaamsdeel registeren, zoals de evenwichtszintuigen in de oren.
Mechanische receptoren reageren op uiteenlopende vormen van mechanische energie,
zoals aanraking, druk, beweging en geluid. Er ontstaat een impuls in een mechanische
receptor wanneer het celmembraan buigt of uitrekt.
Gehoorreceptroen en evenwichtsreceptoren zijn mechanische receptoren met zeer fijne
haartjes. Als de vloeistof beweegt waarin zij zich bevinden, buigen de haartjes en vervormt
het celmembraan.
Tastreceptoren (onder opperhuid) en drukreceptoren (diep in huid) zijn mechanische
receptoren waarin een impuls ontstaat als het celmembraan wordt vervormd door lichte
aanraking of druk.
Chemische receptoren kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving binden.
Smaakreceptroen binden opgeloste moleculen en reukreceptoren binden moleculen uit de
lucht.
Temperatuurreceptoren in de huid reageren op warmte en kou. Wanneer de temperatuur in
z’n receptor boven of onder een bepaalde normwaarde komt, ontstaat een impuls.
Pijnreceptoren bevinden zich in het hele lichaam en zijn de uiteinden van bepaalde
zenuwen. Er ontstaat een impuls in deze receptoren door extreme druk, door extreme
temperaturen of door chemische stoffen die vrijkomen bij beschadiging of ontsteking van
weefsel.
Lichtreceptoren (fotoreceptoren) zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door
zichtbaar licht.
Het ontstaan van impulsen in zintuigcellen
In zintuigcellen ontstaan impulsen als een prikkel sterker is dan de drempelwaarde. Je noemt
deze drempelwaarde de prikkeldrempel.
Licht is een adequate prikkel voor lichtreceptoren. De prikkeldrempel van deze zintuigcellen
is voor andere, niet-adequate prikkels veel hoger.
De sterkte van een prikkel bepaalt de impulsfrequentie in de aangesloten
gevoelszenuwcellen; hoe sterker de prikkel, hoe hoger de impulsfrequentie. Wanneer een
prikkel enige tijd aanhoudt, wordt de prikkeldrempel hoger en neemt de impulsfrequentie af.
De aanpassing van de gevoeligheid van een zintuig aan een aanhoudende prikkelsterkte
heet adaptie of gewenning. Ook een verlaging van de prikkeldrempel noem je adaptie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller benteessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
