Class notes
Uitgebreide HC-aanntekeningen verbintenissenrecht
- Course
- Institution
Aantekeningen van alle hoorcolleges, inclusief arresten.
[Show more]
1 review
By: ricardosmit • 7 year ago
Seller
Followcarlies
Reviews received
Content preview
HC1A VERBINTENISSENRECHT; KOOP ALGEMEENG. T. De Jong
Het valt inhoudelijk uiteen in twee delen, twee componenten die in de bachelor te weinig
aandacht hebben gekregen.
1. bijzondere overeenkomsten, boek 7. Koop, borgtocht, vaststellingsovereenkomst etc. Dit
heten ook wel benoemde overeenkomsten.
2. algemene leerstukken. Deze spelen door het hele vermogensrecht; samenloop, nietigheid
en verjaring. Verjaring komt uitgebreid: door de nieuwe regeling in het huidige BW is het
een relevant onderwerp geworden. Er zijn namelijk veel complicaties.
In Nestor een overzicht met de planning en daarop kan je ook de docenten vinden. Niet alle
onderwerpen die je bestudeerd moet worden, komen in de HC’s aan de orde. Het is ook niet
precies hetzelfde als vorig jaar, want ze moeten een keus maken wat ze wel en wat ze niet
behandelen in de HC’s dit jaar. Kijk op Nestor wat er wordt verwacht. Daarop staat ook de
jurisprudentielijst, deze zijn verplicht voor dit vak.
Er is een nieuwe druk van het boek ‘Bijzondere overeenkomsten’. Kan je de oude druk
gebruiken? Nou, het burgerlijke recht is niet geheel gewijzigd, maar er zijn wel nieuwe dingen
aan de orde. Bovendien worden in de nieuwe druk dingen besproken die in de oude druk niet
aan de orde komen. Investeer daarom wel in het nieuwe boek.
Een deel van de literatuur is elektronisch voorgeschreven. Zit dus niet meer in de reader. Dit
gaat via een link op Nestor.
Bijzondere overeenkomsten
Waarom hebben we daar zo’n uitgebreide regeling voor? Is dat wel nodig? We hebben in boek 3
de algemene regels voor het contractenrecht en de rechtshandeling. In boek 6 de algemene
regels rondom de contracten (zoals ontbinding). Kunnen we daar niet mee toe? Daar wordt
verschillend over geoordeeld. Sommigen: ‘doordat je het al zo vastlegt, wordt het een statisch
geheel. Waarom niet alleen art. 6:248 lid 1 BW; contracten hebben de rechtsgevolgen die uit de
gewoonte etc. voortvloeien. Waarom werken we dan met wettelijk vastgelegde regelingen die
nog meer regelen?’.
Je hebt bijv. ook nog de medische behandelingsovereenkomst, die staat in boek 7. Deze
heeft dus ook een aparte regeling. Er is een constante toename van de regelingen van de
bijzondere contracten. Wat zijn de redenen voor deze specifieke redenen?
1. Duidelijkheid. Je kunt het wetboek openslaan en kijken hoe het zit. 7:855 (borgtocht): de
borger is subsidiair aansprakelijk. Je moet dus eerst naar de hoofdschuldenaar. Als je je
dat dus afvraagt, kan je dat gewoon in de wet opzoeken. Dit geeft houvast.
2. Bescherming van één van beide partijen. Er is dus begrenzing van de contractsvrijheid.
Dit gaat verder dan wat we kunnen met 3:40 BW. Soms moet één van beide partijen
beschermd worden; arbeidsovereenkomst en huurovereenkomst bijv. Maar bijv. ook
weer bij de borgtocht (7:862): particuliere borgtocht wordt in vergaande mate
beschermd. Dit is dwingend recht. Dit is ook wel logisch: het is nogal wat om in te staan
voor de schuld van een ander. Je wil dan de bescherming niet overlaten aan 6:248 BW;
dit biedt in sommige situaties te weinig bescherming.
1
, 3. Behoefte aan vormvoorschrift. 7:2 BW; koop van een woning door een particulier moet
schriftelijk worden aangegaan. Dat hangt samen met reden 1 en reden 2. Meer hierover
in HC Koop III, HC2A.
Gelaagde structuur
Het BW heeft een gelaagde structuur. Steeds op de achtergrond spelen de algemene bepalingen.
In het boek zit dit mooi verwerkt. Let vooral op: 3:2, 6:1, 6:5 BW. Deze moet je in het oog
houden voor dit vak.
Als je kijkt naar de bijzondere en de algemene regelingen, zie je samenloop. Er zijn
meerdere regelingen van toepassing. Welke heeft de sterkste werking? Dit komt aan de orde in
HC2B door meneer Verheij.
Structuur van boek 7
Is geen principiële structuur, maar wel een steun voor het geheugen.
1. Overeenkomst tot overdracht of genot van een goed. Koop, huur, schenking en pacht. Dit
geeft de achtergrond van de contracten die we gaan behandelen voor dit vak.
2. Overeenkomsten tot verrichten van werkzaamheden. Dit zijn opdracht, bewaarneming
en de arbeidsovereenkomst.
3. Abstracte overeenkomsten, zoals de vaststellingsovereenkomst en de borgtocht. Deze
strekken niet tot het verrichten van een activiteit, maar deze zijn accessoir.
Bijzondere overeenkomsten: koopovereenkomst
Koop is het meest algemene contract dat we kennen. We zien het op veel verschillende
terreinen. Een onderscheidende is de consumentenkoop. Daar is de werking van de koop zo
ingrijpend, zodat daar drie colleges over gaan.
Bijzondere overeenkomsten: gemende overeenkomst
Dit is het terrein van de samenloop. Er wordt stilgestaan bij art. 6:215 BW; als je te maken hebt
met een concreet contract, is lang niet altijd duidelijk wat voor contract het precies is. Vaak is
het – soms opzettelijk – onscherp geformuleerd. Dit artikel regelt de cumulatie.
Voorbeeld: HR 13 JULI 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW4989. Het gaat om een effectenlease. Er is
een bank, een cliënt en aan de bank is ook een stichting gelieerd. Wat gebeurt er? Er wordt geld
geleend aan de cliënt en de cliënt geeft dat vervolgens aan de stichting en met dat geld worden
aandelen aangeschaft. Deze aandelen worden in de bank in pand gegeven en de cliënt moet
aflossen en rente betalen en pas dan is hij eigenaar van de aandelen. Fantastisch als de economie
een stijgende lijn vertoont, maar dat is niet altijd zo natuurlijk. Het pakt voor de cliënt slecht uit.
Hij zoekt naar een manier om van het contract af te komen. Cliënt is getrouwd. In boek 1 staat
een bepaling die regelt wat er gebeurt als de één of de ander iets doet wat te bezwaarlijk is voor
het gezamenlijk inkomen. Art. 1:88 BW. Dit zijn de gezinsbeschermende bepalingen. In art. 1:89
BW: als er geen toestemming is verleend voor de rechtshandeling, dan is de rechtshandeling
vernietigbaar. Onder 1:88 sub d staat: ‘koop op afbetaling’. Deze cliënt zegt: ‘er worden hier wel
allemaal andere woorden gebruikt, maar eigenlijk is art. 1:88 sub d BW van toepassing. Mijn
vrouw heeft geen toestemming gegeven en dit contract is dus vernietigbaar.’
HR: het is een huurkoop, een kredietovereenkomst. Dat dit niet in het contract staat – of
met andere woorden – doet daar niet aan af. Dus kan het contract vernietigd worden. Dit
voorbeeld illustreert dat je bij contracten goed moet kijken wat er staat, wat de bedoeling is en
wat er werkelijk aan de hand is.
2
,Koopovereenkomst, 7:1 BW
Het gaat om een overdracht van een zaak van de één naar de ander, tegen betaling. Zaak: een
stoffelijk object. Zie ook art. 7:47 en art. 7:48.
DE BEELDBRIGADE HULPSKAMP: In de reader staat een toepassing van art. 7:47 BW.
Blz. 126. Het gaat om de vraag of computerprogrammatie valt onder de regeling van art. 7:1 en
dan via de route van art. 7:47 BW. HR: ja, dat valt er onder. Dus ook de bijzondere verjaring is
op deze problematiek van toepassing. Gaat om een gegevensdrager en over het feit dat je er je
macht over uit kan oefenen.
ECLI:NL:HR:2011:BQ5068 (niet verplicht): gaat om de verkoop van een notarispraktijk
voor acht ton. Zes ton daarvan is voor de goodwill. De goodwill blijkt een fata morgana: er is van
alles gebeurt dat niet door de beugel kon. Kunnen we nu die regeling van art. 7:1 BW toepassen
om te beslissen wat er moet gebeuren als er sprake is van niet-nakoming. Met andere woorden:
valt goodwill onder 7:47 BW (is het een vermogensrecht?). HR: zegt niet of goodwill wel of niet
een vermogensrecht is. Hij zegt: goodwill is bepalend voor de kwaliteit van de onderneming. De
goodwill geeft meer vorm aan de onderneming en is dus bepalend voor de toepassing van art.
7:17 BW (non-conformiteit).
Het is geschreven voor het overdragen van een zaak. Bepaaldheid, maar bepaalbaarheid is ook
voldoende.
1. Als je te maken krijgt met een koopverdrag, dan zie je overal dat het aspect wordt
geregeld in de nationale wetgeving. Die gaat erover over er nog overdracht moet
plaatsvinden, wil de zaak ook van eigenaar wisselen.
2. (…)
Koopovereenkomst: 7:4 BW
Dit artikel is een beetje merkwaardig. Wanneer de koop is gesloten, zonder dat de prijs is
bepaald is de koper een redelijke prijs verschuldigd. Bij de bepaling van de prijs wordt rekening
gehouden met de gewoonlijk bedongen prijzen van zo’n overeenkomst in de tijd van het sluiten
de koopovereenkomst.
Is de prijs dus geen essentialium? Kan je een koopovereenkomst sluiten, zonder dat er
een prijs is bepaald? Ter illustratie: ECLI:NL:HR:1999:AA3839. Het gaat daar om de
voorgenomen verkoop van een Blokkerzaak. De verkoper heeft een slechte gezondheid en biedt
daarom zijn zaak aan ter koop aan een familielid. De koper wil wat van de prijs af. Die begon op
een onderdeel af te dingen. De verkoper gaf niet meteen toe. Toen gebeurde er wat vreemds: de
gezondheid van de verkoper herstelde en hij wilde de zaak toch wel houden. Toen zei de
beoogde koper (die spijt heeft dat hij zo heeft willen onderhandelen, want anders was de koop
er al door geweest) dat er al een koopovereenkomst was gesloten (door de vergaande
onderhandelingen) en beroept zich op art. 7:4 BW. Wat zei de HR: de werking van 7:4 BW is
beperkt. Het geldt alleen als partijen zich niet om de prijs hebben bekommerd. Het geldt niet als
de partijen in onderhandelingen zijn en nog niet een compromis hebben gesloten. Dus de
verkoper mocht zijn zaak houden. In deze problematiek gaat het ook om enige bepaalbaarheid;
hoe ver is men er al uit over de prijs?
RB UTRECHT 23 SEPTEMBER 2009, LJN BJ8421: ging om een melkquotum. Deze werd
eerst geleased (zodat ze het niet kwijtraakten) en later zouden ze het kopen. Partijen waren dus
in onderhandeling over de koop van een melkquotum. Maar wel duidelijk was dat de koop op
den duur plaats zou vinden, daarom was er ook gekozen voor lease. Partijen hadden zich
gewoon nog niet bekommerd om de prijs: in dit geval ging art. 7:4 BW dus wel op.
3
, Verbintenisrechtelijke verhouding van de koopovereenkomst, 7:3 BW.
Uit de koop vloeien verbintenisrechtelijke verhoudingen voort. Verbintenis is een werking
tussen partijen en niet tegenover derden. Relatief recht dus. Maar soms is het wel handig dat de
koopverhouding ook werkt tegenover derden. Dit is wel een heel glad ijs (art. 7:3 BW).
Wanneer zie je het probleem? Bijv. bij dubbele verkoop. De verkoper verkoopt dezelfde zaak aan
twee verschillende kopers. Dan heeft de koper die achter het net vist wel een vordering uit
wanprestatie, maar daar heeft hij niet zoveel aan…
Is er dan nog een andere oplossing? Je kunt dus als derde machteloos staan als er binnen
de verbintenis een moeilijkheid is ontstaan met betrekking tot de overdracht. Ja er is een
oplossing: de inschrijving van de koop in de openbare registers. Dit is een gigantische doorbraak
in het goederenrecht. Wat valt er allemaal onder? Aannemingskoop, schenking en de algemene
koop. Er zijn echter nog wel vragen over het verdere toepassingsgebied.
Wat zijn de gevolgen? Lid 3: koper is tegen sommige rechtshandelingen beschermd. Dit
is een gigantische bescherming van de koper. De bescherming is een half jaar (lid 4) en daarna
mag niet je niet opnieuw de koop inschrijven (lid 5).
Het is zo dat er dus een gigantische bescherming is voor de koper, maar de bescherming
is wel limitatief. Dat leidt tot problemen. Stel: je hebt een koper en een verkoper t.a.v. een zaak.
Er wordt derdenbeslag gelegd op de koopprijs (staat niet bij de beschermingen van lid 3). Geldt
er dan geen bescherming? Jawel, er is een wetswijziging per 1 januari 2016: de koper kan
bevrijdend verkopen aan de notaris. Er is dus een doorbreking van een goederenrechtelijke
bescherming. Dit is wel maar een bepaalde benadering en het is de vraag hoe ver je daarmee kan
gaan. Maar door de wetswijziging wordt de optie dus uitgebreid. Zie ook:
ECLI:NL:HR:2013:BZ9959 r.o. 3.2.5. en HR 8 oktober 2010 LJN BN1252 NJ 2012,211 (niet
verplicht).
Er zijn meerdere bezwaren, zoals bij faillissement van de verkoper. Een ander bezwaar:
de wetgever maakt geen keuze voor het karakter van de regeling. Het zweeft een beetje in tussen
verbintenisrechtelijke werking en goederenrechtelijke werking. En een ander nadeel: het geldt
voor alle kopers en niet alleen voor de kwetsbare.
Koopovereenkomst: Verplichtingen van de verkoper, art. 7:19, 7:15-16 en 7:19 BW
Hij moet de zaak overdragen en ook de toebehoren overdragen (lossen onderdelen of
garantsbewijs). Het is een resultaatsverbintenis: de koper moet eigenaar worden.
Vraag: er is een verkoper en een koper. De verkoper moet zorgen dat de koper eigenaar
wordt. Stel nu: de koper eigenaar kan worden door zich te beroepen op een beschermende
bepalingen, bijv. art. 3:86 BW. Kun je dan zeggen: de verkoper heeft aan zijn verplichting
voldaan of kan je zeggen: het is aan de koper om zich al dan niet te beroepen op de
beschermende bepaling. Als de koper zich hierop niet wil beroepen – want het gaat ten koste
van iemand die erachter schuil gaat – kan de verkoper hem dan daarop aanspreken met dreiging
van wanprestatie? Met andere woorden: kan je de koper dwingen zich te beroepen op een
beschermende bepaling? De beschermende bepaling is er natuurlijk niet voor niets. De verkoper
zegt: kijk, je bent eigenaar volgens art. 3:86 BW. Ik heb precies gedaan waartoe ik verplicht was.
Of gaat dit te ver? Nee, de koper mag hiertoe worden verplicht met dreiging van wanprestatie.
Art. 7:15: overdracht eigendom
Verplichting verkoper tot het overdragen van de eigendom
Het gaat dan om de onbelaste eigendom: ‘vrij van alle bijzondere lasten en beperkingen’. Dit
klinkt heel makkelijk, maar er zijn op dit gebied nog al wat haken en ogen. Als je kijkt naar art.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller carlies. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now