Dit document is een samenvatting van de lessen (H2-H12) van prof. Langouche, Elia en Vanhorebeek, aangevuld met nota's en info uit het handboek van F. Schuit (Metabolisme en voeding).
= het collectief van chemische reacties in een levend organisme, dat als doel heeft om dat organisme
gezond te houden
1. Metabolisme kankercellen
= gereduceerd collectief v chemische reacties: niet meer als doel organisme gezond te
houden, maar kankercellen beter doen groeien
2. Dynamiek en flexibiliteit van lichaamsmetabolisme
• Samenwerking tussen organen/weefsels
• Belangrijk actieterrein voor hormonen
Vb.: metabole regeling door schildklierhormoon
3. Lichaamsmetabolisme is ingewikkeld
Zeer veel genen coderen voor metabool relevante proteïnen!!
Hoe begrijpelijker maken om aan te leren?
• Niveau 1: indelen in metabole paden
(anabool/katabool/gemengd?; enzymen, metabolieten)
• Niveau 2: begrijpen v metabole fluxcontrole
• Niveau 3: integratie v metabole paden tot een geheel
(gevoede en gevaste toestand; intense arbeid)
• Niveau 4: wat is de relevantie voor menselijke ziekte?
(stofwisselingsziekten; chronische metabole ziekte)
4. Drie globale doelstellingen v metabolisme
Productie van:
• ATP
Chemische energie: universeel gebruikt om energie vragende processen mogelijk te
maken
2 energierijke fosfaatgroepen (gebonden aan binnenste fosfaat)
Geleverd door katabolisme – nodig voor anabolisme
, • NADPH
Reducerend vermogen in de vorm van een energierijk elektronenpaar: nodig om
complexe moleculen op te bouwen uit kleine moleculaire eenheden
Geleverd door katabolisme – nodig voor anabolisme
• Bouwstenen
Nodig om complexe moleculen op te bouwen uit kleine modulaire onderdelen
Kost ATP en NADPH
Nodig voor anabolisme
5. Onderscheid tussen metabole wegen en metabole flux
• Metabole weg
= logische volgorde v chemische reacties,
met beschrijving v metabolieten die chemisch veranderen,
enzymen die de reacties katalyseren,
reactiemechanismen
(“auto rijdt v stad naar stad”)
• Metabole flux
= aantal metabolieten dat op 1 punt vd weg per tijdseenheid passeert
(“aantal auto’s dat voorbijrijdt per seconde)
Meestal geregeld door instroom, meest kritische parameter is
beschikbaarheid/activiteit v bepaalde enzymen
Vaak bij de eerste stap gecontroleerd door flux controlerende enzymen
6. Katabolisme
• Katabole wegen
Afbraak v complexe biomoleculen
Doel: energie uit halen (meestal ATP)
• Katabolisme verandert metabole “brandstof” in nuttige energie
Vb.: zetmeel (glucosepolymeer), vet (3 vetzuren + glycerol)
Stochiometrie van volledige verbranding:
Glucose + 6O 6 CO + 6 H O
2 2 2
30 ADP 30 ATP
Palmitaat + 23 O 16 CO + 16 H O
2 2 2
106 ADP 106 ATP
, • Fundamentele verschillen tussen verbranding van metabole/fossiele brandstof:
Glucose + 6O --> 6 CO + 6 H O
2 2 2
1 reactie vs. opdelen vh oxidatieproces in vele deelprocessen
Hoge activeringsenergie vs. katalyse (verlagen v activerinsenergie)
Alle energie: warmte vs. opvangen v potentiële energie in “nuttige dragers”
7. Adenineribonucleotiden als dragers van “nuttige groepen”
Energietransfer: ATP
Elektronentransfer: NADH en FADH2
Acyltransfer: acyl-CoA
, • ATP ontstaat op 2 manieren
Fosforylering op substraatniveau Oxydatieve fosforylering
Gemiddeld 10% vd flux Gemiddeld 90% vd flux
Transfer v chemische energierijke fosfaat v Koppeling ADP met anorganisch fosfaat (Pi)
metaboliet X-P naar ADP
Overal in de cel (cytoplasma) Mitochondriaal binnenste membraan
Vb. in spiervezels (ATP buffering): transfer v Werking:
creatinefosfaat in ACP; gebeurt intensief bij Verbranding v brandstof levert energierijke
arbeid en kan ook in omgekeerde richting elektronen (NADH, FADH2)
bij rust Redoxreacties in complexen I, III en IV
brengen elektronen naar O2 met vorming v
H2O
Energie die vrijkomt levert een
protonengradiënt over de mitochondriale
binnenste membraan
Complex V benut energie v deze
protonengradiënt om ATP te maken
• Mechanisme transfer vd energierijke fosfaatgroep
Punten v overeenkomst in deelreacties: bewegen v ladingen + mate v entropie vd
moleculaire elektronenwolk (resonantie)
• Zeer intense moleculaire kringloop
Flux in 1 menselijk lichaam:
ATP verbruik = ATP synthese = +- 100 mol/dag = 50 kg/dag
Totale (ATP+ADP) voorraad in lichaam is maar 0,1 kg
Gevolg: per gemiddeld ATP molecule zijn er +-500 cycli nodig van afbraak tot ADP en
heropbouw tot ATP (= 1 cyclus/3 min.)
(sterke verschillen tussen weefsels en sterke regeling binnen 1 weefsel)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frls. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.92. You're not tied to anything after your purchase.
