Summary
Samenvatting Gedragsbiologie
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van alle hoofdstukken van gedragsbiologie.
[Show more]
Seller
Follow
schaepkenslieke
Content preview
Hoofdstuk 1: Inleiding in de gedragsbiologieSituering
Meer dan één wetenschappelijk perspectief om werkelijkheid te benaderen, waar te nemen en te interpreteren
Één mogelijke visie = de gedragsbiologie
Gedrag in belangrijke mate bepaald door biologische factoren (processen die zich afspelen in het menselijk lichaam)
-Zenuwstelsel (met als centrum de hersenen) vervult hierin een centrale rol
-Hormonen (maken ieder mens uniek)
• Momenteel lijkt erop dat we naar een volledig genetisch identificeerbaar mens toegaan
Evolutionaire biologie: verklaart onw van alle levensvormen vanuit één criterium → reproductief succes
*Evolutionaire basis van gedrag
Prenatale factoren = factoren die de foetus in de baarmoeder beïnvloeden
→ Kunnen een belangrijke oorzaak zijn van diverse geboorteafwijkingen
Voor het bestuderen van deze thema’s – starten met enkele belangrijke inleidende begrippen:
Het biopsychosociaal model
Breed kijken voor een goede verklaring van gedrag/verschillende brillen voor een genuanceerd beeld
• 3 invalshoeken om menselijk gedrag te begrijpen
Biologische oorzaken/factoren (menselijk gedrag):
-Hersenen: stoornissen kunnen optreden door beschadigingen of afwijkingen in de hersenen
-Neurotransmitters: werking informatieoverdracht tussen de zenuwcellen/neuronen
→ Andere stoffen nodig om die neurotransmitters te activeren of juist afremmen
Doen deze stoffen hun werk niet goed? Overdracht verloopt te snel of juist te traag
-Hormonen: verstoringen in de hormoonproductie kunnen tot gedragsafwijkingen leiden
-Erfelijkheid: diverse eigenschappen (mede) erfelijk bepaald en verschillende syndromen met erfelijke basis
-Prenatale factoren: gedrag van de moeder tijdens zwangerschap kan bepaalde afwijkingen bij het kind veroorzaken
-Evolutionaire factoren (evolutionaire basis van menselijk gedrag)
!! Gedragsbiologie: onderzoekt biologische factoren van het bio-psychosociaal model
-Wetenschap in evolutie
-Vaak zijn er meerdere biologische verklaringen mogelijk voor gedrag
-Biologische verklaring vult andere verklaringen aan
Omgevingsoorzaken/-factoren (menselijk gedrag):
-Gezinssituatie
-Opvoeding
-Sociale omgeving: wanneer individu opgroeit -> bestaat het steeds uit meer personen en groepen
,! Jongeren in de puberteit zijn gemakkelijk te beïnvloeden door hun sociale omgeving – meer bepaald: de eigen
leeftijds(vrienden)groep
-Cultuur: de oordelen, opvattingen en gedragingen in de groep gelden waarvan iemand deel uitmaakt zijn ->
grotendeels ontleend aan de maatschappij en/of cultuur waar men deelt van uitmaakt
Psychologische oorzaken/factoren (menselijk gedrag):
-Ervaring
-Leerprocessen = manier waarop mensen ervaringen beoordelen en verwerken
→ Deze factoren zijn van invloed op wijze waarop personen tegen zichzelf en anderen aankijken en hoe ze met
anderen omgaan
-Temperament
-Karakter
-Zelfbeeld
-Intelligentie
= Bio-psycho-sociaal model
De gedragsbiologie onderzoekt de biologische factoren van het biopsychosociaal model
Geen twijfel: zowel biologische, cognitieve als sociaal-culturele invloeden spelen rol bij het menselijk functioneren
Wel: discussie over het relatieve belang van deze factoren
Onderzoekers hebben neiging om impact van eigen invalshoek extra in de verf te zetten
! Volledig begrip probleem/situatie veronderstelt altijd combinatie van de verschillende invalshoeken = dus
biopsychosociaal model van het menselijk functioneren
Belang voor begrijpen maar OOK voor behandeling
50% verschillen tussen mensen -> genetische factoren – andere helft -> psychologische of een sociale oorzaak
Nature-nurture debat
Opvoeding (nurture) – biologische kenmerken (nature): mate van invloed op onw kind?
Debat: proberen te achterhalen hoeveel van de verschillen tussen mensen door nature/nurture bepaald worden
• Worden verschillende standpunten ingenomen:
1) Nature standpunt (aangeboren): erfelijk/biologisch/aangeboren bepaalde kenmerken → rol opvoeder/begeleider
tot minimum beperkt
-Genen en Erfelijke Factoren
-Fysiek uiterlijk
-Persoonlijkheidskenmerken
2) Nurture standpunt (omgeving): als onbeschreven blad ter wereld - omgeving en opvoeding → rol opvoeder van
cruciaal belang
-Omgevingsvariabelen
-Ervaringen uit de kindertijd
-Hoe we zijn opgevoed
-Sociale relaties
-Omringende cultuur
Discussie: al decennia en zal wel altijd blijven duren – moeilijk wetenschappelijk precies vast te stellen in welke mate
beide factoren rol spelen
• Vaak tussenstandpunt: beide invloeden spelen tegelijk een rol
,3) Het interactionistisch standpunt
= De interactie tussen nature en nurture – individu wordt niet passief door eigen aard en omgeving ingevuld, maar is
een actieve speler in dit proces
Menselijk gedrag wordt verklaard door: aanleg, omg en interactie tss aangeboren en omgevingsfactoren
Onw van iemand: genetische- en omgevingskenmerken + OOK manier waarop individu daar op eigen manier mee
omgaat → mensen scheppen door eigen aard en karakter voor een gedeelte ook hun eigen omgeving + bepalen ze
ook hun eigen ervaringen
DUS: ervaringen gedeeltelijk zelf bepaald, alsmede door omgeving waarin iemand verkeert = interactie tussen nature
en nurture
Interactie tussen biologische factoren (genen) en omgevingsfactoren zijn in verschillende studies aangetoond
(milieu)
Homeostase
Menselijk lichaam streeft steeds naar homeostase
Homeostase = een lichamelijke evenwichtstoestand die individuen in stand houden/is het proces dat erop gericht is
om het evenwicht in het menselijk lichaam te behouden (vgl thermostaat)
Doel: het intern milieu van het lichaam constant houden = levensbelangrijk
Lichaam gebruikt hiervoor feedbackmechanismen: menselijk lichaam verwerkt dus interne en externe prikkels en
reageert d.m.v. terugkoppelingsmechanismen
→ Terugkoppeling of feedback = een proces waarbij de uitkomst (de output) van een proces wordt teruggevoerd (er
wordt dus feedback gegeven aan de invoer/de input)
-Positieve terugkoppeling: proces positief beïnvloedt (= versterkend) → output zorgt er dus voor dat input nog meer
van hetzelfde zal doen
-Negatieve terugkoppeling: proces negatief beïnvloedt (=afgeremd) → de reactie is tegenovergesteld
*Homeostase maakt gebruik van negatieve feedbackmechanismen
Homeostatisch regelsysteem → verloopt op 3 niveaus:
1. Het niveau van sensor/detector: registreert veranderingen in het inwendig milieu + stuurt deze informatie
door naar het controlecentrum
2. Het niveau van controlecentrum met setpoints:
-Controlecentrum ontvangt en verwerkt deze informatie
-Setpoints = bepaalde grenswaarden waarbinnen inwendig milieu stabiel wordt gehouden
→ Controlecentrum meet informatie af aan setpoints en beoordeelt -> vertelt dan aan effector wat deze
dient te doen
3. Het niveau van effector: reageert op deze informatie en zorgt voor de nodige aanpassingen
*Effectoren = spieren of klieren
, DUS: Door het vermogen tot homeostase slaagt het menselijk lichaam erin om het interne milieu min of meer
constant te houden = levensnoodzakelijk mechanisme
→ Het zenuwstelsel en hormonaal stelsel spelen een belangrijke rol bij deze homeostase
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller schaepkenslieke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now