VWO 2023/2024 Historische context Steden en burgers in de Lage Landen samenvatting Geschiedenis
12 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
ALLE HISTORISCHE CONTEXTEN VOOR €5 OP MIJN ACCOUNT met vragen! Scheelt enorm veel tijd en ik leer er stukken beter door. Veel Succes!
Kies ook de voordeelbundel waar je ook nog alle hoofdstukken van Economie erbij krijgt, zodat het examen niet meer fout kan gaan.
Geschiedenis Hoofdstuk 1 Steden en Burgers in de Lage Landen (1050-1700)
1.1 De opkomst van een stedelijke burgerij (1050-1302)
Het huidige Nederland en België werd op feodale wijze bestuurd met als hoogste leenman (netwerk
van leenmannen) de keizer van het Heilige Roomse Rijk. De leenheer gaf land aan de leenmannen in
ruil voor politieke of militaire steun. De bewoners van het rijk hadden vooral te maken met de lokale
leenmannen, waarbij hij voor bescherming zorgde in ruil voor diensten. Nederland was nauwelijks
verstedelijkt, dunbevolkt en nauwelijks geschikt voor landbouw. De gebieden waren zelfvoorzienend,
gebaseerd op ruilhandel of wederzijdse diensten.
Vanaf de 11 eeuw:- er kwam meer land voor akkers, bossen werden gekapt en moerassen verdwenen
- Het drieslagstelsel werd ingevoerd. Jaar 1 zomergranen, 2 wintergranen, 3 braak voor bodemherstel
- Er kwamen nieuwe landbouwtechnieken zoals de ploeg en paarden ipv ossen.
Door deze hogere productie kwam bevolkingsgroei, waardoor mensen zich gingen specialiseren
omdat het niet nodig was om op het land te werken. De mensen die specialiseerden leverden
goederen of diensten in ruil voor voedsel waardoor de handel opbloeide. Hierdoor ontstond ten
eerste een toename in de verstedelijking, omdat de handel zich concentreerde op plekken. Mensen
gingen hier wonen en zo ontstonden er nieuwe steden of bloeide oude op. Ten tweede kwam er
behoefte aan geld waardoor een monetaire economie ontstond. Er kwam een agrarische-urbane
samenleving.
Door de opkomst van steden probeerden stedelingen hun stadsrechten te krijgen, waardoor ze apart
en zo goed als zelfstandig waren. Er was zelfbestuur, ze mochten hun eigen rechtspraak regelen en
een eigen stadsmuur bouwen. In ruil voor stadsrechten kregen de vorsten belastingen en militaire
steun. Ook hadden steden het recht om zelf markten te organiseren. De lokale vorst zorgde voor
veiligheid van handelaren. Boeren gingen hun overschotten daar verkopen en handelaren handelde.
De grote steden kregen hierdoor een marktfunctie voor het verzorgingsgebied
De inwoners werden poorters genoemd en vormden de burgerij. De poorters hadden voorrechten,
zoals het recht om ambacht uit te oefenen, door stadsgenoten berecht te worden en in aanmerking
te komen voor bestuursfuncties. Om tot de burgerij te komen moest betaald worden. Doordat de
verstedelijking op gang kwam, kwamen er mensen van het platteland die kapitaal en kennis hadden,
waardoor steden zich bleven ontwikkelen en specialiseren.
Vanaf de 11e eeuw ontwikkelde Vlaanderen zich tot een van de meest verstedelijkte gebieden van
Europa, het hoorde toen bij het Frans Rijk. Atrecht (nu FR) was tot 1300 het economisch zwaartepunt.
Het werd eind 11e eeuw de hoofdstad van een bisdom. Door de aanwezigheid van een bisschop en
zijn hofhouding was er veel werkgelegenheid, grotere vraag naar luxeproducten en kwamen er grote
bouwprojecten (kerken). De lakenhandel was de motor van Vlaanderen
Door de handel kwamen sociale verschillen, want kooplieden kregen meer geld en daardoor meer
macht. Rijke kooplieden verdeelde de door de opkomst van steden ontstaande functies aan elkaar. Er
kwam een nieuwe sociale klasse, de patriciërs. Zij leenden de vorst geld waardoor een schuld
ontstond. Doordat de patriciërs meer gingen betalen werd de macht van de vorst steeds minder. Er
ontstonden gilden om de belangen van beroepsgenoten te behartigen. Ook kooplieden deden dit om
hun positie te versterken. Zij hadden veel invloed op ambachtslieden. Dit zorgde voor frustratie bij
hen, omdat zij klaagde over machtsmisbruik en corruptie door de patriciërs. Er kwam in Vlaanderen
een opstand van de ambachtslieden na steeds hogere belastingen. De ambachtslieden en boeren
bewapenden zich en versloegen de Fransen in de Guldensporenslag (1302). Hierdoor was nog geen
definitief einde aan de macht van de patriciërs.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wj378986. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
