ALLE HISTORISCHE CONTEXTEN VOOR €5 OP MIJN ACCOUNT met vragen! Scheelt enorm veel tijd en ik leer er stukken beter door. Veel Succes!
Kies ook de voordeelbundel waar je ook nog alle hoofdstukken van Economie erbij krijgt, zodat het examen niet meer fout kan gaan.
Hoofstuk 2 Verlichting (1650-1900)
2.1 De Verlichting (1650-1900)
In de 16e en 17e eeuw keken geleerden niet meer met de bijbel maar zelfstandig naar de wereld. Deze
vernieuwing leidde tot de wetenschappelijke revolutie (rond 1600). Dit hing samen met:
- Door ontdekkingsreizen werd een nieuwe wereld ontdekt, het Bijbelse wereldbeeld klopte niet. Er
, werd gezocht naar verklaringen voor deze ontdekkingen
- Er was een vernieuwde interesse in de Griekse en Romeinse cultuur door geleerden. Deze
, geleerdencultuur wordt het humanisme genoemd. Oude teksten werden anders geïnterpreteerd.
- Er kwam discussie over of je het best kennis kon vergaren met rationalisme (logisch nadenken) of
, met empirisme (uitgaan van zintuiglijke waarnemingen)
- Wetenschap werd toegepast op ambachtelijke kennis, waardoor nieuwe onderzoeksinstrumenten
, kwamen
Mensen vonden dat deze veranderingen ook op de samenleving moesten worden toegepast en dat
betekende het begin van de Verlichting (rond 1650). Er kwamen discussies voer de positie van
godsdienst in de samenleving. Door nieuwe ontdekkingen gedaan werden kwam de kerk onder druk
te staan, want de wereld bleek meer natuurkundig te zijn en minder afhankelijk van god. Na veel
debat zagen verlichte denkers steeds meer dat geloof persoonlijk was en niet iets wat een vorst kan
opleggen. Volgens hen was ook iedereen gelijk
De verlichte filosofen hadden een vooruitgangsgedachte wat leidde tot ideeën over opvoeding en
onderwijs. Onderwijs verspreidde kennis en bood weerstand tegen misvattingen en moest op jonge
leeftijd beginnen. Wel dachten sommige dat niet alles met rede op te lossen was.
Locke en Rousseau dachten na over hoe de burgers te beschermen tegen machtsmisbruik van de
staat, daarbij gingen ze uit van het natuurrecht (iedereen heeft bepaalde rechten, zoals leven en
bezit). De macht lag bij het volk, maar er was sprake van een sociaal contract. Volgens Locke moest
de vorst zich aan wetten houden en de onderdanen beschermen en geen misbruik maken van zijn
macht. Wanneer de vorst zich hier niet aan hield mocht hij worden afgezet.
Volgens Rousseau was er sprake van algemene wil. De wetten moesten zijn wat alle burgers wilden,
dus geen zelfstandig bestuur, maar de burgers beslissen (directe democratie). Volgens hem zou dit
goud zijn voor armen en slaven.
Volgens Montesquieu was er een scheiding der machten nodig. Een wetgevende, uitvoerende en
rechtsprekende macht. Adam Smith was ook te grote staatsinvloed, maar dan economisch.
Door de Verlichting werd er steeds meer kennis verspreid, waardoor een publieke opinie ontstond.
Dit kon zich tegen de autoriteit keren, daardoor werd het verspreiden van bepaalde kennis soms
verboden.
De periode van de Verlichting viel samen die van het absolutisme. Door centralisatie probeerden
vorsten hun macht te behouden en zij rechtvaardigden hun macht met de droit divin (God had hen
aangesteld). In sommige landen waren er vorsten die verlichte ideeën hanteerde in combinatie met
het absolutisme (verlicht absolutisme). Deze vorsten dachten zij het best een land konden besturen
met hun verlichte idealen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wj378986. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
