Summary
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
- Course
- Institution
Overzichtelijke samenvatting van het vak Ontwikkelingspsychologie aan Thomas More
[Show more]
Seller
Follow
defizemadelief
Content preview
1Ontwikkelingspsychologie
H1: Een inleiding in de ontwikkeling van het kind
1.1 Een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
➢ synoniem = levenslooppsychologie
➢ ontwikkeling = genese, ontvouwen → lichamelijke groei en veranderingen in de psyche van
individuele personen die worden beïnvloed door de ontwikkeling van de samenleving
➢ ontwikkeling = groei, toename, stabiliteit, voortgang & teruggang, afbraak, aftakeling
➢ ontwikkeling =
• continu proces in de tijd
• niet omkeerbaar
• globaal naar gedifferentieerd
➢ groei, rijping, leren
Reikwijdte van het vakgebied
Thematische gebieden
➢ fysieke ontwikkeling
• studie naar de invloed van het lichaam op het gedrag
• vb. effecten van het seksuele rijpingsproces tijdens de adolescentie op het gedrag
➢ cognitieve ontwikkeling
• studie naar de invloed van groei en verandering in intellectuele vermogens op het
gedrag
• vb. invloed van veranderingen in intellectuele vermogens op gedrag
➢ sociaal-emotionele ontwikkeling
• studie naar interacties van mensen en hoe hun sociale relaties in de loop van hun
leven groeien, veranderen en stabiel blijven
• vb. evolutie van vriendschappen in de kindertijd
➢ persoonlijkheidsontwikkeling
• studie naar stabiliteit en veranderingen in eigenschappen die personen van elkaar
onderscheiden
• vb. bezit een mens gedurende zijn leven stabiele karaktereigenschappen?
Leeftijdsgroepen en individuele verschillen
➢ prenatale periode (conceptie – geboorte)
➢ babytijd (0 – 1 jaar)
➢ peutertijd (1 – 3 jaar)
➢ kleutertijd (3 – 6 jaar)
➢ lagere schooltijd (6 -12 jaar)
➢ adolescentie (12 – 20 jaar)
➢ volwassenheid (20 – 60 jaar)
➢ oudere volwassenheid of ouderdom (> 60 jaar)
, 2
➢ sociale constructies = idee over de realiteit dat breed geaccepteerd is maar afhangt van de
maatschappij en de cultuur
➢ soms duidelijke grenzen, soms artificieel
• vb. babytijd en de overgang van schooltijd naar adolescentie zijn niet zo duidelijk
begrensd
➢ grote individuele verschillen
➢ het zijn gemiddelden!
➢ ontwikkelingspsychologie:
• algemene veranderingen en gedragsreorganisaties die iedereen doormaakt
• ontwikkeling als een normatief gegeven
➢ individuele ontwikkeling:
• individuele variatie rond het normatieve verloop van de ontwikkeling
• variatie wordt groter naarmate kinderen ouder worden
▪ grotere impact omgevingsinvloeden
▪ verruiming sociaal netwerk
▪ normatieve gebeurtenissen
▪ cohorten
Invloeden op de ontwikkeling: ontwikkelen in een sociale wereld
➢ cohort = een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren
➢ leden van hetzelfde cohort delen aantal omgevingsfactoren (vb. economische toestand,
epidemieën, oorlogen, …)
➢ normatieve gebeurtenissen = gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een
groep op dezelfde manier voltrekken
➢ soorten invloeden op de ontwikkeling:
• normatieve historisch bepaalde invloeden (= cohorteffecten)
▪ vb. corona, 9/11, atoombom, rampen
• leeftijdsgebonden invloeden
▪ biologische en omgevingsinvloeden gelijk voor mensen in bepaalde
leeftijdsgroepen, ongeacht wanneer of waar ze opgroeien
▪ vb. menopauze, start schoolcarrière
• normatieve sociaal-cultureel bepaalde invloeden
▪ vb. etnische afkomst, sociale klasse, subcultuur
• niet-normatieve gebeurtenissen
▪ atypische gebeurtenissen op een tijdstip dat dit de meeste anderen uit die
groep niet overkomt
▪ vb. studeren met achtergrond (zeer) lage sociaal economische status
, 3
1.2 Kinderen: verleden, heden, toekomst
Vraagstukken bij thema’s van de ontwikkelingspsychologie
1. Continue vs discontinue verandering
➢ continue verandering = geleidelijke kwantitatieve ontwikkeling, waarbij prestaties op een
bepaald niveau voortvloeien uit de prestaties op de vorige niveaus
• vaardigheden of kenmerken veranderen niet in aard, maar in omvang
• onderliggende processen blijven gehele levensduur gelijk
• vb. lengtegroei, toename hersencapaciteit
➢ discontinue verandering = ontwikkeling die in aparte stappen of stadia plaatsvindt, en
waarbij elk stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia
• kwalitatieve verandering
• veranderd qua inhoud en hoedanigheid
• vb. cognitieve ontwikkeling
➢ samen → sommige ontwikkelingsaspecten meer continu, andere meer discontinu
2. Kritieke en gevoelige perioden: de invloed van de omgeving
➢ kritieke periode = specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de
grootste, en zelfs onomkeerbare, gevolgen heeft
• door aan- of afwezigheid van bepaalde omgevingsfactoren
• vb. prenataal → medicatiegebruik moeder, hechting in eerste levensjaren
➢ plasticiteit = mate waarin een ontwikkeld gedrag of fysieke structuur kan worden gewijzigd
• vooral op gebied van cognitieve, sociaal-emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling
• vb. plasticiteit hersenen, adoptie
➢ gevoelige periode = periode, meestal vroeg in het leven, waarin mensen extra gevoelig zijn
voor bepaalde omgevingsinvloeden en sterk ontvankelijk zijn voor het leren van specifieke
vaardigheden
• bepaalde vermogens komen optimaal naar voor
• kinderen gevoelig voor omgevingsinvloeden
• aan- of afwezigheid van bepaalde omgevingsfactoren hoeft niet tot onomkeerbare
gevolgen te leiden
➢ het concept van gevoelige perioden onderkent de plasticiteit van mensen in ontwikkeling
3. Levensloopmodel vs focus op specifieke perioden
➢ vroeger vooral focus op babytijd en adolescentie
➢ nu hele periode van conceptie tot en met volwassenheid van belang
➢ in elk levensstadium is er sprake van groei en verandering
, 4
4. De relatieve invloed van nature en nurture op de ontwikkeling
➢ nature = genetisch bepaalde eigenschappen, vermogens en capaciteiten
• maturatie = geleidelijke ontvouwing van voorbestemde genetische informatie
• biologisch georiënteerde theorieën
• endogeen
• vb. oogkleur
➢ nurture = omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen
• omgevingstheorieën
• exogeen
• aard van deze omgevingsinvloeden
▪ biologisch: vb. invloed van drank- en druggebruik van een zwangere vrouw
op haar ongeboren kind
▪ sociaal: vb. manier waarop ouders hun kind opvoeden, de invloed van
leeftijdsgenoten op een adolescent
▪ maatschappelijke invloeden: vb. sociaal-economische omstandigheden (SES)
➢ interactionisme = genen en omgeving spelen een rol bij het tot stand komen van
eigenschappen en mogelijkheden
• complexe interactie tussen genetische en omgevingsfactoren
▪ vb. alcoholconsumptie, huilbaby
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller defizemadelief. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now