Samenvatting Organisatie en Management: een praktijkgerichte benadering.
21 views 1 purchase
Course
Organisatiekunde
Institution
Haagse Hogeschool (HHS)
Book
Handboek Organisatie en Management. Een praktijkgerichte benadering
Minor Management & Bedrijfskunde. Samenvatting Organisatie en Management: een praktijk gerichte benadering. Volgende hoofdstukken worden beschreven: H1, H2, H4, H6, H7, H8 (8.1 en 8.2), H10
Hoofdstuk 2 Omgevingsinvloeden
2.1 Organisaties
Organisaties zijn een onderdeel van de maatschappij of samenleving. De samenleving kan worden
opgevat als de omgeving waarbinnen organisaties functioneren.
De omgeving van organisaties bestaat uit partijen of belanghebbenden, zoals afnemers,
leveranciers, concurrenten en vermogensverschaffers. Deze partijen oefenen ieder op zich invloed uit
op de organisaties doordat ze producten of diensten afnemen dan wel leveren, en stellen
randvoorwaarden waaraan deze producten of diensten moeten voldoen. Organisaties kunnen ook
zelf invloed uitoefenen op deze partijen doormiddel van reclame uitingen, informatie verstrekken,
geven van voorlichting, aanbieden van producten en diensten of door rechtstreeks contact.
Daarnaast staat de organisatie bloot aan omgevingsinvloeden die weliswaar in mindere mate door
de organisatie zelf te beïnvloeden zijn, maar wel van groot belang zijn. De volgende
omgevingsfactoren zijn er:
Uit de omgevingsinvloeden vloeien omstandigheden voort waarmee organisaties in sterke mate
rekening moeten houden. Het richten van de organisatie op de omgeving wordt aangeduid met het
begrip afstemming.
2.2 Partijen
Er wordt voornamelijk een directe invloed op organisaties uitgeoefend door partijen uit de
omgeving:
Afnemers: vormen een belangrijke partij aangezien zij vraag uitoefenen naar producten en
diensten, en de organisatie haar bestaansrecht ontleent aan het voorzien in deze behoeften. De
behoeften van de afnemers zijn sterk onderhevig aan veranderingen waarmee organisaties rekening
zullen moeten houden bij de samenstelling van het productassortiment en het aanbod van deze
producten. Indien een organisatie zich onvoldoende op de hoogste stelt van de veranderde
afnemersbehoeften is het mogelijk dat de bestaande producten uit de gratie van de afnemer raken
en dat de organisatie hierdoor klanten gaat verliezen.
Leveranciers: aan de leveranciers zullen organisaties eisen stellen met betrekking tot de kwaliteit,
het prijsniveau en de levertijd. De relatie met de leveranciers is de laatste jaren aan grote
veranderingen onderhevig. De internationale concurrentie is groter en de relatie met de leverancier
verdient meer aandacht. De klant wilt namelijk steeds minder voorraad aanhouden, daardoor moet
de leverancier just-in-time leveren.
Concurrentie: concurrenten bepalen min of meer de speelruimte die organisaties hebben op de
markt daar waar het gaat om het productaanbod, gehanteerde prijs en kwaliteitsniveau, keuze van
distributiekanalen, uitgaven aan R&D, reclame uitgaven etc. Het is van groot belang om concurrenten
te traceren en vervolgens te analyseren wat hun marktpositie is.
,Vermogensverschaffers: hiermee worden aandeelhouders, financiële instellingen en de overheid
bedoeld. Organisaties zullen een goede relatie moeten onderhouden. Organisaties zijn immers
aangewezen op financiële middelen om hun activiteiten te kunnen uitbreiden of in bestaande vorm
te kunnen blijven uitoefenen.
Werknemers: vormen het belangrijkste kapitaal van iedere organisatie en kunnen als kritische
succesfactor worden beschouwd. De werknemers zullen een steeds grotere rol spelen bij product- en
organisatie-innovaties en kwaliteitsverbeteringen. Zij zullen hun medezeggenschap aanwenden om
invloed uit te oefenen op de keuze van richting waarin de organisatie zich zal bewegen, de
maatschappelijke verantwoordelijkheid van de organisatie en het sociale beleid.
Belangenbehartigingsorganisaties: organisaties die de belangen van een bepaalde groep mensen
behartigen. Voorbeeld is organisatie van werknemers en werkgevers (FNV), MVO, GreenPeace.
Overheidsinstellingen: de uitvoering van overheidsbeleid geschiedt door overheidsinstellingen. Deze
beïnvloeden organisaties doordat ze moeten toezien op de naleving van regels die door de overheid
zijn uitgevaardigd.
Media: het aandachtsveld van de media is gericht op alles wat zich in de samenleving afspeelt en van
enige betekenis is voor individuen. Ontwikkelingen in de economie, politiek en het bedrijfsleven
worden op de voet gevolgd. Internationale communicatiesatellieten zorgen ervoor dat we direct
weten wat er aan de andere kant van de wereld gebeurd. De media kunnen een grote invloed
hebben op de publieke opinie. Dit heeft veel organisaties ertoe gebracht voorlichting of public
relations afdelingen op te zetten die de media kunnen informeren over hun activiteiten.
De mate waarin de hiervoor genoemde partijen invloed kunnen uitoefenen op organisaties is
afhankelijk van veel factoren. Van groot belang is hierbij de machtspositie die een dergelijke partij op
een bepaald moment heeft. Deze machtspositie kan betrekking hebben op het al dan niet financieel
ondersteunen van een organisatie (vermogensverschaffers), het stopzetten van leveranciers
(leveranciers), kopersstaking (klanten), een organisatie van de markt concurreren (concurrentie),
organisatie in een negatief daglicht zetten (media) of een staking (werknemers). Hieruit blijkt dat een
organisatie niet om de omgevingspartijen heen kan en zal moeten zorgdragen voor een optimale
relatie.
2.3 Omgevingsfactoren
De omgevingsfactoren beïnvloeden de organisatie indirect en zijn slechts in beperkte mate door de
organisatie te beïnvloeden. Deze factoren zijn echter van zeer groot belang voor het succes van
organisaties.
Milieufactoren: de economische groei heeft geleid tot sterke vervuiling van het milieu en uitputting
van natuurlijke hulpbronnen. Het Nationaal Milieubeleidsplan 4 (NMP4) is een beleidsnota van de
overheid en bevat de strategie voor het milieubeleid tot 2030. De hoofddoelstelling van het NMP is:
‘het in stand houden van het draagvermogen van het milieu ten behoeve van een duurzame
ontwikkeling’. Duurzame ontwikkeling is het voorzien in de behoeften van de huidige generatie
zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun
behoeften te voorzien. Welvaart kan worden gezien als graadmeter. De belangrijkste
milieuproblemen in het NMP4 en waarvoor nieuw beleid is geformuleerd, zijn:
- Verlies aan biodiversiteit;
, - Klimaatverandering;
- Overexploitatie van natuurlijke hulpbronnen;
- Bedreigingen van de gezondheid;
- Bedreigingen van de externe veiligheid;
- Aantasting van de leefomgeving.
Het NMP4 is er duidelijk over: ‘Het milieubeleid moet eraan bijdragen dat een gezond en veilig leven
mogelijk is, in een aantrekkelijke leefomgeving, temidden van een vitale natuur, zonder de mondiale
biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten.
Behalve nationale keuzen vergt een effectief milieubeleid een internationale aanpak. Het
harmoniseren van internationale milieunormen is in noodzakelijk. Politieke keuzen en veranderende
opvattingen in de samenleving over het milieuvraagstuk zijn van invloed op het gedrag van
organisaties.
Voor het daadwerkelijk kunnen dragen van deze verantwoordelijkheid zullen organisaties de
milieuproblematiek op een systematische wijze moeten integreren in hun bedrijfsvoering. Er wordt
in dit verband ook wel gesproken van milieuzorg. Hieronder wordt verstaan het verkrijgen van
inzicht in, en het verminderen van de beïnvloeding van het milieu door bedrijfsactiviteiten en de
communicatie hiervan met partijen uit de organisatieomgeving. De overheid streeft ernaar dat
milieuzorg in iedere organisatie een vanzelfsprekendheid wordt.
Het milieu wordt gezien als één van de meest strategische aandachtsvelden voor de komende jaren.
De milieu-uitdaging waarvoor elke organisatie staat, kent drie dimensies:
1. Het schoonmaken van de huidige activiteiten. De milieueffecten die zij veroorzaken, in kaart
brengen en vervolgens komen tot de invoering van milieuzorg.
2. Het benutten van nieuwe kansen. Werken aan een duurzame ontwikkeling.
3. Het werken aan een duurzame toekomst. Visie ontwikkelen.
Technologisch factoren: technologische ontwikkelingen zijn essentieel voor de concurrentiepositie
van ons bedrijfsleven. Dankzij technologische ontwikkelingen is er sprake van een continue
verbetering van productiemethoden en innovaties van goederen en diensten. Het gevolg hiervan is
dat de levensduur van bestaande producten steeds korter wordt. Grote technologische
veranderingen en doorbraken zullen zich met name voordoen op het gebied van biotechnologie en
informatietechnologie.
De biotechnologie heeft betrekking op levende organismen. Vanuit de biotechnologie worden
producten ontwikkeld voor de voedingsindustrie, farmaceutische industrie, landbouw, cosmetica en
wasmiddelenmarkt.
De informatietechnologie betreft de toepassing van micro-elektronica en heeft betrekking op de
opslag en bewerking van informatie. Voorbeelden zijn hardware, software, communicatienetwerken,
werkstations en intelligente chips. De ontwikkeling van informatietechnologie zullen de komende
jaren van grote invloed zijn op alle organisaties. De belangrijkste gevolgen hiervan:
- De wijze waarop werk wordt verricht zal fundamenteel veranderen: communicatienetwerken
worden in toenemende mate geïnstalleerd in organisaties en tussen organisaties en landen. Het
gevolg hiervan is dat de factoren afstand en tijd sterk kunnen worden gereduceerd. Snel toegang
krijgen tot informatie door het beschikbaar komen van elektronische databanken.
- Een integratie van functies: door uitbreiding van communicatienetwerken kan relevante informatie
in de gewenste vorm, op het juiste moment en op de juiste plaats beschikbaar worden gesteld. Er
kunnen drie vormen van integratie worden onderscheiden:
, 1. Binnen de organisatie: verschillende afdelingen kunnen met elkaar communiceren doordat
ze zijn aangesloten op een lokaal communicatienetwerk.
2. Tussen de organisatie: de afdelingen van verschillende organisaties zijn elektronisch met
elkaar verbonden.
3. Elektronische markten: er is sprake van een coördinatie tussen organisaties die
gekenmerkt wordt door een openmarktsituatie.
- Verandering in schaalvoordelen en besluitvorming: in organisaties is veel tijd gemoeid met het
afstemmen van alle activiteiten tussen medewerkers. Door de ontwikkelingen in de
informatietechnologie (communicatienetwerken in en tussen organisaties) zullen de
afstemmingskosten sterk dalen. Door de snelle verspreiding van informatie maakt het mogelijk om
sneller beslissingen te nemen. Voor de technologische ontwikkeling is het van groot belang dat
technici meer weten van marketing en bedrijfskunde en marketeers en bedrijfskundigen meer van
techniek.
Demografische factoren: is de omvang, groei en samenstelling van de bevolking. Deze factoren
bepalen in grote mate op welke markt organisaties zich richten en welke goederen en diensten ze
aanbieden.
De stijging van de Nederlandse bevolking wordt door verschillende factoren bepaald. De twee
belangrijkste factoren zijn een hoog aantal geboorten en een hoog migratiesaldo. De samenstelling
van de bevolking zal ook veranderen door toename van het aantal allochtonen. Behalve de omvang
van de bevolking zal ook de leeftijdsstructuur in de toekomst sterk veranderen. De
levensverwachting zal toenemen doordat meer mensen oud worden en oude mensen nog ouder
worden. Ondanks de verwachte stijging zal door de vergrijzing het aantal jaarlijkse overledenen in de
komende decennia sterk toenemen.
Als onder leeftijd voor senioren wordt 50 jaar gehanteerd. Rondom deze leeftijd doet zich een aantal
veranderingen voor. Kinderen gaan het huis uit, herziening en invulling van nieuwe activiteiten, er
ontstaat vrije tijd en de kans op gezondheidsklachten neemt toe. Ze stellen hoge eisen aan prijs,
kwaliteit en conform en zijn daarom een aantrekkelijke doelgroep. De verwachte vraag naar
specifieke seniorenproducten zal toenemen.
Economische factoren: bepalen in belangrijke mate het succes van organisaties. Ontwikkelingen ten
aanzien van de groei van het nationaal inkomen spelen hierbij een belangrijke rol. Groei van het
nationaal inkomen levert veelal voor particulieren een hoger inkomen op en heeft daarmee een
positief effect op de koopkracht. Voor organisaties die zich richten op de consumentenmarkt
betekent dit dat de afzetmogelijkheden toenemen. De inkomstenverdeling is een andere belangrijke
factor. Veranderingen in de inkomstenverdeling kunnen een belangrijke economische invloed op de
omvang van een bepaalde markt hebben.
Aangezien Nederland voor een groot gedeelte van zijn nationaal inkomen afhankelijk is van het
buitenland, spelen internationale economische ontwikkelingen ook een belangrijke rol. Het gaat
hier onder andere om:
- De economische groei in verschillende landen
- Valutaschommelingen
- Ontwikkeling van de rentestand
- Ontwikkeling van het buitenlandse loonpeil
Deze factoren kunnen van grote invloed zijn op de concurrentiepositie van Nederlandse
ondernemingen. Tussen nu en 2040 stromen er door vergrijzing en ontgroening meer Nederlanders
uit het arbeidsproces dan erbij komen. Daarnaast is er sprake van een kwalitatieve mismatch tussen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimherbrink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.18. You're not tied to anything after your purchase.
