Dit is een uitgebreide samenvatting van Portaal Hoofdstuk 8. Alles wordt heel duidelijk en met behulp van voorbeelden uitgelegd. Wanneer jezelf het boek Portaal niet hebt is dit alles wat je nodig hebt.
Hoofdstuk 8 Jeugdliteratuur
8.1 achtergrondkennis
8.1.1 Waarom boeken lezen?
Onderzoek heeft uitgewezen dat digitale teksten lezen heel anders verloopt dan het lezen van
papier. Digitaal gaat dat chaotischer, gefragmenteerde, minder geconcentreerd en een stuk
langzamer. Bovendien blijken er dan minder informatieopnames plaats te vinden.
8.1.2 Door de eeuwen heen
De Pruimeboom is een gedicht van Hieronymus van Alphen (174-1803) uit het bundeltje Kleine
gedichten voor kinderen.
Jantje zag een pruimen hangen,
O! als eieren zo groot.
’t Scheen dat Jantje wou gaan plukken,
Schoon zijn vader ’t hem verbood.
De bundel werd vooral gekocht door de gegoede burgerij omdat de rest er geen geld voor had. De
gedichten zijn nu bijna niet meer te pruimen zo braaf, maar ze worden wel beschouwd als een
keerpunt in de geschiedenis van het (Nederlandse) kinderboek. Dit kwam door de accenten die Van
Alphen legde en de nieuwe wegen die hij insloeg. Zijn bundeltjes waren namelijk de eerste die
specifiek voor kinderen waren bedoeld.
Tot 1700
De Nederlandse bevolking bestond tussen 1650 en 1815 uit ongeveer twee miljoen mensen en 30
procent van de kinderen overleed voor het vierde jaar. De kinderen werden gezien als volwassenen
in miniformaat.
In de middeleeuwen waren het enkel de kloosterlingen die lazen, en wel in het Latijn, ook de bijbel.
Middelnederlands was als geschreven taal taboe. Voor kinderen was er het abecedaria om het
alfabet te leren en ze schreven op de verre voorloper van lei e griffel: wastafeltjes.
Boeken en perkament waren peperduur en was alleen beschikbaar voor kloosterlingen en anderen
die daar het geld voor hadden.
Pas vanaf de dertiende eeuw werd lezen voor jonge burgers uit de betere stand vanzelfsprekend als
gevolg van de groei van de economie.
Vanaf het midden van de 15de eeuw komt dankzij de boekdrukkunst het boek binnen bereik van meer
mensen. Nu gingen de gezeten burgers het boek als statussymbool zien. Gelezen werd er niet veel
omdat de boeken in het latijn waren en de edellieden en burgers dit niet konden lezen.
De grote Rotterdammer Desiderius Erasmus (1466-1536) acht de klassiekers geschikt voor de
jongvolwassenen.
Het leesvoer is nog erg nuttig, stichtelijk en didactisch van aard. Zelfs d toch vaak vermakelijke fabels
en andere dierenverhalen eindigen met een vette moralistisch boodschap of met een echte
levenswijsheid. Zoals dat de machtige rijke de onmachtige en arme altijd goed moet bejegenen.
Na de val van antwerpen in 1585 ontstaan er ingrijpende sociale en politieke veranderingen. Het
noorden van Nederland is protestant, het zuiden katholiek; veel handel verschuift van zuid naar
noord. De nieuwe inzichten uit het humanisme en de reformatie werkendoor in de jeugdliteratuur
van de zeventiende eeuw.
Een van de pijlers van de reformatie is dat iedereen via de bijbel zelf rechtstreek het woord van god
tot zich moet kunnen nemen. Ze willen meer kinderen naar school en het onderwijs moet de eigen
leer verbreiden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pietjepiet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
