Summary
Samenvatting Sociaal Methodisch werken: Verdiepen en Verbreden 2
- Course
- Institution
Volledige samenvatting voor het examen SMW Verdiepen en Verbreden 2 in trajectschijf 2, semester 2.
[Show more]
Seller
Follownadialenaerts
Reviews received
Content preview
DE STRUCTURELE SYSTEEMBENADERING• Vertrekt uit de structuur van een systeem
• Salvador Minuchin → grondlegger
o ? Wat is een normaal gezin?
o ? Wat zijn voorkomende relatiepatronen?
o ? Wat zijn substructuren binnen het systeem en HOE functioneren ze?
Structurele gezinstherapie: Vooral werken met wat er gebeurt, het proces/verloop in plaats van met de
inhoud ‘wat er gezegd wordt’
→ Focust op de structuur/mechaniek (eerder dan de inhoud): de manier waarop mensen spreken, zich
organiseren, …
• Wat gebeurt er hier en nu?
• Hoe organiseren/positioneren/… ze zich?
Principe van circulariteit
• iedereen oefent invloed uit op anderen + wordt door de andere beïnvloed
Praten over oorzaak en gevolg, vervalt evenzeer in een lineair denkpatroon!
<-> circulariteit
• Wie het gedrag van een kind wil veranderen, moet de structuur van het gezin veranderen (bv. manier
waarop men gaat zitten, manier van opvoeden, …), want dat houdt het probleemgedrag van het kind
in stand.
→ dus werken met het ganse systeem, niet enkel werken met het kind.
• Problemen ontstaan als gezinnen zich niet kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden
, o (bv. wanneer een derde kind geboren wordt, met een beperking → hele gezin moet zich
herorganiseren) → die veranderingen zitten inherent in de ontwikkeling van een gezin
• Niet het individu veranderen maar de interactie veranderen!
Doelen van de structurele gezinstherapie / systeembenadering
• Een effectieve hiërarchische structuur creëren
• De ouders helpen een effectief oudersysteem te vormen
• De kinderen ondersteunen bij het vormen van een kindsysteem
• De onderlinge betrokkenheid vergroten als die te klein is
• Familieleden helpen zich van elkaar te differentiëren als de onderlinge betrokkenheid juist te groot is
→ Naarmate de structuur van de familie gezonder wordt, neemt het probleemgedrag af.
HOE verloopt de interactie in een systeem? = Axioma’s
Subsystemen
• Elk subsysteem heeft zijn eigen dynamiek
• Heeft eigen taak en functie
• Voor een goed functionerend familiesysteem moet het duidelijk zijn wie tot welk subsysteem behoort.
Ieder gezinssysteem is opgebouwd uit verschillende subsystemen:
• Subsysteem van het echtpaar
o Liefdespartners die samen zorg dragen voor elkaar en eventueel voor kinderen. Van deze
relatie leren kinderen hoe intieme relaties werken. Het echtpaar (ouders) dienen hun
onderlinge relatie te beschermen door heldere grenzen aan te geven naar de kinderen.
• Ouderlijk subsysteem
o De (gezamelijke) opvoeder(s). Uit omgang met opvoeders leren kinderen zich te verhouden
tot macht en autoriteit. Uit reacties van de opvoeders op hun behoeften leren kinderen wat
ze daarbij van anderen kunnen verwachten, nu en in latere relaties.
• Subsysteem van de kinderen
o Broers, zussen en andere kinderen in het familiesysteem. De eerste peergroup
(referentiegroep van leeftijdsgenoten) waarmee kinderen te maken krijgen. Binnen dit
subsysteem leren kinderen sociale vaardigheden zoals onderhandelen, samenwerken en
omgaan met conflicten.
, • Subsystemen volgens geslacht
• Het individuele subsysteem
→ Wisselwerking tussen de subsystemen: het gedrag van kinderen is slechts mogelijk door het gedrag
van de ouders.
= circulaire causaliteit
→ Systeem functioneert optimaal als subsystemen binnen hun grenzen blijven.
→ Een zekere doorlaatbaarheid
→ Veerkracht voorkomt disfunctioneren
→ Veerkracht leidt tot homeostase
Grenzen
Grenzen van het systeem: regels die bepalen wie op welke manier mag meedoen.
• Buitengrens: de grens tussen het systeem en de omgeving.
• Binnengrens: de grenzen binnen het systeem, dus de grenzen tussen de subsystemen.
• open grens: vage / losse grens → veel cohesie en weinig autonomie
• gesloten grens: rigide en strakke grens → weinig of geen cohesie en (te) veel autonomie
• gezonde grens: heldere en flexibele grens → goede balans en dynamiek tussen cohesie en autonomie
→ Regels en normen bepalen grenzen
→ Grenzen worden bepaald door de behoefte aan continuïteit
Ieder systeem beweegt over een continuüm
KLUWEN > NORMAAL > LOS ZAND GEZIN
weinig grenzen duidelijke maar starre grenzen
grote cohesie weinig cohesie
weinig autonomie nadruk op autonomie
gedrag heeft direct effect weinig betrokkenheid
grote emotionele reactiviteit lage emotionele reactiviteit
→ Zijn jullie een hecht gezin? Waaruit blijkt dit?
→ Doen jullie als gezin veel samen? Wat doen jullie samen?
→ Doen je ouders veel samen? Wat doen je ouders samen?
→ Heeft iedereen in je gezin voldoende ruimte om zijn eigen ding te doen?
→ Wie neemt de opvoeding op binnen het gezin?
→ Hadden jullie een hechte relatie? Hoe was die relatie in je jonge kindertijd, tienertijd, …
, → Deden jullie veel samen? Of wat deden jullie als gezin samen?
→ Is dit nog steeds zo of zijn jullie nu wat meer uit mekaar gegroeid?
→ Belangrijke gebeurtenissen die jullie toch samen doen?
→ Doen jullie als gezin veel activiteit samen?
→ Waren er duidelijke afspraken binnen jullie gezin?
→ …
POSITIEVE en NEGATIEVE FEEDBACKPROCESSEN
FEEDBACK is CIRCULAIR, geen begin of einde, is er ALTIJD
• Positieve feedback: leidt tot verandering van systeemregels en gewoonten, tot tijdelijk verlies van
stabiliteit en evenwicht
• Negatieve feedback: vraagt naar behoud en herstel van datgene wat er was/is – remmen verandering
af –werkt systeembestendigend
• !! In een gezond systeem: wisselen positieve en negatieve feedback elkaar af. Stabiliteit blijft
behouden, voldoende ruimte voor verandering
POSITIEVE en NEGATIEVE FEEDBACKPROCESSEN
• Afwisseling in gezonde systemen
• +FB: ruimte voor verandering
• -FB: verandering is een bedreiging
• Flexibiliteit om patronen te veranderen omwille van veranderende omstandigheden én daarbij eigen
identiteit en continuïteit kunnen behouden.
• Is een noodzakelijk iets om het hoofd te kunnen bieden aan optredende verandering (gezinscyclus,
conflicten, …)
• Onvoldoende flexibiliteit kan het evenwicht verstoren (= gezinsstructuur niet meer aangepast aan
veranderende realiteit) en leiden tot disfunctioneren
o bv. de zoon wil meer autonomie en de vader blijft domineren
• Kan je gezin zich makkelijk aanpassen aan (moeilijke) gebeurtenissen?
• Heeft je gezin tijd nodig om veranderingen toe te laten?
• Is je gezin flexibel om zich aan te passen aan nieuwe gebeurtenissen?
• Hoe reageert jullie gezin op veranderingen? Wat vind je daar zelf van?
• Is er een bepaalde gebeurtenis geweest die een verandering teweeg heeft gebracht binnen dit gezin? Hoe heeft het jou als
persoon veranderd?
• Wanneer zijn er binnen jouw gezin nog belangrijke veranderingen geweest?
• Zijn er dingen binnen je gezin waar je ouders goed aan vasthouden, maar waar jij je niet zo bij aansluit?
• Hoe gemakkelijk of flexibel kon je gezin zich aanpassen aan nieuwe situaties?
• Werden er oude patronen in stand gehouden ten koste van verandering?
• …
Hiërarchie
• Gezag, leiding, macht als dynamisch gegeven dat mee schuift over het continuüm van kluwen naar los
zand.
• Hangt samen met grenzen.
• Een gezin is een hiërarchisch georganiseerd systeem: ‘de ouders zijn de baas’
• Een gezin is een systeem met 2 subsystemen: opvoeder en kind. Binnen ieder subsysteem worden er
dingen gedeeld die niet gedeeld worden met een ander subsysteem.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nadialenaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now