Summary
Samenvatting Steden vroeger en nu
- Course
- Institution
Samenvatting Steden vroeger en nu
[Show more]
Seller
Follow
xxxjoellee
Content preview
Samenvatting Economie & RuimteSteden vroeger en nu
H2 Steden in de Grieks-Romeinse wereld
In de achtste en zevende eeuw voor christus ontstonden overal in de Griekse wereld
poleis, steden. Het centrale punt van de onafhankelijke staatjes werd meestal gevormd
door een cluster van een paar dorpen of een burchtheuvel met een marktplaats, agora,
eronder. De agora had naast een commerciële functie ook een politieke. Burgers konden
op die plek verzamelen voor hun onderlinge zaken. Een stad in de oudheid wordt
gedefinieerd door de politieke, economische en sociale verhoudingen met het
omringende platteland. In de oudheid zelf hanteerde men verschillende functies van wat
een stad zou zijn. De filosoof Aristoteles zag het kenmerkende vooral in de relatie tussen
burgers onderling. Maar ook burgers en hun middelen werden eronder verstaan.
Stedelingen zagen de plattelanders als boerenpummels, terwijl de plattelanders de
stedelingen decadent vonden. Toch kwam de plattelander regelmatig naar de stad en
was de stedeling afhankelijk van het platteland voor zijn voedselvoorziening.
Athene was in die tijd de grootste stad, met zijn 500.000 inwoners. Geen andere stad heeft
in die tijd eenzelfde omvang kunnen bereiken. Pas later in de oudheid kregen ook andere
steden een grote omvang. Rome had in de eerste eeuw 1.000.000 inwoners. Om in
dergelijke, primitieve economieën zulke grote bevolkingsconcentraties in leven te
houden, moest de toevoer van voedsel verzekerd zijn. Dat kon alleen maar als er in de
stad een politiek-militaire macht aanwezig was om deze toevoer af te dwingen. Naast de
aanwezigheid van een politiek-militaire macht, konden handels- of bestuursactiviteiten de
aanzet zijn tot een grote omvang van de stad.
Steden zijn weleens plaatsen genoemd waar de materiele en geestelijke
verworvenheden van een beschaving in geconcentreerde vorm te zien zijn.
Veranderingen in de antieke samenleving werden vooral in de steden zichtbaar. De stad
was product en producent van cultuur en werd daarvoor ook afgerekend. Steden
vormden voor hun inwoners een trots identificatiepunt. Idealisering was hooguit goed
voor vakantie of filosofie. Daarin werd vooral de morele waarde van het eenvoudige
plattelandsleven benadrukt. Deze discussie voor en tegen de stad werd tegen het einde
van de oudheid nog steeds gevoerd, maar nu binnen de christelijke kerk.
Een stad in de oudheid werd gekenmerkt door de publieke gebouwen, de theaters, de
marktplaats en de aquaducten. De functies van een stad werden vooral zichtbaar in de
architectuur en in de plattegrond. De rechthoekige, symmetrische stadsplanning werd in
de oudheid toegeschreven aan Hippodamos van Milete. Hij zou deze voor het eert
hebben toegepast. Toch werden steden al veel eerder zo gebouwd. Smyrna was de
eerste regelmatig opgezette stad in de Griekse wereld.
De nieuwe hellenistische steden van Alexander de Grote en zijn opvolgers zijn vrijwel
allemaal volgens hetzelfde schaakbordprincipe gebouwd. Deze vorsten onderkenden de
politieke, economische en militaire voordelen van steden voor de controle en het
uitbaten van hun uitgestrekte rijke en daarom stichtten zij veel steden. Een opvallend
kenmerk van deze steden zijn de soms zeer brede hoofdstraten. De Romeinen hebben
veel overgenomen van de Grieken en de Etrusken. Zij volgden de gewoonte om aan
huizen een door zuilengalerij omgeven tuin (peritylium) toe te voegen. De Romeinen
namen ook de gewoonte over om steden te bouwen op heuveltoppen. Maar de
Romeinen ontwikkelden de stadsplanning veel verder, want zij misten veel meer van
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xxxjoellee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now